Cebula siedmiolatka (Allium fistulosum L.) w naszym kraju znana również jako czosnek dęty, natomiast w Japonii jako japoński por. Pochodzi prawdopodobnie z Chin, choć wyróżnianie są trzy podgatunki: chiński, japoński i rosyjski. Wieloletnia roślina cebulowa od dawna jest znana i uprawiana w państwach dalekiego wschodu. Jest warzywem codziennego użytku, cenionym za smaczny szczypior i jego wysoką wartość zdrowotną, a także za długą trwałość podczas przechowywania. W Polsce uprawiana głównie amatorsko lub na niewielką skalę w specjalistycznych gospodarstwach.
Charakterystyka
Siedmiolatka jest rośliną wieloletnią, z łatwością wytwarza dużą ilość odrostów, które układają się w zwarte kępy o dużej ilości szczypioru. Ma podobne liście do cebuli zwyczajnej - rurkowate, o jasnozielonej barwie. Dostępne są odmiany o białej, jak i czerwonej barwie podziemnych zgrubień. Część użytkową stanowią wybielone, wydłużone łodygi z podziemnymi cebulami i liśćmi, choć w Polsce często uprawiana jest ze względu na sam szczypior. Może on dorastać do 70 cm długości. Cechuje się bardzo dobrym smakiem i wspaniałym aromatem, ponadto ma łagodniejszy smak niż szczypior cebuli zwyczajnej.
Szczypior i zgrubiała cebula są wspaniałym źródłem związków biologiczne czynnych. Wszystkie części rośliny charakteryzują się dużą zawartością witaminy C, a także witamin z grupy B, PP oraz kwasu nikotynowego. Bogate są w aminokwasy i związki mineralne jak potas i wapń. Szczególnie ważne dla organizmu ludzkiego są zawarte zarówno w liściach, jak i w cebuli duże ilości flawonoidów, w tym kemferolu i kwercetyny. Związki te mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, ważne są w profilaktyce raka.
Cebula siedmiolatka
Cebula siedmiolatka
Uprawa
Cebulę siedmiolatkę uprawiamy przez wiele lat w tym samym miejscu. Nie jest rośliną wrażliwą na niską temperaturę i lekkie zacienienie, w naszym klimacie dobrze zimuje. Najlepiej udaje się na glebach żyznych z dużą zawartością próchnicy oraz wilgotnych, dobrze znosi krótkotrwałe zalanie gleby. Na glebach piaszczystych, zwłaszcza w miesiącach suchych, wymagane jest jej podlewanie. Ma mniejsze wymagania uprawowe niż cebula zwyczajna, z powodzeniem może być uprawiana na niezbyt urodzajnych glebach. Najlepiej uprawiać ją w pierwszym roku po oborniku, gdyż potrzebuje intensywnego nawożenia organicznego, a w trakcie wzrostu roślin również mineralnego. Ziemię wokół roślin należy systematycznie odchwaszczać i spulchniać. Szczypior możemy zbierać regularnie w trakcie jego dorastania. Pierwsze zbiory przeprowadzamy już wczesną wiosną, gdy szczypior osiągnie 20-30 cm długości. W przypadku ścinania całych kęp ponowny zbiór możliwy jest już po miesiącu.
Cebula siedmiolatka
Jeśli chcemy uzyskać siedmiolatkę o wydłużonym pędzie przypominającą pora, rośliny podczas wzrostu musimy kilkukrotnie obsypać ziemią. Taka metoda uprawy jest najbardziej popularna w Japonii. Rośliny sadzimy w szeroko rozstawionych rzędach, następnie obsypujemy minimalnie do połowy ich wysokości, jednak niezbyt wysoko, gdyż może to znacznie ograniczyć wzrost roślin. Na początku cebulę obsypujemy niewielką ilością ziemi. Robimy to pierwszy raz, gdy rośliny zaczynają grubieć - w przypadku rozsady okres ten przypada na 3 tygodnie po wysadzeniu. Każdorazowe obsypanie pozwala na uzyskanie pędu dłuższego o 5-10 cm. Rzędy obsypujemy 3- 4 krotnie, ostatni raz na miesiąc przed planowanym terminem zbioru. W ten sposób otrzymujemy zgrubiałe pędy o długości około 25-30 cm. Są one wybielone, dzięki czemu uzyskujemy znacznie delikatniejszy smak. Zbiór prowadzimy od września do późnej jesieni.
Rozmnażanie
Siedmiolatkę rozmnażamy przez podział starszych, dobrze rozrośniętych kęp. Rośliny najlepiej dzielić w kwietniu i maju, oddzielając pojedyncze roślinki i sadząc je do gruntu. Jest to najprostsza metoda. Możemy również wybrać metodę rozmnażania przez wysiew nasion. Nasiona wysiewamy w drugiej połowie kwietnia bezpośrednio do gruntu. Gdy siewki wzejdą zbyt gęsto należy je przerwać, zalecana rozstawa roślin to 30x15 cm. Siedmiolatkę możemy uprawiać także z rozsady, nasiona wysiewamy na początku kwietnia do skrzynek wypełnionych mieszaniną torfu z piaskiem. Rozsada jest gotowa do wysadzenia do gruntu na przełomie maja i czerwca, najlepiej wysadzać jest w kępkach po 3 rośliny.
Cebula siedmiolatka
Autor: Justyna Przasnyska
0 komentarzy