Rzodkiewka uprawa, odmiany i właściwości

Rzodkiewka uprawa, odmiany i właściwości

Skomentuj artykuł

Rzodkiewka to odmiana botaniczna rzodkwi zwyczajnej, należąca rodziny kapustowatych. Częścią użytkową rzodkiewki są zgrubiałe korzenie z białym rdzeniem, pokryte najczęściej czerwoną skórką. Warzywo to ze względu na krótki okres wegetacji uprawiane jest głównie jako przedplon wiosną i jesienią jako poplon. Do uprawy letniej konieczny jest dobór odpowiednich odmian. Ze względu na łatwość uprawy rzodkiewka może być siana w ogrodach przydomowych, działkowych, a także w pojemnikach na balkonie lub tarasie. Rzodkiewka posiada cenne właściwości odżywcze i prozdrowotne. Jest przede wszystkim wartościowym źródłem witaminy C oraz związków siarki o właściwościach antybakteryjnych.

Wymagania uprawowe

    Temperatura

Rzodkiewkę uprawiać można wczesną wiosną oraz jesienią ze względu na wytrzymałość na przymrozki do -4 st. C oraz brak wybijania w pęd kwiatostanowy przy krótkim dniu. Temperatura minimalna do kiełkowania nasion rzodkiewki to 4 st. C, a optymalna to 8 st. C. Właściwe wschody i tworzenie zgrubień można zaobserwować przy temperaturze w zakresie 12-14 st. C. Temperatura powyżej 18 st. C powoduje nadmierny wzrost liści i parcenie miąższu.

    Oświetlenie

Rzodkiewka wymaga stanowiska dobrze naświetlonego. Dostęp światła jest warunkiem odpowiedniego formowania zgrubień.

    Gleba

Najlepsze pod uprawę rzodkiewki są gleby średnio zwięzłe, dostatecznie wilgotne, z dużą zawartością materii organicznej, przewiewne o pH 6-7,4.

    Stanowisko

Dobre stanowisko dla niej to drugi rok po oborniku. Rzodkiewkę uprawia się jako przedplon wiosenny pod warzywa takie jak pomidor, dyniowate oraz kukurydza, a także jako poplon jesienią. Może być również uprawiana współrzędnie z wieloma warzywami (sałatą, pomidorem, cebulą, szpinakiem, grochem, fasolą, kapustą i marchwią) oraz z ziołami tj. hyzop i trybula.

Przygotowanie podłoża i nawożenie

Stanowisko do uprawy rzodkiewki powinno być bardzo dobrze nasłonecznione, a ziemia żyzna, dobrze spulchniona, a następnie wyrównana, osiadła i bez grud, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Tuż przed siewem można wzbogacić glebę kompostem albo nawozami wieloskładnikowymi, przeznaczonymi dla warzyw. Należy ostrożnie stosować nawozy azotowe, zwłaszcza w formie saletrzanowej, gdyż rzodkiewka ma tendencję do kumulowania azotanów w części podziemnej. Natomiast nawożenie siarczanem amonu ogranicza kumulację tych związków i dodatkowo wzbogaca rośliny w siarkę.

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

 

Rzodkiewka

Zakładanie uprawy gruntowej

Plantację rzodkiewki zakłada się z siewu nasion wprost do gruntu. Termin siewu w uprawie wiosennej przypada od połowy marca do końca maja, a na zbiór jesienny – w sierpniu i wrześniu. Nasiona wysiewa się w rzędach oddalonych od siebie o 15-20 cm do rowków o głębokości 1 cm. W rzędzie odstęp między roślinami powinien wynosić 3-5 cm. Zagony po siewie okrywa się folią perforowaną lub agrowłókniną w celu przyspieszenia terminu zbioru. Folię zdejmuje się po 2-3 tygodniach, a włókninę można pozostawić aż do zbioru. Natomiast wysiew pod osłonami można wykonać już pod koniec lutego.

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

 

Rzodkiewka

Zabiegi pielęgnacyjne

Po wschodach siewek wykonuje się przerywkę, która zapobiega nadmiernemu zagęszczeniu roślin i deformacji zgrubień. Zagony należy również odchwaszczać (głównie w uprawie letniej). W czasie suszy rzodkiewka wymaga systematycznego nawadniania. Rzodkiewki podlewamy co 2-3 dni.

Uprawa w pojemniku

Najlepszym podłożem do uprawy w pojemniku jest przepuszczalna, piaszczysta ziemia. Pamiętajmy również o warstwie drenażu z drobnego żwiru, aby nie zalewać korzeni. Pojemnik do uprawy rzodkiewki nie może być zbyt płytki – minimalna wysokość to 10 cm. Nasiona wysiewamy bezpośrednio do pojemnika, niezbyt gęsto. Optymalna odległość to ok 5-10 cm, a głębokość to 1 cm.

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

 

Rzodkiewka

Zbiór

Odmiany z jednego terminu siewu zbieramy najczęściej po upływie 30-40 dni od wysiewu, co dwa dni, przez 2 tygodnie. Ze zbiorem nie należy czekać zbyt długo, aby zgrubienia nie stały się przerośnięte i sparciałe.

Odmiany

Na rynku dostępny jest szeroki wybór odmian rzodkiewki, różniących się długością okresu wegetacji, terminem siewu oraz kolorem i kształtem zgrubień. Do uprawy wiosennej i jesiennej polecane są odmiany wczesne, o krótkim okresie wegetacji. Natomiast do uprawy letniej trzeba dobrać odmiany odporne na parcenie i pękanie. Proponowane odmiany przedstawione zostały w poniższych tabelkach.

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

 

Rzodkiewka

Odmiany wczesne (21-30 dni od siewu do zbioru)

odmiana
kształt korzenia
barwa skórki
termin uprawy
Cherry Belle (21-25 dni)
kulisty
intensywnie czerwona
wiosna, jesień
Lucynka (25-30 dni)
kulisty
różowoczerwona
wiosna, jesień
Malaga (do 30 dni)
kulisty
fioletowa
wiosna, jesień
Mila (25 dni)
cylindryczny
biało-czerwona
wiosna, jesień
Opolanka (25 dni)
wydłużony
ciemnoczerwona z białym zakończeniem
wiosna, jesień
Pasja (do 30 dni)
wydłużony
różowoczerwona
wiosna, jesień
Rafa (28 dni)
kulisty,lekko spłaszczony
czerwona
cały sezon
Rowa (28-30 dni)
kulisty
jaskrawoczerwona
cały sezon
Saxa Polana (do 30 dni)
kulisty
czerwona
wiosna, jesień
Silesia (25 dni)
wydłużony
ciemnoczerwona z białym zakończeniem
wiosna

Odmiany średnio wczesne (30-40 dni)

odmiana
kształt korzenia
barwa skórki
termin uprawy
Carmen (ok. 35 dni)
kulisty
intensywnie czerwona
wiosna, jesień
Jutrzenka (30-40 dni)
wydłużony
różowa
cały sezon
Krakowianka (ok. 37 dni)
kulisty
biało-czerwona
wiosna
Leda
cylindryczny
bała
wiosna, jesień
Szkarłatna z Białym Końcem (30-35 dni)
kulisty
szkarłatno-biała
wiosna, jesień
Śnieżka
kulisty
biała
cały sezon
Warta
wydłużony
czerwona z białym końcem
wiosna
Zlata
kulisty
żółta
cały sezon


Odmiany późne (do 60 dni)

odmiana
kształt korzenia
barwa skórki
termin uprawy
Sopel Lodu
wydłużony
biała
jesień


Właściwości odżywcze

Do spożycia wykorzystuje się przede wszystkim zgrubiałe korzenie rzodkiewki, a także młode liście i kiełki rzodkiewki. Kiełki wytwarzane są z nasion specjalnie przygotowanych do tego celu. Korzenie rzodkiewki spożywa się w postaci surowej oraz gotowane, smażone, kiszone i marynowane. Rzodkiewka jest lekkostrawna i niskokaloryczna (21 kcal/100g). Jest bogatym źródłem wielu witamin i składników mineralnych. W 100 g rzodkiewki mieści się 1 g białka, 2,8 g węglowodanów i 1 g błonnika. Obecne są w niej witaminy takie jak: wit. B1 (0,04 mg), wit. B2 (0,02 mg), wit. PP (0,2 mg), wit. B6 (0,1 mg), wit. C (25 mg), kwas foliowy (24 mikrogramy),  oraz składniki mineralne: potas (240 mg), sód (59 mg), wapń (44 mg), fosfor (27 mg), magnez (11 mg), żelazo (1,9 mg) i cynk (0,1 mg). Kiełki stanowią natomiast bogate źródło witaminy C, siarki, potasu i magnezu. W młodych liściach rzodkiewki stwierdzono znacznie wyższą zawartość składników odżywczych niż w korzeniach.

Właściwości prozdrowotne

Rzodkiewka dzięki różnorodności składników odżywczych stanowi cenny środek na poprawę pamięci i koncentracji dla osób uczących się, a także na wzmocnienie włosów i paznokci. Polecana jest również dla osób z anemią z powodu obecności żelaza. Ponadto rzodkiewka zawiera olejek gorczyczny bogaty w związki siarki, które pobudzają apetyt i trawienie, działają tonizująco na kwasy żołądkowe i przeczyszczająco na jelita. Może być stosowana również w leczeniu pasożytów jelitowych. W korzeniach obecne są również rafaniny, które hamują rozwój bakterii – gronkowca złocistego, E. coli, paciorkowców i pneumokoków. Sok ze świeżych i młodych liści rzodkiewki działa moczopędnie i przeczyszczająco. Zgniecione korzenie można wykorzystać do okładów na oparzenia i siniaki.

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

 

Rzodkiewka – uprawa, odmiany i właściwości

Właściwości kosmetyczne

Sok wyciśnięty z korzenia rzodkiewki lub nalewka mają zastosowanie w kosmetyce. Używane są do zapobiegania łupieżowi i wypadaniu włosów

Anna Jędrzejewska

Źródła: Działkowiec/03/2010, Działkowiec/06/2011, Ogród warzywny przy domu (E. Sikora 2010),

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie

Koniecznie zobacz: