Pnącza wieloletnie

Pnącza wieloletnie

Skomentuj artykuł

Niewiele jest równie uniwersalnych i wygodnych w uprawie roślin co pnącza. W zależności od potrzeb można je wykorzystywać na różne sposoby, począwszy od ozdabiania nimi ścian budynków i altan, przez tworzenie z nich oryginalnych żywopłotów, po dekorowanie pergoli czy łuków wejściowych. Pnącza, rozpięte na specjalnych konstrukcjach, można też wykorzystać do zacienienia kącika wypoczynkowego, a odmiany płożące traktować jako rośliny okrywowe. Aby posiadać pnącza, na ogół nie trzeba też dysponować ogromnym ogrodem, gdyż wiele gatunków z natury pnie się w górę i nie zajmuje wiele miejsca na ziemi.

Pnącza wieloletnie

Wśród pnączy wyróżniamy głównie dwa typy roślin: jednoroczne i wieloletnie. Pierwsze są znakomitą ozdobą, ale wyłącznie na jeden sezon, drugie natomiast, pozostaną z nami przez wiele lat. Pnącza wieloletnie będą doskonałym wyborem dla osób planujących stworzyć żywopłot, zieloną ścianę, kącik wypoczynkowy czy dekorację łuku wejściowego. Raz posadzone, przez kolejne lata będą ładnie się rozrastać i w niedługim czasie staną się wspaniałą ozdobą ogrodu. Wybierając pnącza wieloletnie, musimy jednak pamiętać, że niektóre z nich zachowują swoje liście przez cały rok, inne natomiast tylko w sezonie.

Pnącza wieloletnie, zimozielone

Bluszcz pospolity – to jedno z najbardziej lubianych pnączy wieloletnich (dorasta do ok. 20-25 m. dł). Roślina doczekała się mnóstwa odmian, chociaż nie wszystkie równie dobrze znoszą nasz klimat. Gatunek jest dość odporny na niskie temperatury, ale w mroźne zimy może przemarzać. Preferuje żyzne, próchnicze i wilgotne podłoża oraz cieniste lub półcieniste stanowiska. Jedynie odmiany kolorowe wymagają miejsc bardziej oświetlonych. Starsze egzemplarze mogą kwitnąć i wydawać owoce. Odmiany silnie rosnące i posiadające korzenie czepne (np. „Białystok”), polecane są na żywopłoty, pnie drzew, altanki lub pergole. Odmiany płożące można wykorzystać jako rośliny okrywowe (np. „Thorndale”, „Woerner”).

Trzmielina Fortune’a lub pnąca –rośnie dość wolno i nie osiąga tak dużych rozmiarów jak bluszcz pospolity (ok. 0,5 -1 m. wys.), ale jej gęste, skórzaste, często dwubarwne liście mogą być wspaniałą ozdobą niskiego ogrodzenia lub niewysokiej pergoli. Można ją też wykorzystać w kompozycjach doniczkowych lub jako roślinę okrywową. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych oraz na żyznych, kwaśnych i umiarkowanie wilgotnych glebach, chociaż na typowej glebie ogrodowej również sobie poradzi. Jest dość odporna na niskie temperatury (choć w ostre zimy może przemarzać) i suszę oraz dobrze znosi przycinanie.

Wiciokrzew

Wiciokrzew

Wiciokrzew Henry"ego – rośnie dość szybko (roczne przyrosty ok. 1 m.), osiągając ostatecznie ok. 3-4 m. wys. Jego ozdobą są piękne, skórzaste, zielone, lancetowate liście. Kwiaty są natomiast niewielkie i bez zapachu. Roślina preferuje miejsca pócieniste, lecz w stosunku do gleby jest tolerancyjna. W mroźne zimy może przemarzać. Nadaje się na altany i żywopłoty, jednak musi mieć możliwość owinięcia pędów wokół podpory, gdyż nie posiada organów czepnych. 

Winobluszcz trójklapowy

Winobluszcz trójklapowy

Wśród zimozielonych pnączy znajdują się też niektóre powojniki (np. C. armandii), jednak nie są one dostatecznie odporne na niskie temperatury i w wielu miejscach przemarzają. Wszystkie zimozielone pnącza wymagają solidnego nawodnienia w okresie późnej jesieni, gdyż pobierają wodę również w czasie zimy.

Winobluszcz pieciolistkowy

Winobluszcz pieciolistkowy

Pnącza wieloletnie, o liściach sezonowych

W tej grupie roślin królują winobluszcze (pięciolistkowy i trójklapowy). Rosną bardzo szybko i w krótkim czasie osiągają duże rozmiary (nawet ok. 10-12 m. wys.). Są też mało wymagające i dostatecznie mrozoodporne. Nie mają większych oczekiwań w stosunku do podłoża i stanowiska, chociaż w miejscach słonecznych, ładniej wybarwiają się jesienią. Idealnie nadają się na żywopłoty, zielone ściany, altany, pergole czy łuki wejściowe. Mogą rosnąć zarówno na ścianach jak i na podporach.

Milin amerykański

Milin amerykański

Powojniki – niezwykle liczny rodzaj roślin, skupiający ponad 500 gatunków i ogromną liczbę odmian. Najpiękniejsze, ale też najbardziej wymagające, podatne na choroby i wrażliwe na błędy uprawowe są powojniki wielkokwiatowe. Z tego względu do ogrodów poleca się raczej gatunki botaniczne, które są dużo bardziej wytrzymałe na mróz, a także łatwiejsze w uprawie. Ich kwiaty z reguły są dość małe, ale za to bardzo liczne. Coraz popularniejszym pnączem jest również hortensja pnąca, która może dorastać nawet do ok. 20-30 m. wys. (wymaga solidnych podpór).  Jej główną ozdobą są piękne, zielone liście oraz duże, baldachowate kwiatostany (VI-VII). Roślina oczekuje gleb żyznych, próchniczych, lekko kwaśnych i umiarkowanie wilgotnych oraz stanowisk osłoniętych przed bezpośrednim słońcem. Dobrze znosi niskie temperatury i przycinanie. Doskonała do okrywania pni drzew, ścian i wysokich ogrodzeń.

Pnącza wieloletnie

Pnącza wieloletnie

Ciekawym pnączem jest również milin amerykański (ok. 10 m. wys.), którego gęste, pierzaste liście oraz trąbkowate kwiaty mogą być niezwykłą ozdobą ogrodu. Roślina jest jednak dość wymagająca. Oczekuje gleb żyznych, próchniczych i umiarkowanie wilgotnych oraz ciepłych, osłoniętych i słonecznych stanowisk. Musi mieć też zapewnione solidne podpory, gdyż jej pędy są grube i ciężkie. Aby bujnie kwitła, wymaga przycinania. Roślina nie jest też dostatecznie odporna na mróz i często przemarza. Równie wymagające są glicynie (g. chińska i g. japońska). Aby zakwitły oczekują odpowiedniej opieki oraz właściwych warunków uprawy. Preferują miejsca słoneczne i ciepłe oraz żyzne, wilgotne, przepuszczalne i odkwaszone gleby. Wymagają też solidnych podpór i nie są w pełni mrozoodporne.

Do mniej popularnych pnączy wieloletnich o sezonowych liściach należą: chmiel zwyczajny (wys. ok. 10 m., inwazyjny), rdest Auberta (wys. ok. 10-15 m., kwitnący na biało i silnie rosnący), aktinidia ostrolistna (tzw. polskie kiwi, osiąga 8-10 m.) oraz cytryniec chiński (mrozoodporny, dorasta do ok. 5-7 m., osobniki żeńskie wydają jadalne i dekoracyjne, czerwone owoce).

Pnącza wieloletnie - bluszcz

Pnącza wieloletnie - bluszcz

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 01/2014 „Pnącza inaczej” str. 9/11 dr hab. M. Dąbski
2.    „Mój Piękny Ogród” wydanie specjalne 01/2010 „Krzewy i pnącza na zielone ściany”
3.    Wikipedia
4.    Tabaza
5.    Związek Szkółkarzy Polskich

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie