Szczypiorek czosnkowy

Szczypiorek czosnkowy jest byliną należącą do rodziny Alliaceae. Znany jest pod różnymi lokalnymi nazwami jak np. szczypiorek chiński, szczypiorek bulwiasty, czosnek chiński, czy czosnek orientalny. Pochodzi z Chin, gdzie jest powszechnie znanym i uprawianym warzywem spożywanym na dużą skalę. W Polsce z roku na rok staje się coraz bardziej popularny, a jego nasiona są łatwo dostępne. Szczypiorek czosnkowy uprawiany jest jako warzywo, ale ze względu na piękne kwiaty ma również walory dekoracyjne. Doskonale nadaje się do uprawy w ogródkach przydomowych oraz w doniczkach na balkonach i tarasach. Łączy on w sobie walory smakowe, szczypiorku i czosnku, jak również ich właściwości lecznicze. Szczypior można zbierać przez cały sezon i stosować do potraw zastępując tradycyjny szczypiorek.

Charakterystyka

Warzywo to tworzy kępy, które rosną na jednym miejscu przez kilak lat. Na wiosnę z wrzecionowatych cebulek wyrastają trójkątne po przekrojeniu liście. Liście o intensywnie zielonej barwie osiągają do 30-40 cm wysokości. Latem powstają długie pędy kwiatostanowe zwieńczone luźnym baldachem kwiatów o średnicy 5 cm. Pięknie pachnące kwiaty o białej barwie sprawiają, że szczypiorek ten często stosowany jest jako roślina ozdobna. Kwiaty nadają się na kwiat cięty i do suchych bukietów. Wytwarza dużo nasion, które bardzo licznie kiełkują na wiosnę. Zaleca się usuwanie przekwitłych kwiatów, aby zapobiec samoistnemu rozsiewaniu się nasion i zachwaszczeniu terenu.

Właściwości

Szczypiorek czosnkowy jest bardzo cennym składnikiem diety, zarówno ze względu na wartości odżywcze, jak i walory smakowe. Jest wspaniałym źródłem makro- i mikroelementów, bogaty jest również w witaminę C, której zawiera więcej niż zwykły szczypiorek. Wszystkie części rośliny wykazują właściwości nasercowe, przeciwbakteryjne, tonizujące i przeciwwymiotne, poprawiają również trawienie. Zarówno liście, jak i pędy kwiatowe używane są jako warzywo lub przyprawa. Liście przypominające szczypiorek mają charakterystyczny dla czosnku aromat. Stosowane są jako świeży dodatek do sałatek, twarożku, a także do dań mięsnych i zup. Najlepiej jest zbierać świeże, pojedyncze liście lub ścinać całe kępy do bezpośredniego spożycia. Możemy je również przechowywać około tygodnia w lodówce i wykorzystywać w razie potrzeby.

Szczypiorek czosnkowy

Szczypiorek czosnkowy

Uprawa

Szczypiorek czosnkowy rośnie dobrze właściwie w każdych warunkach. Jego wymagania glebowe nie są duże, jednak najlepiej udaje się na wilgotnych, piaszczysto-gliniastych, żyznych glebach o pH zbliżonym do obojętnego. Najlepsze stanowisko do jego uprawy to miejsca słoneczne do lekko cienistych. W naszym kraju panują dobre warunki klimatyczne do jego uprawy, jest odporny na przemarzanie, znosi spadki temperatury do - 40°C i silne wiatry.

Szczypiorek czosnkowy

Szczypiorek czosnkowy

Warzywo to rośnie przez kilka lat na tym samym stanowisku, dlatego musimy starannie przygotować miejsce pod jego uprawę. Przed siewem lub sadzeniem warto glebę wymieszać z obornikiem lub kompostem, zaleca się też zastosować niewielką dawkę nawozu wieloskładnikowego. W dalszej uprawie ważne jest systematyczne usuwanie chwastów i spulchnianie gleby wokół kęp. Częste ścinanie szczypioru nisko przy ziemi pobudza rośliny do wzrostu i przyczynia się do zagęszczenia kęp, jednak po takim zabiegu powinno się zasilić rośliny. W celu uzyskania roślin o łagodniejszym smaku można je poddać bieleniu, nakrywając na kilka dni przed zbiorem czarną folią.

Rozmnażanie

Szczypiorek czosnkowy rozmnaża się przez wysiew nasion lub przez podział starszych kęp. Nasiona można wysiewać wprost do gruntu lub na rozsadniku. Nasiona wysiewamy wprost do gruntu na początku kwietnia, w rzędach co 30 cm lub po kilka w dołku w rozstawie 30 x 20 cm. Przygotowując rozsadę, nasiona wysiewamy do skrzynek umieszczonych w ciepłym pomieszczeniu, również na początku kwietnia. Rozsadę wysadzamy na miejsce stałe, gdy roślinki wytworzą po 3 liście. Rośliny w pierwszym roku dają niewielki plon, właściwe plonowanie następuje dopiero w drugim roku, kiedy kępy dostatecznie się rozrosną. Szczypiorek czosnkowy może być również wysiewany do doniczek i w ten sposób z powodzeniem uprawiany na parapetach i balkonach. Większe, dobrze rozrośnięte kępy możemy na jesieni podzielić i uzyskać kilka mniejszych roślin. Przy przesadzaniu najlepiej jest rośliny zasilić kompostem lub obornikiem. Kępy dzielimy co 3-4 lata, odmłodzimy w ten sposób rośliny i pobudzimy do bujnego wzrostu.

Szczypiorek czosnkowy

Szczypiorek czosnkowy

Autor: Justyna Przasnyska