Jesion Fraxinus - Drzewo z charakterem

Jesion– Fraxinus

Rodzina oliwkowate– Oleaceae
Gatunek- m.in. Fraxinus excelsior, Fraxinus ornus, Fraxinus americana, Fraxinus angustifolia, Fraxinus pennsylvanica
Rodzaj jesion – Fraxinus

Kilka uwag o rodzaju

Rodzaj Fraxinus obejmuje około 65 gatunków drzew, rzadziej krzewów, występujących w umiarkowanej i chłodnej strefie półkuli północnej. W Polsce rodzimym gatunkiem jest Fraxinus excelsior, a więc jesion wyniosły. Poza nim na uwagę zasługują także Fraxinus ornus (jesion mannowy), Fraxinus americana (jesion amerykański), Fraxinus pennsylvanica (jesion pensylwański) oraz Fraxinus angustifolia (jesion wąskolistny). Ze względu na kwiaty jesiony możemy podzielić na dwie grupy: Ornus  i Fraxinus. Pierwsza charakteryzuje się białymi i okazałymi kwiatami zazwyczaj z okwiatem, natomiast sekcja Fraxinus skupia gatunki o niepozornych zielonkawych kwiatach pozbawianych okwiatu bądź tylko z kielichem.


Wybrane gatunki rodzaju z uwzględnieniem podziału na sekcję Ornus i sekcję Fraxinus

Pokrój

Fraxinus   to najczęściej drzewa (rzadziej krzewy) charakteryzujące się zróżnicowaną wysokością, której górna granica sięga do około 40 m wysokości.

Kora

U większości gatunków szara do czarniawej i płytko bruzdowana. W przypadku Fraxinus ornus gładka.

Korzenie

System korzeniowy rodzaju zazwyczaj palowy, głęboki i bardzo rozgałęziony. Ze względu na silne przerośnięcie podłoża w pobliżu gatunku ciężko jest z sukcesem uprawiać krzewy, poza tym gatunek bardzo wyjaławia podłoże.  

Pędy

Zazwyczaj okrągłe, spłaszczone na węzłach, zależnie od gatunku nagie bądź pokryte włoskami.

Pąki

Zależnie od gatunku brązowe, szare lub czarne.

Liście

U większości gatunków sezonowe, złożone oraz nakrzyżległe i  nieparzystopierzaste.

Kwiaty

Kwiaty rozdzielnopłciowe (poligamiczne)  bądź obupłciowe, jednopienne lub dwupienne, drobne zebrane w wiechy bądź grona, zazwyczaj z pąków bocznych. Kwiaty zazwyczaj niepozorne o małej dekoracyjności. Sekcja Ornus charakteryzuje się kwiatostanem rozwijającym się z pąków szczytowych. Kwitnienie IV-V- zależnie od gatunku.

Owoce

Liczne skrzydlaki (sammara), zależnie od gatunku różnej długości,  tworzące liczne wiązki. Pojedynczy skrzydlak ma formę wydłużonego orzeszka, wyposażonego w skrzydełko. Po dojrzeniu brązowe, u niektórych gatunków utrzymujące się na drzewie do samej wiosny.

Występowanie

Strefa umiarkowana półkuli północnej.

Wymagania

Fraxinus charakteryzuje się zmiennymi wymaganiami, zazwyczaj niewygórowanymi (patrz Ogólna charakterystyka wybranych gatunków rodzaju). Preferuje zazwyczaj stanowiska słoneczne oraz świeże, żyzne i głębokie podłoże, odznaczające się dostateczną wilgocią.

Zastosowanie

Rodzaj traktowany jest zazwyczaj jako drzewo leśnie, dostarczające twardego i cennego drewna, wykorzystywanego przede wszystkim w meblarstwie i stolarstwie. Niewielka dekoracyjność, głównie z liści połączona najczęściej z niewielkimi wymaganiami np. Fraxinus excelsior  sprawia, że m.in. wspomniany gatunek powszechnie wykorzystywany jest do zadrzewiania parków oraz poboczy dróg.
    
Ogólna charakterystyka wybranych gatunków rodzaju