Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior)
Gatunek rodzimy, powszechnie spotykany w całej Polsce, osiągający nawet do 40 m wysokości. Jego rozłożysta korona osadzona jest na prostym i wysoko oczyszczonym pniu ( zwarte kompleksy) bądź niższym, na wolnej przestrzeni. W drugim przypadku korona opiera się nie tylko na niskim pniu, ale także potężnych i majestatycznych konarach. Kora u starszych drzew, szara i spękana, liście nieparzystopierzatse, złożone z kilku (do 15) podłużnych, siedzących listków, których długość sięga do około 11 cm, natomiast całościowo, liście osiągają nawet do 30 cm długości. Liście rozwijają się dopiero w maju, a opadają w październiku, nie przebarwiając się. Kwiaty poligamiczne niepozorne, ukazują się w kwietniu i maju, jeszcze przed rozwojem liści, tworząc wiechy. Następnie tworzą się owoce w postaci podłużnych orzeszków (do 4-5 cm długości) ze skrzydełkiem, które tworzą liczne wiązki. Owoce dojrzewają jesienią, długo utrzymując się na drzewie, nawet do wiosny. System korzeniowy bardzo rozbudowany, palowy i głęboki.
Jesion wyniosły występuje w Europie oraz Azji Mniejszej, gdzie przede wszystkim stanowi część składową kompleksów leśnych.
Fraxinus excelsior preferuje stanowiska słoneczne, podłoże żyzne, głębokie świeże, zasobne w składniki odżywcze oraz o odpowiedniej wilgotności. Przy zapewnieniu optymalnych warunków gatunek charakteryzuje się bardzo dużym przyrostem rocznym.
Gatunek powszechnie spotykany w parkach, zieleni miejskiej (dobrze znosi zanieczyszczenia), przy drogach oraz na otwartej przestrzeni. Ze względu na bardzo rozgałęziony system korzeniowy nie sprzyja uprawie roślin w jego obrębie, tak więc nie jest polecany do ogrodów.
Ze względu na obecność substancji aktywnie czynnych w korze i liściach, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza przy schorzeniach reumatycznych oraz działa przeczyszczająco, moczopędnie.
Odmiany warte uwagi to m.in.
• ‘Aurea’- odmiana charakteryzująca się żółtymi liśćmi, ale tylko w okresie wiosennym. Wraz z rozwojem, stają się one bardziej zielone. Osiąga do około 15 m wysokości. Nadaje się do parku, do obsadzania ulic, skwerów itp.
• ‘Crispa’- odmiana karłowata, osiągająca 0,5- 1,5 m wysokości, bardzo oryginalna o poskręcanych, kędzierzawych i ciemnozielonych liściach. Odmiana może być uprawiana nawet w niewielkim ogrodzie.
• ‘Diversifolia’- wyjątkowa i bardzo oryginalna ze względu na pojedyncze liście. Osiąga do 20 m wysokości i świetnie odnajduje się w roli alejowego.
• ‘Nana’- kolejna bardzo ciekawa odmiana, doskonała nawet do niewielkiego ogrodu. Jej dekoracyjność wynika przede wszystkim z pokroju. Charakteryzuje się kulistą koroną i osiąga do około 4 m wysokości. Najczęściej występuje w formie szczepionej na pniu.
• ‘Pendula’- odmiana o parasolowatym pokroju, osiągająca nawet do 10 m wysokości.
• ‘Jaspidea’- odmiana o żółtych pędach. Wiosną pędy wybarwione na żółto, a w późniejszym okresie zielonożółte.
• ‘Argenteovariegata’- odmiana osiągająca do około 10 m wysokości, charakteryzująca się białosrebrzystymi przebarwieniami na liściach.
Jesion mannowy (Fraxinus ornus)
Przedstawiciel sekcji Ornus, charakteryzujący się bardziej dekoracyjnymi, białymi kwiatami, zebranymi w wiechy (długie do kilkunastu centymetrów), ukazującymi się od maja do czerwca. Na stanowiskach naturalnych (m.in. południowa Europa), gatunek osiąga do około 20 m wysokości, w naszym klimacie dużo niższy, przybierający formę wysokiego, wielopiennego krzewu. Korona kulista, kora szara i gładka, liście złożone do około 25 cm długości.
W przeciwieństwie do innych gatunków jesion mannowy jest dekoracyjny także z kwiatów. Wymaga stanowisk ciepłych, słonecznych oraz zacisznych ( w srogie zimy może przemarzać, ale łatwo się regeneruje). Radzi sobie na większości gleb, preferując przepuszczalne i wapienne. Dobrze znosi suszę oraz zanieczyszczenia.
Nadaje się przede wszystkim do parku, a także większych ogrodów.
0 komentarzy