Patison, zwany często dynią talerzową lub dyskokształtną, to warzywo z rodziny dyniowatych będące jedną z odmian botanicznych dyni zwyczajnej. Częścią jadalną tej rośliny jest owoc, o fantazyjnym kształcie. Przypomina kształtem dysk lub dzwon z promieniście rozchodzącymi się karbami; dorasta do 20-30 cm średnicy i masy 1,5 kg. Poszczególne odmiany patisona różnią się barwą skórki – od białej, przez kremową do żółtej i zielonej oraz fioletowej. Z owoców tych można sporządzać wiele smacznych przetworów o wysokiej wartości odżywczej. Patison, tak jak pozostałe dyniowate ma wysokie wymagania odnośnie podłoża i stanowiska, lecz mimo to warto uprawiać to warzywo w przydomowym ogrodzie.
Wymagania uprawowe
Patisony, tak jak inne dyniowate są wrażliwe na najlżejsze nawet przymrozki. Najlepiej rosną na stanowisku zacisznym i dobrze nasłonecznionym, gdzie gleba szybko się nagrzewa. Podłoże powinno być niezbyt ciężkie i niepodmokłe, próchniczne, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,5-7,0). Korzystnie jest zastosować obornik (30-50 kg/10 m2) lub kompost (50-70 kg/m2). Warto również zastosować nawożenie mineralne nawozem wieloskładnikowym w dawce 1 kg/10 m2). W okresie wegetacji rośliny zasilamy dwukrotnie saletrą amonową – po 3 tygodniach od sadzenia i po pierwszym zbiorze – w dawce 10-15 g nawozu na roślinę.
Zakładanie uprawy
Uprawa patisona może być zakładana z siewu nasion do gruntu lub z rozsady. Uprawa z rozsady jest mniej zawodna. Nasiona wysiewa się po 2 sztuki do doniczek o średnicy 6-8 cm, wypełnionych substratem torfowym. Termin siewu przypada na drugą połowę kwietnia. Po wschodach pozostawiamy silniejsza siewkę. Zahartowane rośliny, wysokości 15-25 cm sadzimy na miejsce stałe w drugiej połowie maja, w ciepłe, pochmurne dni. Rozstawa dla patisona wynosi 80 x 100 cm. Do założenia plantacji wystarczy kilka sadzonek, gdyż roślina ta jest bardzo plenna (nawet 50 owoców z jednej rośliny). Bezpośrednio do gruntu nasiona wysiewamy po ostatnich wiosennych przymrozkach (w drugiej połowie maja), gdy gleba ogrzeje się do temperatury co najmniej 10 st. C. Wysiewamy po 2-3 nasiona, a po wytworzeniu przez rośliny 2 liści właściwych dokonujemy przerywki, pozostawiając najsilniejszą siewkę. Aby przedłużyć okres zbioru, nasiona można wysiewać od połowy maja do połowy czerwca.
![Patison](https://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/patison_uprawa2.jpg)
Patison
![Patison](https://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/patison_uprawa3.jpg)
Patison
Zabiegi pielęgnacyjne
Po posadzeniu rośliny należy obficie podlać wodą o temperaturze otoczenia. Duże zapotrzebowanie na wodę patisony wykazują również w okresie zawiązywania i dojrzewania owoców. Dla ochrony przed chłodami grządki okrywamy włókniną, którą usuwamy po ok. 3 tygodniach od posadzenia roślin.
![Patison](https://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/patison_uprawa4.jpg)
Patison
Odmiany polecane do uprawy
Do uprawy polecane są odmiany patisona o ciemnozielonej skórce takie jak: Polo i Gagat. Dostępne są również formy o skórce białej lub kremowej – Disco oraz żółtej – Sunny Delight i Yellow Scallopini, a także fioletowej – Dark Green Scallopini.
![Patison](https://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/patison_uprawa5.jpg)
Patison
Przetwory z patisona
Patison zawiera w swym składzie witaminy – C, B1 i B2 oraz składniki mineralne – wapń, fosfor, żelazo i magnez, a także znaczne ilości beta-karotenu. To niskokaloryczne (17 kcal) i smaczne warzywo jest doskonałe dla osób z nadwagą i nadciśnieniem. Posiada wysoką wartość dietetyczną i idealnie nadaje się do przegryzania na surowo między posiłkami. Owoce patisona najlepiej przetwarzać gdy są młode. Okazy o średnicy 4-6 cm konserwowane są w całości. Natomiast większe o średnicy 6-12 cm można faszerować, panierować lub gotować, po obraniu i pokrojeniu na części. Patisony marynowane możemy stosować jako element sałatek, a także podawać jako oryginalny dodatek do mięsa i ziemniaków.
Marynowane patisony - przepis
składniki:
2 kg małych patisonów (o średnicy do 4 cm)
liście selera
cebula
główka czosnku
ziarna gorczycy, pieprzu, ziela angielskiego
liście laurowe
zalewa:
1 litr wody
1,5 szklanki octu (10%)
1,5 łyżki soli
1,5 szklanki cukru
50 g przyprawy curry
sposób przygotowania:
Patisony myjemy, ścinamy ogonek, a składniki zalewy zagotowujemy w garnku. Patisony umieszczamy ściśle w słoiku, dodajemy po 1/3 łyżeczki przypraw, plaster cebuli, listek laurowy i ząbek czosnku. Do słoików wlewamy gorącą zalewę do poziomu 1 cm od wieczka, zakręcamy szczelnie i ustawiamy słoiki do góry nogami; następnie przeprowadzamy pasteryzację umieszczając słoiki w garnku z gotującą się wodą na 15 minut (marynata jest gotowa do spożycia już po tygodniu)
Anna Jędrzejewska
0 komentarzy