Czerwce

Czerwce

5 komentarzy

Większość uprawianych przez nas roślin, mimo najtroskliwszej opieki może być narażona na atak szkodników. Niektóre z nich można zauważyć i rozpoznać dość łatwo (np. mszyce) inne są natomiast trudniejsze do wykrycia. Do takich skrytych i niepozornych, a jednocześnie bardzo dokuczliwych szkodników należą czerwce (Coccoidea). Wprawdzie nie wszystkie owady zaliczane do czerwców zagrażają naszym uprawom, ale jest wśród nich kilka rodzin, w których znajdują się wyjątkowo uciążliwe szkodniki roślin. Z powodu małych rozmiarów i woskowych osłonek nie tylko trudno je zauważyć i z nimi zwalczyć, ale też łatwo je pomylić z naturalnym wyglądem rośliny np. z zarodnikami paproci, dlatego mogą bezkarnie żerować do czasu, aż roślina całkiem osłabnie.

Groźne szkodniki roślin

Do najczęściej spotykanych na naszych roślinach czerwców można zaliczyć owady z rodziny tarcznikowatych popularnie nazywanych tarcznikami (Diaspididae), wełnowcowatych, określanych też jako czerwce mączyste (Pseudococcidae) oraz misecznikowatych, znanych bardziej jako miseczniki (Lecaniidae).

Owady te gustują przede wszystkim w roślinach uprawianych w mieszkaniach lub szklarniach, gdzie mają najbardziej dogodne warunki do rozwoju, jednak można je również spotkać w uprawach gruntowych.

Dorosłe owady (głównie samice), pod osłoną woskowych miseczek, tarczek lub wełniastego puchu, żerują na pędach lub liściach roślin, wysysając z nich soki. Dodatkowym obciążeniem dla rośliny, są czarne grzyby sadzakowe, które rozwijają się na wydzielanej przez niektóre czerwce spadzi. Z powodu swoich pomysłowych osłonek i niezwykle małych rozmiarów (ok. 1-6 mm.) czerwce są trudne do wypatrzenia, a skutki ich żerowania możemy zauważyć dopiero wtedy, gdy roślina już poważnie osłabnie (np. niektóre jej części żółkną, a liście zaczynają opadać).

Rozwój owadów

Samce i samice u tych owadów różnią się między sobą dość znacznie i mają różny tryb życia. Samce są uskrzydlone i posiadają zredukowany aparat gębowy, a ich jedynym, życiowym zadaniem jest zapłodnienie samicy, po czym zwykle giną. Samice nie zawsze jednak potrzebują do rozmnażania partnerów, gdyż często jaja pojawiają się u nich w drodze dzieworództwa. Samice po złożeniu jaj również giną, a ich ciało stanowi osłonę dla rozwijających się pod nim jaj. Kiedy larwy już się wyklują, zaczynają szukać dla siebie miejsca do żerowania, poczym pokrywają się maskującą, woskową osłonką, spokojnie rosnąc, żerując i czekając do wiosny, kiedy przekształcą się w owady dorosłe i od nowa rozpoczną cały cykl rozwojowy.

W naszym klimacie w ciągu roku rozwija się zwykle tylko jedno pokolenie owadów.

Tarczniki

Miseczniki

Tarczniki

Do najczęściej spotykanych na naszych roślinach czerwców, należą tarczniki. Zalicza się do nich np.: tarcznik niszczyciel, skorupik jabłoniowy, tarcznik paprotkowiec, tarcznik palmowiec, tarcznik bromeliowiec, tarcznik kaktusowiec, Leucaspis pini (szkodnik sosen), tarcznik jałowcowiec (atakuje jałowce i cyprysiki), skorupik szpilkowiak (żeruje na sosnach i jodłach), tarcznik rożowiec ( wyystepuje na różach), tarcznik oleandrowiec. Niektóre tarczniki mają swoje bardzo konkretne rodzaje roślin żywicielskich (np. tarcznik bromeliowiec atakuje bromelie, anannasy czy agawy), inne natomiast mogą występować na różnych gatunkach (np. bardzo groźny tarcznik niszczyciel, atakuje wiele roślin: grusze, jabłonie, śliwy, lilaki, pigwy, jarząby, trzmieliny, irgi, wiązy, głogi, wierzby, śnieguliczki, klony, akacje, wiązy; skorupik jabłoniowy żeruje z kolei na jabłoniach, jesionach, gruszach oraz innych rodzajach drzew, a tarcznik oleandrowiec atakuje robinie, budleje, storczyki, bluszcze, paprocie, kaliny, ostrokrzewy, winorośle, winobluszcze i inne). Tarczniki często rozmnażają się przez dzieworództwo, a niektóre gatunki bywają nawet żyworodne. Utworzona przez owady woskowa, nieco owalna tarczka, rośnie wraz z ich rozwojem i nie wydziela miodowej spadzi.

Czerwce

Czerwce

Miseczniki

Kolejni groźni przeciwnicy to miseczniki. Owady te również wytwarzają osłonkę, zwykle w postaci twardej, owalnej, wypukłej miseczki i w przeciwieństwie do tarczników, wytwarzają rosę miodową, na której często rozwijają się czarne grzyby sadzakowe. U wielu gatunków w ogóle nie występują samce.

Należą do nich głównie: misecznik śliwowiec (śliwy, brzoskwinie, grusze, winorośl, figa, paprocie, bluszcze, szeflery), misecznik cytrusowiec,  misecznik tujowiec, misecznik świerkowiec, misecznik szklarniowiec (rośliny doniczkowe oraz oliwki, cytryny, oleandry).

Czerwce

Czerwce

Wełnowce

Dość oryginalnymi szkodnikami są natomiast wełnowcowate. W przeciwieństwie do miseczników i tarczników, ich osłoną nie jest pancerzyk, a woskowaty, włóknisty, białawy nalot, przypominający kępki wełny lub waty. Dzięki temu można je łatwiej zauważyć, gdyż odcinają się od koloru zaatakowanej rośliny. Wełnowce wydzielają szkodliwą rosę miodową, na której rozwijają się zarodniki grzybów sadzeniakowych. Te szkodniki znajdziemy głównie na uprawach szklarniowych lub w mieszkaniu, na roślinach doniczkowych. Należą tu przede wszystkim wełnowiec szklarniowiec, wełnowiec cytrusowiec oraz wełnowiec bukowiec.

Czerwce

Czerwce

Metody zwalczania

Walka ze szkodnikami należącymi do czerwców jest dość trudna. Środki chemiczne zwykle maja utrudniony dostęp do owada, którego chroni tarczka lub gęsty, włóknisty nalot, dlatego na ogół należą do preparatów dość toksycznych (należy je stosować z dużą ostrożnością i tylko na wolnym powietrzu). Z tego też względu wiele roślin ich nie toleruje i jedynymi sposobami walki z trudnym przeciwnikiem pozostają metody niechemiczne. Jeśli czerwce wystąpią w niedużej ilości na roślinach domowych, można je usuwać ręcznie, watką zwilżoną wodą z mydłem. W szklarniach dobrym sposobem jest wykorzystanie naturalnych wrogów tych owadów – pasożytniczych błonkówek (np.  Metaphycus helvolus, Aphelinidae). Dobre rezultaty uzyskuje się również, opryskując szkodniki w okresie zimy preparatami olejowymi (unikając skażenia roślin warzywnych), które zalepiają otwory oddechowe zimujących larw, doprowadzając do ich wyginięcia.

Jeśli metody niechemiczne są mało skuteczne, a zaatakowane rośliny dość wartościowe i stosunkowo odporne na preparaty ochrony roślin, poleca się zastosować: Confidor 200 SL, Mospilan 20 SP, Karate Zeon Combi PIN 02 PR, tarcznik ultra PR (pałeczki)

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Szkodniki roślin” Zeszyt Gazety Wyborczej W-wa 2009
2.    Wikipedia

czytaj dalej...

5 komentarzy

  1. Dodał: Kasia , Tytuł: Miseczniki

    Jeśli chodzi o misecznikowate, ich nazwa łacińska to Coccidae. Z podaną tutaj nigdy nie miałam styczności.

  2. Dodał: julia, Tytuł: miseczniki

    Bardzo przydatny opis. Mam na kwiatach miseczniki a bylam pewna ze to tarczniki. Wytwarzają lepiacy nalot na kwiatach doniczkowych,w tej substancji jest cały parapet. Walcze z nimi od paru miesiecy. Tutaj są podane konkretne preparaty. Na pewno wypróbuję!

  3. Dodał: Bożena, Tytuł: wełnowce

    Ja też je zauważyłam i próbuję je zwalczyć, ale to bardzo trudne może komuś się udało to proszę o rade pozdrawiam wszystkich miłośników kwiatów.

  4. Dodał: Zbychu, Tytuł: Tarczniki

    Niestety nic nie pomaga na to cholerstwo. Jak już się zalęgną to kaplica.

  5. Dodał: Mirabelka, Tytuł: Wełnowce i tarczniki

    Stosowałam rożne środki i niby zlikwidowałem ale następnego roku ponownie pojawiają się na tych samych roslinach co robic by wytępić raz a dobrze?

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Koniecznie zobacz: