Sałata masłowa jest niezwykle łatwa w uprawie, pożywna i zdrowa, zwłaszcza ta zbierana z własnego ogrodu. Może być sadzona w ogrodzie warzywnym, jak również na kwietniku w sąsiedztwie roślin ozdobnych lub w pojemnikach na tarasie czy balkonie. Przy regularnym podlewaniu, osłonie chroniącej ją od palącego słońca i systematycznej produkcji rozsady, możemy się nią cieszyć niemal przez cały sezon.
Charakterystyka
Sałata jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny astrowatych. Wywodzi się z obszarów Basenu Morza Śródziemnego, klasyfikowana jest do grupy sałat głowiastych, w której znajduje się również sałata krucha. Sałata masłowa ma miękkie, wiotkie i gładkie liście, które tworzą mniejsze i mniej twarde główki niż u sałaty kruchej. Osadzone na krótkiej łodydze starsze liście układają się w luźną rozetę, natomiast młodsze zawijają się do środka tworząc kulistą główkę. Wydłużanie się pędu świadczy o przejściu rośliny w fazę generatywną. Na jego szczycie powstaną drobne, jasnożółte kwiaty. Nasiona sałaty wyposażone są w aparat lotny, co jest cechą charakterystyczną dla astrowatych.
Wartość odżywcza
Liście sałaty składają się w 95% z wody, zawierają więc niewielkie ilości kalorii. Sałata masłowa jest delikatniejsza w smaku i zawiera znacznie mniej suchej masy niż krucha, dlatego też jest wyraźnie mniej trwała, szybko więdnie i traci walory smakowe. Stanowi ona źródło soli mineralnych: wapnia, żelaza, sodu potasu, magnezu miedzi i cynku oraz witaminy C, A, B1, B2, B6 i E. Wiele z zawartych w niej substancji ma właściwości antyoksydacyjne, chronią organizm przed działaniem wolnych rodników. Jej liście działają też odkwaszająco i poprawiają trawienie. Spożywane są na surowo, dlatego zawarte w nich składniki nie ulegają zniszczeniu.
Wymagania
Sałata masłowa jest rośliną strefy klimatu umiarkowanego. Jest warzywem o bardzo krótkim okresie wegetacji i szybkim wzroście, dlatego do wzrostu potrzebuje sporych ilości wody i łatwo przyswajalnych składników pokarmowych. Ma nieduże wymagania cieplne, najlepsze wschody uzyskuje się w temperaturze 16-18 °C, jednak nasiona kiełkują już w temperaturze 3-4 °C. Choć młode rośliny wyglądają na delikatne doskonale znoszą zimno, wytrzymują spadki temperatury do - 6 °C, dlatego sałatę możemy sadzić już wczesną wiosną. Optymalna temperatura do tworzenia się główek to 12-14 °C, długotrwała upalna pogoda sprzyja wybijaniu w pędy kwiatostanowe. Sałata wymaga dużej ilości wody, ale jest bardzo wrażliwa na jej nadmiar, wysoka wilgotność sprzyja występowaniu chorób grzybowych. Niedobór wilgoci sprawia, że liście stają się skórzaste i gorzkie w smaku. Warzywo to powinno się uprawiać na glebach przepuszczalnych, najlepiej gliniasto-piaszczystych, zasobnych w składniki odżywcze.
Sałata masłowa
Uprawa
Sałatę możemy uprawiać z siewu nasion lub z rozsady. Druga metoda pozwala przyspieszyć zbiór o kilka tygodni. Termin siewu i sadzenia w dużej mierze zależy od odmiany i planowanej pory zbioru. Odpowiednio dobierając odmiany możemy ją wysiewać od wiosny do późnego lata. Nasiona najlepiej wysiewać stopniowo, aby rozciągnąć zbiór w czasie, najlepiej w dwutygodniowych odstępach. Sałata doskonale nadaje się, jako przedplon i poplon lub do uzupełniania luk powstałych po zebraniu innych roślin. Może być sadzona również na rabatach kwiatowych, a nawet w pojemnikach.
Sałata masłowa
Na miejsce stałe sałatę możemy siać w kwietniu, produkcję rozsady rozpoczynamy znacznie wcześniej, bo już w połowie lutego. Doniczki z rozsadą przechowujemy w ciepłym i jasnym pomieszczeniu, temperatura za dnia powinna wynosić 13-16 °C, natomiast w nocy 3-4 °C. Nasiona dobrze kiełkują, jeżeli mają dostęp do odpowiedniej ilości światła, dlatego nie powinno się ich przysypywać podłożem. Do uzyskania dobrych i równomiernych wschodów niezbędne jest zapewnienie dość dużej wilgotności. Jeśli nasiona wysieliśmy w inspekcie lub w skrzynkach siewki należy przepikować pojedynczo do doniczek. Rozsada jest gotowa do wysadzenia już po 30-45 dniach, pierwszy termin sadzenia przypada na połowę marca, gdy minie ryzyko przymrozków.
Sałata masłowa
Siewki sadzimy w rozstawie 25 x 30 cm, natomiast rośliny rosnące bezpośrednio w gruncie po wschodach przerywamy. Wyrwane siewki możemy przesadzić w inne miejsce, zbiór tych roślin będzie jednak nieco opóźniony. Sałatę sadzimy płytko - ograniczy to kontakt dolnych liści z glebą, zapełni lepszą wentylacje i poprawi zdrowotność.
Sałata masłowa
Pielęgnacja
Zabiegi pielęgnacyjne polegają głównie na usuwaniu chwastów i lekkim spulchnianiu międzyrzędzi. Sałatę uprawianą we wczesnowiosennym terminie można przykryć folią perforowaną, co ma na celu przyśpieszenie zbioru. Okrywamy ją zaraz po posadzeniu i pozostawiamy na 2-3 tygodnie. Należy pamiętać, że duża wilgotność, która panuje pod przykryciem może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Podczas nawożenia należy ściśle przestrzegać norm nawozowych, gdyż jego zbyt duża ilość może prowadzić do kumulowania się w sałacie niebezpiecznych azotanów.
Zbiór
Ze względu na szybki wzrost, sałata masłowa w krótkim czasie osiąga gotowość do zbioru. Sałatę zbieramy w różnych terminach, w zależności od terminu sadzenia i uprawianej odmiany. Najlepiej wykonać to wcześnie rano, gdy liście pod wpływem niższych temperatur zachowują większe ilości wody i sprężystość. Wycięte ostrym nożem główki, oczyszczamy z dolnych zabrudzonych i uszkodzonych liści. Ten typ sałaty nie nadaje się do długotrwałego przechowywania, w temperaturze około 1 °C jest to okres 2-3 dni. Główki w krótkim czasie tracą barwę i stają się jasnozielone.
Autor: Justyna Przasnyska
0 komentarzy