Burak ćwikłowy to jedno z najpopularniejszych warzyw. Z pewnością o jego powszechności zadecydował smak, łatwość uprawy, wysoka wartość odżywcza oraz możliwość długiego przechowywania.
Wymagania klimatyczno- glebowe
Warzywo wymaga stanowisk słonecznych, ciepłych oraz dobrze uprawionego podłoża o pH w granicach 6,5- 7. Gorzej rośnie na glebach cięższych, zwłaszcza odmiany cylindryczne, a więc głębiej się korzeniące.
Uprawa i pielęgnacja
Nasiona kiełkują dopiero wówczas, gdy temperatura osiągnie około 8°C, tak więc dobre efekty uzyskamy, wówczas gdy temperatura przekroczy 10°C. Młode rośliny są wrażliwe na ujemne temperatury. Wcześniejszy siew można przeprowadzić stosując m.in. tunele foliowe.
Buraki ćwikłowe warto posiać m.in. po rzodkiewce, sałacie. Warzywa nie należy wysiewać na stanowisku m.in. po warzywach korzeniowych, a także szpinaku.
Wysiew nasion do gruntu bez żadnych zabezpieczeń, można przeprowadzić w kwietniu. Uzyskane rośliny posłużą na zbiór wczesny tzw. pęczkowy. Wysiew nasion od maja do lipca, pozwala uzyskać rośliny na zbiór letni, a także jesienno- zimowy. Zależnie od temperatury i wilgotności podłoża nasiona kiełkują w drugim tygodniu po siewie.
Nasiona wysiewamy w rzędach oddalonych od siebie o 20- 50 cm, zapewniając kilkucentymetrowe odstępy (około 5 cm) pomiędzy kłębikami (materiał siewny, zawierający nasiona). Głębokość siewu to około 3- 4 cm. Nasiona zasypujemy luźnym podłożem, które lekko ugniatamy.
Aby część korzeniowa uzyskała spore rozmiary, należy wykonać przerywkę. Najlepiej ją przeprowadzić gdy warzywo ma około 2- 4 liście. Odstępy pomiędzy roślinami mogą wynieść nawet do 10 cm, zależnie od odmiany. Na zbiór pęczkowy przerywka jest bardzo ograniczona.
Jednym z podstawowych zabiegów, jest odchwaszczanie plantacji. W przypadku dużych powierzchni chwasty zwalczane są chemicznie, natomiast w przydomowym ogrodzie warzywnym bądź na działce, lepiej zrobić to ręcznie, aby ograniczyć stosowanie środków chemicznych do minimum.
W przypadku przedłużającej się suszy, niezbędne jest podlewanie, zwłaszcza w początkowym okresie. Braki wody znacznie obniżają plony.
Burak ćwikłowy
Nie wolno przesadzać z nawożeniem nawozami azotowymi, ponieważ część korzeniowa akumuluje azotany. Buraki ćwikłowe bardzo dobrze reagują na nawożenie mineralne, jednak w przypadku ekologicznej uprawy warzyw, która jest wskazana na działkach i w ogrodach przydomowych, można z powodzeniem nawozić nawozami organicznymi. Dobrze rozłożony kompost, jest bardzo dobrym nawozem, bo nie tylko dostarcza w bezpiecznej ilości składników odżywczych, ale także poprawia strukturę podłoża, wzbogacając je w próchnicę. Takie podłoże lepiej magazynuje wodę, a składniki odżywcze nie są wymywane w dużych ilościach w czasie opadów.
W przypadku nawożenia mineralnego, wszelkie nawozy stosujmy z umiarem, przestrzegając dawek zalecanych przez producenta.
Odmiany buraka ćwikłowego
Dostępne w sprzedaży odmiany wykazują zróżnicowanie m.in. pod względem kształtu (kuliste, cylindryczne), długości wegetacji, zabarwienia (mniej lub bardziej wybarwione), przeznaczenia. Z pewnością na działkę najlepiej zakupić odmianę uniwersalną, która nadaje się na przetwory, do konserwowania, a także do bezpośredniego spożycia.
Przed nabyciem konkretnej odmiany najlepiej zapoznać się z jej podstawowym opisem, aby wybrać odmianę, zgodną z pokładanymi w niej oczekiwaniami.
Burak ćwikłowy
Wybrane odmiany buraka ćwikłowego
|
Nazwa odmiany
|
Uwagi
|
|
Astar F1
|
Odmiana heterozyjna o kulistym korzeniu, plenna i uniwersalna. |
|
|
|
|
Egipski
|
Uniwersalna odmiana o płaskawym korzeniu. Wczesna, plenna, nadająca się na pęczkowy zbiór. |
|
|
|
|
Okrągły Ciemnoczerwony
|
Kolejna uniwersalna odmiana, plenna, doskonale się przechowuje, ale sprawdzi się także wysiana na zbiór letni. Korzeń okrągły, ciemnoczerwony. Na wczesny zbiór nasiona wysiewamy w kwietniu, natomiast na późniejszy zbiór nawet w lipcu. |
|
|
|
|
Nochowski
|
Uniwersalna odmiana o kulistym korzeniu. |
|
|
|
|
Czerwona Kula
|
Odmiana charakteryzująca się kulistym korzeniem, plenna i uniwersalna. |
|
|
|
|
Patryk
|
Odmiana o kulistych, a zarazem lekko spłaszczonych korzeniach. Smaczna, plenna i uniwersalna odmiana. |
|
|
|
|
Opolski
|
Odmiana nadaje się do bezpośredniego spożycia, a także na przetwory. Charakteryzuje się cylindrycznym korzeniem. |
|
|
|
|
Regulski Cylinder
|
Odmiana o cylindrycznym korzeniu, smaczna, plenna. Może być wykorzystywana na bieżąco, a także nadaje się na przechowywanie. |
|
|
|
|
Rywal
|
Odmiana uniwersalna o cylindrycznym korzeniu. |
|
|
|
|
Crosby
|
Odmiana kulista, polecana na zbiór pęczkowy, choć nadaje się także do przechowywania zimowego. |
|
|
|
|
Polglob F1
|
Mieszaniec o kulistym korzeniu, który nadaje się zarówno na przerób jak i przechowywanie. Intensywnie wybarwiony. |
|
|
|
|
Karmazyn
|
Odmiana uniwersalna o kulistym korzeniu. |
|
|
|
Burak ćwikłowy a jego właściwości
Jadalną częścią buraka ćwikłowego jest część podziemna i nadziemna.
Część nadziemną pozyskujemy podczas wczesnego zbioru. Młode liście zawierają sporo białka oraz składników mineralnych, więcej niż korzenie. Nie zapominajmy także o obecności witamin.
W korzeniu znajduje się białko, błonnik, witaminy (C, A, B1), kwasy organiczne (cytrynowy, szczawiowy, jabłkowy, winny), kwas foliowy i wiele minerałów (m.in. mangan, żelazo, potas, magnez, kobalt).
Skład chemiczny buraków ćwikłowych jest bardzo zróżnicowany, tak więc pozytywne działanie warzywa, można zaobserwować na wielu płaszczyznach.
Właściwości przeciwnowotworowe są częstym argumentem, wykorzystywanym do popularyzacji tego warzywa. Faktem jest, że buraki ćwikłowe zawierają betaninę, barwnik, zaliczany do antocyjanów, które obniżają ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej.
Poza tym buraki ćwikłowe mają bardzo przyjemny smak.
Burak ćwikłowy
Choroby i szkodniki
Uprawa warzyw, a w tym także buraka ćwikłowego wiąże się z możliwością wystąpienia chorób o zróżnicowanym podłożu ( grzybowym, wirusowym, bakteryjnym, a także fizjologicznym ).
0 komentarzy