Trudno byłoby sobie wyobrazić piękny ogród bez ozdobnych krzewów. Stanowią wspaniałe uzupełnienie kompozycji rabatowych i mogą być wykorzystywane jako znakomite tło dla mniejszych roślin.
Zwykle główną ozdobą większości gatunków są kwiaty i liście, rzadziej owoce. Kiedy jednak krzew posiada nie tylko dekoracyjne, ale również wartościowe owoce, z pewnością nie powinno go zabraknąć w naszym ogrodzie.
Dojrzewanie i zbiór owoców
Rokitnik zwyczajny (Hippophaë rhamnoides) nazywany również pospolitym, należy do wąskiej grupy krzewów ozdobnych, które wydają owoce nie tylko piękne i dekoracyjne, ale także bardzo wartościowe.
Pomarańczowe, niewielkie owocki (pestkowce), zebrane w gęste grona pojawiają się na pędach późnym latem i dojrzewają jesienią. Do zbioru nadają się jednak dopiero po pierwszych przymrozkach, gdyż wcześniej ich miąższ jest bardzo cierpki i kwaśny. Niskie temperatury łagodzą smak owoców i wydobywają z nich naturalną słodycz. Zbiór owoców nie jest jednak łatwy, gdyż gałęzie krzewu posiadają ostre ciernie, a owoce są miękkie i ściśle oblepiają gałązki. Dlatego niezbędne będą grube, długie rękawice ochronne i ostry sekator, którym będziemy mogli wycinać całe fragmenty pędu wraz z owocami. Jeśli owoce nie zostaną zebrane, pozostają na krzewie aż do wiosny, dając pożywienie ptakom i ozdobę zimowemu ogrodowi.
Wartość odżywcza owoców
Wartość odżywcza owoców rokitnika jest naprawdę imponująca. W ich składzie można znaleźć ogromne ilości wit. C (zawarta w rokitniku witamina utlenia się znacznie wolniej niż w przypadku innych roślin, mimo to aby dodatkowo ograniczyć jej straty, owoce najlepiej utrwalać cukrem lub suszyć,) oraz innych witamin ( E, K, F, P, A, D i z grupy B), a także makro i mikroelementy (min.: mangan, żelazo, bor), kwas foliowy, flawonoidy, karoteny, garbniki, antocyjany, nienasycone kwasy tłuszczowe. Spożywanie owoców wzmacnia organizm i wspomaga działanie układu odpornościowego, dlatego zalecane jest głównie osobom cierpiącym na nawracające infekcje bakteryjne oraz stany grypowe. Rokitnik wspomaga również pracę układu pokarmowego, opóźnia procesy starzenia się skóry i poprawia wygląd cery. Olej uzyskany z nasion jest znakomitym preparatem wspomagającym regenerację zniszczonej błony śluzowej gardła. Można go również wykorzystywać do wzmocnienia paznokci.
Rokitnik zwyczajny
Wykorzystanie w kuchni
Owoce rokitnika dość łatwo tężeją, dlatego znakomicie nadają się na galaretki, soki, marmolady, dżemy i przeciery. Można z nich przygotowywać również susze (używane do herbaty) oraz nalewki. Zasypane cukrem i pozostawione w ciepłym miejscu, puszczają sok podobnie, jak maliny.
Rokitnik zwyczajny
Sadzonki rokitnika
Uprawiając rokitnika trzeba jednak pamiętać, że aby doczekać się pięknych i wartościowych owoców, należy w ogrodzie posadzić co najmniej jeden egzemplarz męski i jeden żeński, gdyż są to rośliny rozdzielnopłciowe (owoce wydają tylko krzewy żeńskie). Uzyskanie odpowiednich sadzonek jest jednak dość trudne, gdyż różnice osobnicze są zauważalne dopiero u trzyletnich krzewów (egzemplarze męskie są większe i bardziej rozłożyste, żeńskie natomiast mniejsze i zwarte).
Rokitnik zwyczajny
Ze względu na te dość szczególne uwarunkowania biologiczne, poleca się kilka sposobów pozyskiwania sadzonek rokitników. Pierwsza metoda polega na wysiewie nasion. Po zbiorach oddziela się je od miąższu, płucze i suszy, po czym poddaje trzymiesięcznej stratyfikacji (przetrzymaniu w niskich temperaturach). Nasiona wysiewa się wiosną (kwiecień – maj), przykrywając je cienką warstwą piasku. Aby jednak w ten sposób rozmnażać krzewy, należy dysponować znaczną ilością miejsca, gdzie siewki będą mogły dorastać przez ok. 3 lata, a dopiero potem zostaną wyselekcjonowane i przesadzone na docelowe stanowisko. Z siewu uzyskuje się ok. 80 % osobników żeńskich, reszta to egzemplarze męskie. Inna metoda polega na rozmnażaniu rokitnika za pomocą sadzonek pędowych. Jednak w taki sposób można rozmnożyć jedynie krzewy żeńskie, gdyż pędy z osobników męskich ukorzeniają się niezmiernie rzadko. Na niewielką skalę, można natomiast pozyskać sadzonki roślin męskich z odrostów korzeniowych, ale jedynie z roślin hodowlanych, gdyż w naszym kraj rosnące na stanowiskach naturalnych rokitniki są objęte ochroną.
Jeśli jednak nie mamy miejsca ani czasu na samodzielne rozmnażanie rokitnika, najlepiej wybrać się jesienią do centrum ogrodniczego i poszukać roślin już owocujących, dających szansę rozpoznania cech poszczególnych egzemplarzy.
Rokitnik zwyczajny
czytaj dalej...
0 komentarzy