Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Skomentuj artykuł

Nazwy łacińskie roślin często biorą się od nazwisk ich odkrywców bądź też mają być upamiętnieniem wielkich osobistości z dziedziny biologii i botaniki. W przypadku glediczji było podobnie. Łacińska nazwa drzewa – Gleditsia triacanthos – została nadana na cześć niemieckiego botanika Johanna Gottlieba Gleditscha, który był pionierem w zakresie badań nad płciowością i rozmnażaniem roślin. Drzewo przywędrowało do Europy (początkowo do Anglii) z Ameryki Północnej. Zamiennie stosuje się też nazwę iglicznia trójcierniowa. Jest to ciekawostka dendrologiczna, rzadko spotykana w naszym kraju, o egzotycznym wyglądzie. W Krakowie jest ulica cała wysadzona glediczjami. To ulica Biskupa Prandoty, będąca rozdzieleniem najstarszego zabytkowego cmentarza Rakowickiego. Wysoki okaz rośnie w Zespole Zamkowo-Parkowym w Krasiczynie. Mierzy 26 m i jest nieowocujący.

Opis

Smukłe i wysokie drzewo (dorasta w ojczyźnie do 45 m, w Polsce najwyższe okazy mają ok. 30 m) charakteryzuje się lekką koroną w najwyższej części, osadzoną znacznie wyżej od innych gatunków drzew. Starsze pędy tworzą zgrubienia przy pniu, co przypomina narośle. Najłatwiej rozpoznać to drzewo po cierniach (długich, wyrastających z pąków na pędach oraz bezpośrednio z pnia i tworzących pęczki) oraz po okazałych strąkach (wielkości do 40 cm, są płaskie i często spiralnie skręcone, koloru czerwonego, który wraz z dojrzałością zamienia się w bordowobrązowy). Strąki znajdują się na drzewie w okresie jesieni, zimy oraz wiosny. Później spadają i zaśmiecają chodniki i ulice. Jednak strąki są na tyle interesujące, że często zbierają je dzieci – jak kasztany jesienią. Kwiaty i liście, wybijające z pąków stosunkowo późno, są typowe dla rodziny motylkowatych (Fabaceae).

Kwitnienie

Kwiaty pojawiają się, dopiero gdy liście się rozwiną – w czerwcu. Zebrane są w grona. Kwiaty są rozdzielnopłciowe, pachnące i miododajne. Jest to jeden z ważniejszych gatunków na liście pożytecznych dla owadów. Kwiaty są zielonkawe, nie mają większego znaczenia ozdobnego, nie występują gęsto w koronie. Kwitnienie nie jest długie, ale szczególnie ważne w sąsiedztwie pasiek. W Ameryce Północnej iglicznia jest nazywana Honey locust, jako istotny miododajny gatunek. Produkcja miodu to ok. 25 kg / ha w zwartej grupie drzew.

Rozmnażanie

W szkółkach glediczję rozmnaża się z nasion. Drzewo sporadycznie wypuszcza odrośle korzeniowe (które można odciąć i uzyskać nową roślinę), więc wysiew nasion jest praktycznie wyłączną skuteczną metodą. Przy takim rozmnażaniu ważne jest, aby najpierw nasiona poddać skaryfikacji – jest to proces uszkodzenia mechanicznego osłony nasiennej, dzięki któremu woda łatwiej wnika w nasiono, ono zaczyna pęcznieć i wypuszczać pierwszą łodyżkę i korzeń.

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Stanowisko i wymagania

W naturze występuje na glebach żyznych i wilgotnych madach. Uprawa udaje się też na glebach suchych, ubogich, piaszczystych, ale wtedy drzewo ma znacznie osłabiony wzrost. Doskonale radzi sobie w trudnych warunkach miejskich, nawet mając niewielką misę korzeniową. Bardzo dobrze znosi zasolenie gleby – zjawisko wiązania przez związki soli cząsteczek wody i uniemożliwienie pobierania jej przez korzenie roślin (szczególnie istotne przy ciągach komunikacji, gdzie zimą stosuje się dużą ilość soli drogowej). Stanowisko słoneczne i – co jest szczególnie ważne – osłonięte przed silnym wiatrem, ponieważ starsze gałęzie są kruche i mogą stanowić niebezpieczeństwo. Latem roślina lubi ciepłe miejsca, a zimą jest odporna na uszkodzenia mrozowe (starsze drzewa).

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Formy i odmiany

Gleditsia triacanthos f. inermis – forma bezbronna, w naturze występuje okazjonalnie i powstające z nasion okazy nie mają cierni.

Sunburst – wyjątkowa odmiana o żółtych liściach, które przechodzą stopniowo w jasną zieleń, następnie zaś jasny brąz. Odmiana nie owocuje i nie ma cierni.

Skyline – odmiana bezcierniowa. Dolne pędy odwijają się ku dołowi. Liście dekoracyjne – czerwono-brązowe przechodzące w zielone. Osiąga 10–15 m.

Shademaster – bezcierniowa odmiana o koronie wrzecionowatej, później walcowatej. Dorasta do 15 m.

Rubylace – osiąga 5–10 m wysokości. Wyróżnia się błyszczącymi liśćmi początkowo brązowo czerwonymi, a później brązowozielonymi.

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Glediczja trójcierniowa - iglicznia trójcierniowa

Pielęgnacja

Młode drzewka należy przycinać tak, by w przyszłości zapobiec zbyt rozłożystej koronie, która będzie bardziej narażona na uszkodzenia i wyłamania. Dlatego młodą roślinę formujemy na koronę przewodnikową – z jednym głównym i silnym pędem. Późniejsze cięcia to usuwanie uszkodzonych i suchych pędów. Glediczja dobrze znosi cięcie. Najlepiej je wykonywać wczesną wiosną. Przesadzać można również tylko młode okazy ze względu na rozłożysty i płytki system korzeniowy – robimy to wiosną. Dół wykopujemy głębszy, wypełniamy go żyznym podłożem i drzewko sadzimy 5–10 cm głębiej, niż rosło w poprzednim miejscu. Po przesadzeniu należy nieco przyciąć pędy, żeby zrównoważyć ubytek korzeni w stosunku do korony.

Zastosowanie

•    We florystyce – okazałe strąki
•    Formowane żywopłoty obronne (średniej wielkości)
•    Jako pożytek dla owadów
•    W miejscach, które z założenia nie mają być mocno ocienione
•    W miastach
•    W terenach przemysłowych
•    Wzdłuż autostrad i dróg szybkiego ruchu
•    W ogrodach do kontrastowych zestawień kolorystycznych
•    Miąższ i nasiona są jadalne – po ugotowaniu smakują podobnie do grochu.

Autor: inż. Monika Bartkowicz

Źródła:
1. M. Czekalski, „Zieleń Miejska”, nr. 3 (12) /2008 s. 30
2. K. Łazucka-Cegłowska, M. Mynett, „Drzewa i krzewy liściaste. Katalog”, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2009 r., s. 49
3. W. Seneta, J. Dolatowski, „Dendrologia”, PWN, Warszawa 1997 r., s. 312
4. M. Tomżyńska, „Katalog roślin. Drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich”, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2006 r., s. 58

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie