Macierzanka - Thymus

Macierzanka - Thymus

1 komentarzy

Macierzanka obejmuje liczne gatunki roślin zielnych, z których część wykazuje właściwości lecznicze. Nie mniej jednak pamiętajmy także, że wiele z gatunków macierzanki to ciekawe rośliny ozdobne, które także powinny zagościć w ogrodzie.

Rodzaj Thymus obejmuje liczne gatunki roślin, które zaliczamy do rodziny Lamiaceae. Naturalne siedliska macierzanki, zależnie od gatunku występują m.in. w Europie, Afryce, Azji, a także w Polsce. 

Z pewnością najbardziej znanym gatunkiem rodzaju jest macierzanka tymianek- Thymus vulgaris, która jest jedną z podstawowych przypraw, wykorzystywanych w kuchni.

Poza wspomnianym tymiankiem właściwym, na uwagę zasługuje jeszcze kilka gatunków rodzaju m.in.

    Macierzanka piaskowa – Thymus serpyllum
    Macierzanka Doerflera- Thymus doerfleri
    Macierzanka wczesna- Thymus praecox
    Macierzanka kosmata- Thymus villosus
    Macierzanka cytrynowa- Thymus x citriodorus
    Macierzanka zwyczajna- Thymus pulegioides
    Macierzanka karpacka- Thymus carpaticus

Charakterystyka wybranych gatunków barwinka, spotykanych w ogrodach

Macierzanka cytrynowa

Mieszaniec, bardzo popularna krzewinka, występująca także w odmianie. Przybiera formę rozrastającej się byliny, której wysokość sięga do około 30 cm. Pachnące cytryną liście (stąd nazwa) są zimozielone, eliptyczne do lancetowatych, zazwyczaj nagie. Już w czerwcu możemy spodziewać się różowawych kwiatów, zebranych w luźne kwiatostany. Nie jest wymagająca, tak jak inne gatunki, jednak na zimę warto ją okryć, gdyż może przemarzać. Ze względu na skład chemiczny może być wykorzystywana w lecznictwie, w kuchni jako przyprawa.  Pięknie prezentuje się w ogrodzie na rabatach, gdzie może pełnić rolę rośliny obwódkowej. Nadaje się także do pojemników, na balkon i taras.


Macierzanka piaskowa

Ceniona bylina ze względu na swoje właściwości lecznicze, a także dekoracyjność. Jej różowawe kwiaty doskonale prezentują się na tle drobnych, lancetowatych do eliptycznych liści. Jej wysokość, zmienna od 5 do nawet 30 cm. Pędy płożące się, a także wzniesione. Kwitnie od końca maja do października. Gatunek rodzimy w pełni mrozoodporny. Doskonała na skalniaki, rabaty, skarpy, obwódki a także do ziołowych zakątków.

Macierzanka

Macierzanka

Macierzanka tymianek

Krzewinka, której naturalne siedliska występują w rejonie śródziemnomorskim. Osiąga do około 30 cm wysokości, pędy u nasady drewniejące, górna część rośliny zielna. Liście drobne, główkowate kwiatostany ukazują się od czerwca do sierpnia.

Tymianek jest powszechnie wykorzystywany w kuchni, jako przyprawa m.in. do mięs, wędlin, potraw z roślin strączkowych, sosów itp. ze względu na skład chemiczny, posiada także właściwości lecznicze. Zawiera olejek eteryczny, w którym znajduje się m.in.  tymol, karwakrol, borneol, linalol. Poza tym w składzie tymianku znajdują się garbniki, gorycze, saponiny. Macierzanka tymianek wykazuje właściwości bakteriobójcze, dezynfekujące, dlatego też może być wykorzystana do płukania jamy ustnej w przypadku zapalenia jamy ustnej, problemach z górnymi drogami oddechowymi.

Suszony tymianek, także doskonale sprawdza się w kuchni, dlatego ziele tymianku ścina się na początku kwitnienia, dokładnie suszy, a następnie przechowuje w szczelnych , najlepiej hermetycznie zamykanych pojemnikach.

W uprawie macierzanki tymianek należy pamiętać o uprawie rośliny, na stanowisku słonecznym, zacisznym, na przepuszczalnym, bardziej suchym podłożu.

Może być traktowana jako roślina dekoracyjna, sadzona na skalniakach, skarpach, rabatach, a także na balkonie i tarasie.

Macierzanka

Macierzanka

Macierzanka wczesna

Gatunek od dawna uprawiany, w stanie dzikim występujący w Europie,     także w Polsce, ale bardzo rzadko. Macierzanka wczesna zaliczana     jest     do gatunków zagrożonych wyginięciem.

Macierzanka wczesna charakteryzuje się płożącymi pędami,     dekoracyjnymi, różowawymi kwiatami, ukazującymi się od czerwca do lipca.     Doskonała na skalniaki.

Macierzanka Doerflera

Niska macierzanka, której wysokość wynosi zaledwie kilka centymetrów. Gatunek dekoracyjny ze względu na tworzenie poduszkowatych kęp, które od czerwca do maja pokrywają się różowawymi kwiatami.

Wybrane odmiany

Nazwa gatunku
Nazwa odmiany
Uwagi
Macierzanka cytrynowa
‘Aureus’

Odmiana o złocistych liściach.

Macierzanka piaskowa
‘Splendens’

Odmiana o ciemnoróżowych kwiatach.

Macierzanka cytrynowa

‘Silver king’

Odmiana o srebrzystych liściach.

Macierzanka piaskowa
‘Coccineus’

Odmiana o karminowo- fioletowych kwiatach.

Macierzanka cytrynowa

‘Silver Queen’

Odmiana o kremowo obrzeżonych liściach.

Macierzanka piaskowa
‘Albus’

Odmiana o białych kwiatach.

Macierzanka cytrynowa

‘Golden Fleece’

Odmiana o żółtawych liściach.

Macierzanka cytrynowa

‘Golden dwarf’

Odmiana o jasnozielonych liściach.

Macierzanka cytrynowa

‘E.B. Anderson’

Odmiana charakterystyczna ze względu na żółte kwiaty.

Macierzanka cytrynowa
‘Goldstream’

Odmiana o żółtawych liściach.

Macierzanka piaskowa
‘Aureus’

Odmiana o zielonych liściach, które w okresie wiosennym i jesiennym stają się bardziej żółte.

Macierzanka piaskowa
‘Minimalist’

Odmiana bardzo niska, ścieląca się po podłożu. Ciekawy akcent na skalniaku.

Stanowisko

Najczęściej spotykane w ogrodach macierzanki to rośliny mało wymagające, najważniejsze, aby stanowisko było w pełni słoneczne, ciepłe, podłoże przepuszczalne, piaszczyste, bardziej suche.

Macierzanka

Macierzanka

Uprawa i pielęgnacja

Mało kłopotliwa uprawa, połączona z dekoracyjnością oraz dobroczynnymi właściwościami wybranych gatunków macierzanki, sprawia, że warto uprawiać macierzankę. W uprawie liczy się przede wszystkim zapewnienie odpowiedniego stanowiska. Poznanie naturalnych siedlisk macierzanki, z pewnością pomoże przy wyborze stanowiska (słoneczne, lekkie, nie mokre).

czytaj dalej...

1 komentarzy

  1. Dodał: Ola, Tytuł: Macierzanka

    Macierzanka to samo zdrowie. Warto uprawiać w ogródku bo to naprawdę proste! Polecam sprawdzić.

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Koniecznie zobacz: