Cebula cukrowa - uprawa, odmiany i choroby

Cebula cukrowa - uprawa, odmiany i choroby

Skomentuj artykuł

Cebula zwyczajna nazywana też jadalną (Allium cepa), to jedno z najczęściej uprawianych w ogrodach i wykorzystywanych w kuchni warzyw. Mimo to nie wszystkim odpowiada jego szczególny, ostry smak i specyficzny aromat, dlatego warto zainteresować się odmianami, których smak jest znacznie łagodniejszy, a nawet słodki.

Odmiany

Odmiany cebuli o słodkawym i łagodnym smaku określane są często jako cebule cukrowe. Z reguły mają one białą skórkę oraz biały, soczysty i delikatny miąższ. Na rynku można ich już znaleźć dość sporo, dlatego każdy może wśród nich znaleźć dla siebie coś interesującego. Na uwagę mogą zasługiwać między innymi: „Orizaba F1” (duże, zwarte cebule o śnieżnobiałej łusce i miąższu, delikatne i słodkawe w smaku), „Sterling F1” (cebule okrągłe, duże, śnieżnobiałe, smak słodki i łagodny), „Alibaba” (cebule kuliste, białe o łagodnym smaku, choć nieco ostrzejszym niż poprzednie odmiany) oraz „Ailsa Craig” (duże cebule o jędrnym miąższu i złotej łusce, łagodna i słodkawa w smaku).

Uprawa i wymagania

Mimo swojej dużej popularności, cebula nie należy do warzyw najłatwiejszych w uprawie, gdyż posiada dość wysokie wymagania w stosunku do podłoża oraz stanowiska. Ze względu na słaby system korzeniowy oczekuje gleb żyznych, zasobnych w składniki pokarmowe, umiarkowanie wilgotnych, świeżych, dobrze uprawionych, przepuszczalnych, posiadających obojętny odczyn pH oraz pozbawionych konkurujących z warzywem chwastów. Przed uprawą powinno się je dodatkowo wzbogacić dobrze rozłożonym kompostem (unikając obornika), a w razie potrzeby także nawozami mineralnymi, najlepiej o podwyższonej zawartości potasu (np. na 10 m2 podaje się 150 g. saletry amonowej w 2-3 dawkach, 150 g. superfosfatu granulowanego oraz 150 g. siarczanu potasu). Pod uprawę należy też wybrać stanowisko ciepłe i słoneczne, ale przewiewne, pozwalające obsychać dojrzewającym cebulom. Z uwagi na możliwość wystąpienia dużej ilości typowych chorób i szkodników, cebuli nie wolno sadzić po sobie ani po innych warzywach z rodziny czosnkowatych nawet przez 4-5 lat.

Sposoby rozmnażania

Cebulę można rozmnażać i uprawiać na trzy sposoby. Najprostszą metodą jest uprawa cebuli z dymki (małych, ubiegłorocznych cebulek). Cebulki sadzi się zwykle wiosną, umieszczając je w dołkach i okrywając ok. 0,5 cm. warstwą ziemi. Odstęp pomiędzy roślinami powinien wynosić ok. 7-8 cm. (nieco mniejszy przy małych cebulkach, większy przy dużych), a odstęp między rzędami ok. 30 cm. Z takiej uprawy uzyskuje się większy plon, ale rośliny są bardziej narażone na choroby, przy czym materiał siewny zakupiony w niepewnym miejscu sam może być źródłem zakażenia. Kolejna metoda uprawy to rozsadza. Zwykle rozsadę kupuje się u producenta, wysadzając ją na miejsce stałe w kwietniu, w podobnej rozstawie jak przy uprawie cebuli z dymki. Najrzadziej wykorzystywanym sposobem rozmnażania cebuli jest wysiew nasion. Wprawdzie metoda ta może dać naprawdę wysokie plony, ale tylko w wyjątkowo sprzyjających warunkach. Tak rozmnażane rośliny są bardziej wrażliwe na kaprysy pogodowe, a rozwijające sie cebule mogą być różnej wielkości i jakości. Nasiona wysiewa się wprost do gruntu na ogół w pierwszej połowie kwietnia, jednak jedynie wtedy, gdy temperatura osiąga ok. 6°C (tylko powyżej tej granicy nasiona mogą prawidłowo kiełkować). Zwykle na 1 m2 przeznacza się ok. 0,4-0,8 g. nasion.

Cebula cukrowa

Cebula cukrowa

Zbiór

Jeśli planujemy uprawiać cebulę na przechowanie, wybierzmy odmiany późne. Ich zbiór powinien się rozpocząć, gdyż większość szczypiorów już się załamała, a zewnętrzna łuska cebuli lekko wyschła. Cebule po zbiorze trzeba dosuszyć, aby w czasie przechowywania nie doszło do jej gnicia. Cebulki do bezpośredniego spożycia można zbierać już wczesnym latem.

Cebula cukrowa

Cebula cukrowa

Choroby i szkodniki

Cebula zwyczajna jest rośliną podatną na szereg chorób i szkodników. Najczęściej zagrażają jej choroby grzybowe ( fuzaryjna zgnilizna cebuli,  mączniak rzekomy, szara pleśń, głownia cebuli), wirusowe (żółta karłowatość cebuli), bakteryjne (mokra zgnilizna cebuli) oraz szkodniki (chowacz szczypiorak, poskrzypka cebulowa, śmietka cebulanka, udnica cebulówka, niszczyk zjadliwy, wgryzka szczypiorka, mszyce, wciornastki, miniarki).

Cebula cukrowa

Cebula cukrowa

Wykorzystanie i wartości odżywcze

Swoją popularność cebula zawdzięcza nie tylko szczególnym walorom smakowym i przyprawowym, ale także wysokim wartościom odżywczym. W jej miąższu znajdziemy ogromne bogactwo mikro i makroelementów (potas, wapń, fosfor,  żelazo, siarkę, sód,  mangan, kobalt, miedź, cynk, fluor, jod), witaminy (C oraz z grupy B), białka, cukry, kwasy organiczne i wiele innych wartościowych substancji. Dzięki nim cebula bardzo korzystnie oddziałuje na nasz organizm, wspomagając pracę wielu narządów wewnętrznych (np. wątroby, trzustki, serca). Pomaga również w leczeniu przeziębień (właściwości bakteriobójcze) oraz obniża poziom cukru i cholesterolu we krwi.

Cebula cukrowa

Cebula cukrowa

Cebula odmian słodkich może być wykorzystywana w kuchni na różne sposoby (np. smażona, duszona, pieczona, marynowana), jednak najlepiej smakuje na surowo, podana w sałatkach, surówkach czy twarożkach lub jako warzywo do kanapek.


Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 02/11 „ Jak uprawiać cebulę” str. 61 dr R. Gruszczecki
2.    „Działkowiec” 11/10 „ Kolorowe cebule” str. 56/57 mgr A. Podczaska
3.    „Ogrody” 02/08 „Gdy ją rozbierali to nad nią płakali” str. 23/25 dr J. Przybył
4.    „Rośliny przyprawowe” B. Hlava, D. Lanska, PWRiL W-wa 1983r.
5.    „Atlas chorób i szkodników roślin warzywnych” A. Studziński, F. Kagan, Z Sosna, W-wa 1987 r.
czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie