Sadzonki owocowe rozmnażanie drzew owocowych

Sadzonki owocowe rozmnażanie drzew owocowych

1 komentarzy

Sposoby rozmnażania roślin

Rozmnażanie roślin można podbielić na dwa podstawowe rodzaje: wegetatywne czyli bezpłciowe, polegające na uzyskiwaniu nowej rośliny z fragmentów tkanek egzemplarza matecznego (np. pędu, bulwy, sadzonki pędowej) oraz generatywne czyli płciowe, odbywające się z udziałem nasion. W naturze wiele gatunków stosuje jednocześnie obie metody, co pozwala im skuteczniej się rozmnażać, jednak w uprawach ogrodniczych sposób rozmnażania roślin jest uzależniony od tego, czego spodziewamy się po otrzymanym potomstwie. Często wygodniejszą i wydajniejszą metodą jest wysiew nasion. Zwykle kiełkują stosunkowo szybko i dają dużo sadzonek. Niestety wiele odmian roślin uprawnych rozmnażanych w ten sposób nie powtarza cech rośliny matecznej, dlatego w ich przypadku pozostaje mniej wydajne, a czasem również trudniejsze i długotrwałe rozmnażanie wegetatywne.

Taka sytuacja dotyczy między innymi drzew i krzewów owocowych, których odmiany rozmnażane za pomocą nasion, z reguły nie powtarzają cech matecznych, poza tym nader często rośliny uzyskane w ten sposób pierwsze owoce wydadzą dopiero po wielu latach (nawet 10-15). Z tego względu jedyną metodą pozyskania owocujących roślin sadowniczych pozostaje rozmnażanie ich metodami wegetatywnymi. Sadzonki pozyskuje się i uprawia w różny sposób, w zależności od gatunku i odmiany, którą chcemy rozmnożyć.

Rozmnażanie drzew owocowych

W przypadku drzew owocowych skuteczne rozmnażanie jest dość trudne, gdyż potrzebujemy do tego celu zarówno odmiany uprawnej, którą chcemy rozmnożyć, jak i siewki zwanej podkładką. Sadzonki większości odmian drzew owocowych uzyskuje się za pomocą szczepienia. Każdy gatunek drzewa ma swoje własne rodzaje podkładek, na których może się rozwijać. Przykładowo podkładką dla większości odmian jabłoni będzie Antonówka, dla gruszy Pigwa lub grusza kaukaska, dla śliwy Ałycza, a dla wiśni i czereśni Antypka lub Czereśnia ptasia. Wybór właściwej podkładki ma bardzo duże znaczenie dla dalszego rozwoju całego drzewa. Odpowiednia podkładka powinna odznaczać się odpornością na niskie temperatury oraz typowe choroby i szkodniki, a także wykazywać sporą tolerancję na warunki uprawowe (np. rodzaj gleby, wilgotność). Podkładka odpowiada również za siłę wzrostu całego drzewa, dlatego jeśli chcemy uzyskać rośliny z których będzie można w łatwy sposób zebrać owoce, wybierajmy podkładki karłowe lub o średniej sile wzrostu. Kiedy już mamy przygotowaną podkładkę, powinniśmy wybrać rodzaj szczepienia czyli umieszczenia pobranego z odmiany uprawnej fragmentu kory z pączkiem (oczka) lub kilkucentymetrowego pędu z 2-3 oczkami (zraza) na podkładce.

Sadzonki owocowe – rozmnażanie drzew owocowych

Sadzonki owocowe – rozmnażanie drzew owocowych

Okulizacja

Jeśli postanowimy przeszczepić na podkładkę oczko, zabieg należy przeprowadzić latem. W tym celu powinniśmy pobrać z odmiany uprawnej fragment kory ze zdrowym, jędrnym pąkiem i odpowiednią metodą połączyć go z korą podkładki. Kiedy oczko podejmie wzrost i przetrzyma zimę, w następnym roku przycinamy podkładkę tuż nad miejscem szczepienia i pozwalamy rozwijać się zaszczepionej odmianie.

Szczepienie przy pomocy zrazów

Nieco inaczej postępujemy szczepiąc rośliny za pomocą zrazów. To szczepienie wykonujemy bardzo wczesną wiosną. Wycinamy z odmiany uprawnej odpowiedni odcinek zdrowego pędu z 2-3 oczkami, poczym łączymy go z właściwie przyciętą podkładką. Sposób łączenia obu roślin i prawidłowy dobór  zraza oraz podkładki, powinny być zgodne z zasadami wykonywania szczepień.

Tak pozyskane sadzonki drzew owocowych, często dają pierwsze plony już w 2-3 roku po szczepieniu, dlatego chociaż metoda nie należy do najłatwiejszych jest w ich przypadku zdecydowanie najlepsza.

Sadzonki owocowe – rozmnażanie drzew owocowych

Sadzonki owocowe – rozmnażanie drzew owocowych

Rozmnażanie krzewów owocowych

Znacznie więcej możliwości wegetatywnego rozmnażania mamy w przypadku krzewów owocowych. Wprawdzie w niektórych przypadkach również wykorzystuje się szczepienie (np. pienna forma agrestu), ale dużo częściej pozyskuje się sadzonki innymi sposobami.

Jeśli krzewy owocowe mają tendencję do wydawania sporej ilości odrostów korzeniowych (np. maliny, agrest), to właśnie z nich pobiera się sadzonki, które zresztą przyjmują się bardzo dobrze. Jeśli natomiast krzew nie wydaje odrostów, ale dość mocno rozwija się jego część podziemna (np. borówka amerykańska, porzeczka), sadzonki możemy pozyskać jesienią, wykopując roślinę i dzieląc jej karpę na części.

Inny sposób rozmnażania krzewów owocowych to sadzonki pędowe. Mogą być wierzchołkowe, pobierane z górnych części pędów (np. jeżyna bezkolcowa) lub zdrewniałe, w postaci 15-20 cm. odcinków młodych pędów (wiele krzewów owocowych jak np. porzeczki, winogrona, agrest). Po pobraniu sadzonki ukorzeniamy w wilgotnym podłożu (cały proces przyspiesza użycie odpowiedniego proszku nazywanego ukorzeniaczem), a wiosną następnego roku sadzimy na miejsce stałe.

Opieka nad sadzonkami

W każdym przypadku młode sadzonki drzew i krzewów owocowych przez pierwsze 2-3 lata po posadzeniu warto chronić przed mrozem i zimowym wiatrem. W tym okresie należy też bardzo pilnować odpowiedniej wilgotności podłoża, bo młody, słabo jeszcze wykształcony system korzeniowy jest wrażliwy na niedobory wody.

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 9/07 „Rozmnażanie krzewów jagodowych” str. 36/37 dr Józef Gwozdecki
2.    „Poradnik sadownika” PWRiL W-wa 1984, prof. dr hab. Zygmunt Soczek, prof. dr hab. Zygmunt Suski

czytaj dalej...

1 komentarzy

  1. Dodał: Zofia, Tytuł: jeżyna bezkolcowa -choroby

    moja jeżyna dostała w tym roku na liściach brązowo,żółty nalot,który nachodzi już na łodygi a nawet owoce.Co to jest. Jak to zwalczać

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie