Wśród wielu cennych gatunków drzewek owocowych swoje miejsce zajmuje także pigwa pospolita (Cydonia oblonga). Jej niezwykle wartościowe i aromatyczne, choć jednocześnie twarde, kwaśne i cierpkie owoce znajdują w naszym kraju coraz większe grono miłośników, chętnie przyrządzających z nich dżemy, konfitury, syropy, kompoty czy nalewki.
Właściwości
Mimo iż świeże owoce nie są smaczne, warto dodawać je do sałatek lub starte na tarce i wymieszane z miodem spożywać na surowo, gdyż tylko wtedy uda się skorzystać ze wszystkich cennych składników zawartych w miąższu i skórce. Podczas obróbki termicznej, wiele witamin oraz innych związków organicznych ulega rozpadowi, dlatego w przetworach pozostaną z nich zaledwie nieduże ilości. Owoce w stanie surowym są bogatym źródłem witamin (A, C, B) i minerałów (głównie miedzi i potasu, ale także magnezu, wapnia, fosforu, żelaza, kobaltu, boru, manganu) oraz pektyn, kwasów organicznych, garbników, antocyjanów i aminokwasów. Ich miąższ znakomicie regeneruje popękaną i wysuszoną skórę, dlatego doskonale nadaje się na okłady. Ze względu na dużą zawartość pektyn, owoce pigwy powinny być składnikiem diety osób cierpiących na schorzenia układu pokarmowego. Powinni je również spożywać osoby narażone na stres oraz na częste infekcje.
Opis
Zaliczana do rodziny różowatych pigwa pospolita pochodzi z terenów Azji środkowej, gdzie rośnie w formie krzewu lub niewielkiego drzewa, osiągając wysokość ok. 5 m.. Ze względu na niesprzyjający klimat i trudniejsze warunki, w naszym kraju rzadko jednak przekracza 3 m. wys. i zwykle uprawiana jest w formie piennej. Pigwa pospolita posiada ciemnoszare, sztywne pędy i liczne, owalne, ciemnozielone liście. Zewnętrzna strona liści jest błyszcząca i naga, natomiast ich spód pokrywa gęsty, delikatny meszek. Wyjątkowo duże, białe, pojedyncze kwiaty rozwijają się stosunkowo późno (V-VI), dlatego na ogół nie są narażone na wiosenne przymrozki. Ich barwa pięknie kontrastuje z intensywną zielenią liści, dzięki czemu roślina stanowi ciekawy akcent kolorystyczny wiosennego ogrodu. Po zapyleniu i przekwitnieniu, kwiaty przekształcają się w niezwykle aromatyczne, twarde, żółte owoce, przypominające kształtem niewielkie jabłka lub gruszki. Skórkę owocu pokrywa matowy, tłusty kutner, który łatwo się ściera.
Pigwa pospolita
Pigwa pospolita
Odmiany
W zależności od odmiany, pigwa rodzi owoce o różnym kształcie i różnej wielkości. W uprawie najpopularniejsze są: „Leskovacka” (charakteryzuje się średnim wzrostem oraz gęstą koroną i bladoróżowymi, dużymi kwiatami, jest też stosunkowo odporna na niskie temperatury. Wydaje duże, niemal okrągłe, lekko spłaszczone owoce o żółtej skórce oraz miąższu), „Bereczki” (rośnie silnie, tworząc luźną koronę i posiada duże, lekko wydłużone owoce o żółtej skórce i miąższu, przypominające wyglądem gruszki, jej kwiaty mają biały kolor), „Konstantynopol” (charakteryzuje się średnio silnym wzrostem oraz wytrzymałością na niskie temperatury, tworzy szeroką rozłożystą koronę oraz kuliste, jasnożółte, nieduże owoce, których skórka w pobliżu szypułki zabarwiona jest na brązowo), „Gruszkowata” (wydająca jasnożółte owoce, przypominające kształtem gruszki, stosunkowo odporna na choroby), „Dwarf Orange” (odmiana wczesna o krzaczastym pokroju, wydająca ciemnożółte owoce).
Pigwa pospolita
Cięcie
Pigwa jest z natury rośliną o gęstym pokroju, dlatego aby nabrała ładnego kształtu i wydawała duże owoce, jej koronę warto formować. Pierwsze cięcie formujące przeprowadza się zwykle wczesną wiosną, w pierwszym roku po posadzeniu. W tym okresie skraca się główny przewodnik oraz dość mocno przycina pędy boczne (za 4-5 oczkiem), co pozwoli pigwie wykształcić dużo owoconośnych pędów jednorocznych. W następnych latach cięcie drzewka polega głównie na prześwietlaniu stosunkowo gęstej korony, dzięki czemu roślina wytworzy więcej ładnie wybarwionych i dorodnych owoców. Każdego roku należy też usuwać wszystkie pędy wyrastające poniżej szczepienia, gdyż należą one do podkładki i nie tylko bez potrzeby osłabiają drzewko, ale również psują jego formę.
Pigwa pospolita
Wymagania i uprawa
Pigwa pospolita jest wprawdzie rośliną stosunkowo łatwą w uprawie, jednak jej wymagania nie pozwalają sadzić drzewka na każdym terenie i w każdym ogrodzie. Pigwa pochodzi z dość łagodnego klimatu, dlatego nie jest w pełni wytrzymała na niskie temperatury. Z tego powodu nie nadaje się do uprawy w chłodniejszych rejonach kraju, a na pozostałym terenie zaleca się sadzić ją w miejscach stosunkowo ciepłych, osłoniętych i dostatecznie słonecznych. Pigwa dobrze radzi sobie z przejściową suszą, jednak woli gleby umiarkowanie wilgotne oraz zwięzłe, żyzne, próchnicze i ciepłe.
Rozmnażanie
Podobnie jak większość drzewek owocowych, pigwę najlepiej rozmnażać za pomocą szczepienia lub okulizacji. Zabieg nie jest jednak łatwy do przeprowadzenia, dlatego lepiej zaopatrzyć się w gotowe drzewka u sprawdzonego sprzedawcy lub w centrum ogrodniczym. Wprawdzie rośliny można również uzyskać z siewu, ale wtedy nie zachowają cech odmianowych rośliny matecznej.
Pigwa pospolita
Choroby i szkodniki
Pigwa pospolita nie jest rośliną szczególnie wrażliwą na choroby i szkodniki, ale czasem może się jej przytrafić jedna z chorób grzybowych (np. mączniak lub brunatna zgnilizna) lub atak szkodników (np. miodówki gruszowej).
Autor: Katarzyna Józefowicz
Źródła:
1. „Działkowiec” 10/08, mgr Grzegorz Hodun „Pigwa pospolita” str. 38/39
2. Wikipedia
3. Tabaza
0 komentarzy