Ziołolecznictwo w naszym kraju popularne jest od wielu wieków. Niektóre rośliny, takie jak rumianek, czy szałwia, znane są ze swoich właściwości nawet przez osoby, które z tą dziedziną nie maja nic wspólnego. Inne natomiast nie dorobiły się takiej popularności, pomimo wielu sposobów ich wykorzystania. Jedną ze słabiej kojarzonych roślin jest mydlnica lekarska, a szkoda, ponieważ jej ziele nie tylko wpływa pozytywnie na naszą cerę i włosy, ale również wykorzystywane jest między innymi w gospodarstwie domowym do pielęgnacji tkanin oraz do nadawania pomieszczeniom przyjemnego zapachu.
Opis rośliny
Roślina o wzniesionym pokroju, której głównym elementem jest prosta łodyga, w zależności od warunków uprawy osiągająca od 40 do 90 cm wysokości. W dolnej części może przybierać delikatnie szkarłatno czerwonawe zabarwienie, ale im wyżej, tym bardziej jest jasnozielona. W górnej części jest również widlasto rozgałęziona. Liście osadzone są naprzeciwlegle, mają zielony kolor, długość około 5 cm, owalny kształt i są zaostrzenie na końcu. Charakterystyczne są trzy żyłki biegnące równolegle przez całą jego długość. Na początku lata w szczytowej części mydlnicy lekarskiej pojawiają się bladoróżowe lub czasami nawet całkiem białe kwiaty o średnicy do 2,5 cm. Osadzone są na długiej szypułce i wytwarzają bardzo przyjemny, słodki zapach. Kwitną aż do września, a po przekwitnieniu pojawiają się owalne torebki z nasionami.
Czy wiesz, że…
Ciekawy zapach, który wytwarzają kwiaty mydlnicy, przyciąga ćmy, które dzięki temu zapylają je w nocnych ciemnościach.
Warunki uprawy
Gatunek ten najlepiej czuje się w miejscu słonecznym lub delikatnie zacienionym. Ziemia powinna być raczej żyzna i wilgotna, ale jednocześnie jest rośliną wskaźnikową dla gleb piaszczystych, żwirowych i kamienistych, dlatego też dobrze czuje się w miejscach przepuszczalnych. Unikajmy sadzenia w pobliżu zbiorników wodnych ze zwierzętami hodowlanymi, gdyż jej nasiona są dla nich trujące. Dla lepszych efektów zachowujmy minimum półmetrowy odstęp pomiędzy kolejnymi sztukami.
Rozmnażanie
Młode okazy bez problemu możemy uzyskać poprzez jesienny podział podziemnych części. Na większa skalę uprawiana jest z nasion, które wysiewamy bezpośrednio do gleby na wiosnę. Jeżeli dopuścimy do przekwitnięcia i wytworzenia torebek nasiennych, mydlnica lekarska wysieje się sama.
Mydlnica lekarska
Zastosowanie
Mydlnica lekarska wysiewana jest z wielu powodów. A poszczególne części rośliny wykorzystywane są do różnych celów.
Roślina ozdobna - najczęstsze zastosowanie roślin kwitnących w naszych ogrodach. Głównym elementem dekoracyjnym tego gatunku są kwiaty, które przyozdabiają rośliny nawet przez trzy - cztery miesiące. Wysadzana jest przede wszystkim w ogrodach wiejskich, a także w kompozycjach naturalistycznych. Warto o niej pamiętać również zakładając ziołowy zakątek lub rabatę z kwiatami pachnącymi.
Ziołolecznictwo - ziele mydlnicy lekarskiej zawiera sole mineralne, glikozydy, węglowodany oraz przede wszystkim saponiny. Preparaty z niego wykonane wykazują działanie żółciopędne, wykrztuśne i pobudzające działanie żołądka. Pozytywnie wpływa na skórę zaatakowaną przez trądzik lub łuszczycę. Odwar z suszu ułatwia przyswajanie niektórych związków, a także obniża poziom szkodliwego cholesterolu. Wszelkie zabiegi lecznicze z wykorzystaniem tej rośliny powinny być objęte kontrolą lekarza, ponieważ wykazuje ona właściwości trujące.
Kosmetyka - związki zawarte w kłączach tego gatunku wykorzystywane są przy produkcji kosmetyków pielęgnacyjnych do włosów, zębów, a także wrażliwej skóry. Można spotkać ją w składzie przede wszystkim szamponów, ale także płynów do kąpieli, past do zębów i maseczek.
Tkaniny - wywar z tej rośliny wykorzystywany był niegdyś do zmiękczania wody używanej do prania, a także odnawiania starych tkanin, dzięki czemu wyglądały bardziej świeżo.
Zapach - bukiety z mydlnicy lekarskiej nie tylko ładnie wyglądają w wazonach, ale również wydzielają bardzo dużo przyjemnego, słodkiego, lekko owocowego zapachu. Pozwala to w łatwy sposób wprowadzić miłą atmosferę we wnętrzach mieszkań.
Sztuka kulinarna - w tej dziedzinie roślina ta nie odnosi wielkich sukcesów, ale czasami stosowana jest jako „tajemny składnik” niektórych receptur. Dodana do piwa powoduje jego lepsze pienienie się. Wyciąg z pędów tego gatunku używany bywa do nadawania niepowtarzalnego aromatu niektórym odmianom chałwy. Kwiaty ponadto dodawane są czasami do przyozdabiania sałatek owocowych, wzmacniając ich zapach.
Mydlnica lekarska
Uwaga!
Mydlnica lekarska wykazuje właściwości trujące. Z tego właśnie powodu nie powinna być stosowana bez kontroli osoby doskonale się na tym znającej (lekarza). Również zwierzęta instynktownie unikają tego ziela w swojej diecie. Duże ilości saponin mogą powodować nie tylko biegunki i wymioty, ale również podrażniać ścianki jelit, żołądka oraz powierzchnie ran.
Zbiór i przechowywanie
Jako surowiec zielarski wykorzystywane są głównie kłącza, ale również łodygi, liście oraz kwiaty. Wszystkie części rośliny zbieramy jesienią i od razu przystępujemy do przygotowania do przechowywania. Liście i kwiaty pozostawiamy w całości, natomiast korzenie kroimy w plasterki. Najlepsze efekty daje powolne suszenie w słońcu.
Przygotowanie odwaru
Na jeden litr wody przygotowujemy około 3 - 4 łyżeczki czyli około 50 ml suszonych korzeni. Łączymy to i pozostawiamy na kilka godzin. Następnie podgrzewamy aż do wrzenia i pozostawiamy na palniku jeszcze przez jakiś czas. Tak przygotowany odwar spożywamy zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. Stosowanie korzeni bezpośrednio, bez wcześniejszej obróbki jest surowo zakazane.
Mydlnica lekarska może nie jest bardzo popularnym ziołem, ale w niektórych dziedzinach znalazła swoje niepowtarzalne zastosowanie. Duża zawartość niektórych związków oraz niepowtarzalny zapach sprawiają, że spotkać można ją w wielu dziedzinach życia. Uprawa również nie powinna nam sprawić większych kłopotów, a jej wymagania nie są większe niż w przypadku innych ziół.
0 komentarzy