Modraszek - ikar, orion i telajus

Modraszek - ikar, orion i telajus

2 komentarzy

Motyle są niewątpliwie jednymi z najpiękniejszych przedstawicieli świata owadów. I chociaż  te najokazalsze zasiedlają głównie tropikalne rejony świata, to jednak gatunki występujące w Polsce, również mogą być bardzo interesujące.

Modraszki

Wśród motyli naturalnie występujących na terenie Polski, na uwagę zasługuje między innymi grupa niewielkich, ale bardzo charakterystycznych motyli dziennych, zaliczanych do rodziny modraszkowatych. Ta liczna rodzina skupia aż ponad 6000 gatunków owadów, z czego w Polsce można spotkać zaledwie ok. 60 z nich, w tym między innymi modraszka ikara (Polyommatus icarus), modraszka oriona (Maculinea arion) i modraszka telejusa (Phengaris teleius). Ich skrzydełka, chociaż niewielkie (ok. 2-3 cm.), mienią się pięknymi, metalicznymi barwami w odcieniach błękitu i fioletu, niekiedy z dodatkowymi refleksami w postaci białych i pomarańczowych kropek lub plamek. Zanim jednak modraszki staną się uroczymi, kolorowymi owadami latającymi, muszą przejść przez kilka skromniejszych stadiów rozwojowych (min. gąsienicy i poczwarki). Dorosłe owady zwykle odżywiają się nektarem kwiatów, jednak ich młodociane postaci są roślinożerne lub nawet drapieżne, dlatego potrzebują obecności odpowiednich gatunków roślin żywicielskich, a czasami również siedlisk innych owadów. Co ciekawe modraszki mają zwykle dość wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy (różnice w wyglądzie samców i samic), przy czym samice są na ogół mniej kolorowe, a ich skrzydła przybierają różne odcienie brązów i szarości.

Modraszek ikar (Polyommatus icarus) jest jednym z najpopularniejszych przedstawicieli tej grupy motyli. Skrzydła samca od wewnątrz mają ocień intensywnego błękitu z białą, strzępiastą lamówką na brzegach, natomiast u samicy są brunatno-brązowe z delikatnie niebieskim odcieniem i niewielką ilością czarnych oraz pomarańczowych plamek. Zewnętrzna storna skrzydeł u obu płci jest podobna: błękitno szara z rzędem wyraźnych, pomarańczowych i czarnych kropek, ułożonych zarówno wzdłuż brzegów skrzydeł jak i rozmieszczonych nieregularnie na całej ich powierzchni. Gąsienica tego motyla jest zielona i posiada ciemniejszą pręgę na grzbiecie oraz dwie białe wzdłuż boków ciała. Odżywia się przede wszystkim roślinami motylkowymi (min. wilżyną, koniczyną, komonicą zwyczajną). Modraszek ikar może dać w sezonie dwa lub nawet trzy pokolenia (I –maj-czerwiec, II – lipiec-wrzesień), a jego postać dorosła tzw. imago żyje zaledwie trzy tygodnie.

Modraszek ikar

Modraszek ikar

Modraszek ikar

Modraszek ikar

Modraszek orion (Maculinea arion) jest rzadziej spotykanym gatunkiem modraszka, preferującym cieplejsze rejony naszego kraju (Wyżyna Lubelska, Dolny Śląsk). Chętnie zasiedla nie tylko niziny, ale również tereny górzyste, gdzie z upodobaniem wygrzewa się na ciepłych skałach i górskich zboczach. Umaszczenie tego motyla jest nieco mniej wyraziste niż ikara, gdyż na skrzydłach od strony wewnętrznej przeważają u niego kolory szaro-brunatne lub czarne. U samców skrzydła wewnętrzne mają intensywniejszy odcień błękitu oraz czarno-białe wzory wzdłuż brzegów, u samicy są natomiast bardziej stonowane i ciemniejsze. Zewnętrzna strona skrzydeł u obu płci jest podobna: biała z dużą ilością czarnych plamek i pomarańczową pręgą na jednej parze skrzydeł. Gąsienica tego motyla jest żółtozielona i w pierwszej fazie rozwoju żeruje na roślinach żywicielskich (najczęściej na rozmaitych gatunkach rozchodnika). Zimuje natomiast brunatno-brązowa poczwarka. W sezonie modraszek orion może wydać dwa pokolenia: I - maj-czerwiec, II – lipiec-sierpień.

Modraszek orion

Modraszek orion

Modraszek orion

Modraszek orion

Modraszek telejus (Phengaris teleius) to jeden z najrzadszych gatunków modraszka, w Polsce objęty ochroną. Preferuje środowiska czyste ekologicznie, dlatego można go uznać za swoisty wskaźnik stanu ekosystemu w którym bytuje. Skrzydła samca są od wewnątrz jasnoniebieskie i posiadają wyraźną, czarną obwódkę oraz pojedyncze, czarne plamki, u samicy natomiast są ciemniejsze, brunatno-czarne ze słabo widocznymi plamkami i znacznie delikatniejszym odcieniem błękitu. Zewnętrzna strona skrzydeł obu płci jest podobna: beżowo-brązowa z dwoma rzędami czarnych plamek otoczonych białą obwódką. Latające owady można spotkać w okresie od k. VI do połowy VIII. Zwyczaje tego motyla różnią się nieco od upodobań dwóch poprzednich gatunków, gdyż na pewnym etapie rozwoju jego gąsienica jest drapieżnikiem, pasożytującym na larwach i jajach mrówek. Początkowo rozwija sie podobnie, jak w u innych modraszków, żerując na roślinie żywicielskiej, którą jest w jej przypadku krwiściąg lekarski. Jednak po kolejnym przeobrażeniu, schodzi na ziemię i czeka bez ruchu, aż znajdą ją mrówki i przetransportują do swojego mrowiska, gdzie będzie mogła spędzić zimę i spokojnie się rozwijać, zjadając jaja i larwy swoich gospodarzy.

Taka dieta jest możliwa tylko dlatego, że gąsienica modraszka telejusa jest wyposażona w gruczoły, umożliwiające wydzielanie słodkiego nektaru, wabiącego mrówki oraz szczególnej, chemicznej substancji, osłabiającej naturalną agresywność tych owadów. Najbardziej pożądanym dla tego modraszka gatunkiem mrówek jest mrówka z rodzaju wścieklic, gdyż inne mrówki mogłyby nie zaakceptować gąsienicy, przez co nie miałaby ona szans na dalszy rozwój. Taka sytuacja zmusza więc dorosłe owady do składania jaj nie tylko na konkretnej roślinie, ale również w pobliżu koloni tej konkretnej mrówki. 

Modraszek telajus

Modraszek telajus

Modraszek telajus

Modraszek telajus

Autor: Józefowicz Katarzyna

Źródła:
1.    „Motyle” Leksykon Przyrodniczy H. Reichholf-Riehm W-wa 1996r.
2.    Wikipedia

czytaj dalej...

2 komentarzy

  1. Dodał: Andr2ej, Tytuł: Błąd w zdjęciach

    Ostatnie dwa zdjęcia to błąd w literówce. Nie telAjus tylko telejus. Natomiast na ostatnim zdjęciu jest jakaś grupka egzotycznych motyli a nie telejus. proszę poprawić.

  2. Dodał: zbyszek, Tytuł: modraszek orion

    super artykul mam je w ogrodzie nad stawem i zawsze zeruja na jednej kepie kwiatow

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie