Mniszek pospolity - właściwości, działanie i zastosowanie

Mniszek pospolity - właściwości, działanie i zastosowanie

Skomentuj artykuł

Mniszek pospolity to stały bywalec łąk i trawników, roślina jest tak pospolita, że traktowana jest jako chwast. Jednak w tej niepozornej roślince kryje się wiele substancji czynnych mających pozytywny wpływ na nasze zdrowie – nie bez powodu mniszek nazywany jest lekarskim.

Opis i pochodzenie

Mniszek pospolity to tak naprawdę mniszek lekarski (Taraxacum officinale), nazywany jest również mleczem - ze względu na biały sok wydzielany po złamaniu łodygi, jednak est to błędna nazwa gdyż mlecz to zupełnie inna roślina. Z uwagi na uwielbiane przez dzieci charakterystyczne owocostany nazywany jest także dmuchawcem. Mniszek posiada jednak znacznie więcej nazw regionalnych, np. mleczaj, mlycz, brodawnik, pępawa, wole oczy czy męska stałość.

Poza Polską mniszek pospolicie występuje w całej Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Jest to roślina wieloletnia, dorastająca do 15-20 cm wysokości (w optymalnych warunkach i przy dużym zagęszczeniu może być wyższy). Posiada gruby korzeń palowy (cenny surowiec zielarski). Wszystkie części rośliny po przełamaniu wydzielają gęsty biały sok mleczny zwany mleczem. Ze środka rozety powcinanych liści wyrastają bezlistne łodygi, puste w środku, zakończone kwiatostanem – koszyczkiem – złożonym z żółtych języczkowatych kwiatów. Roślina kwitnie od kwietnia do sierpnia, a w jednym sezonie mogą wystąpić nawet 4 pokolenia nakładające się na siebie. Często obok siebie mogą rosnąć kwitnące mniszki i już owocujące. Po zapyleniu (przez owady) całe kwiatostany zmieniają się w charakterystyczny owocostan wyglądem przypominający puszystą, białą kulę. Nazywana jest dmuchawcem, gdyż każdy owoc (niełupka) posiada parasolowaty aparat lotny, powstały z puchu kielichowego. Dzięki niemu owoce mogą przemieszczać się z wiatrem na duże odległości.



Właściwości i działanie

Lecznicze właściwości mniszka jako pierwsi docenili już starożytni Grecy. Dzisiaj, pomimo upływu wielu wieków, mniszek pospolity (lekarski) jest wciąż wykorzystywany do produkcji lekarstw i kosmetyków. Surowcem zielarskim jest korzeń mniszka (Radix Taraxaci) oraz kwiat (Flox Taraxaci) rzadziej liście, które są wykorzystywane głównie w kuchni. Korzeń wykopuje się pod koniec lata lub na początku jesieni. Do suszenia wybiera się tylko te, których średnica jest większa niż 5 mm. Po oczyszczeniu i umyciu korzenie kroi się na mniejsze kawałki i suszy w ciepłym (w temperaturze do 30°C) i zacienionym miejscu. Korzeń zawiera związki trójpertenowe, kwasy organiczne i sterole, a także liczne garbniki i związki cukrowe. Wywar z korzeni stosuje się  jako środek żółciopędny, moczopędny i przeciwskurczowy. Poprawia procesy trawienne i obniża poziom cukru we krwi. Stosowany jest głównie przy leczeniu chorób dróg żółciowych, wątroby i trzustki. Kwiaty i liście mniszka pobiera się w ciągu całego sezonu, suszy się je lub spożywa na surowo. Zawierają liczne witaminy z grupy A, B, C i D oraz sole mineralne, olejki eteryczne i związki cukrowe. Stosowane są w leczeniu chorób wątroby, niewydolności nerek oraz w początkach cukrzycy. Sok ze świeżo wyciśniętych liści poprawia przemianę materii. Napar z kwiatów pomaga w leczeniu niezytu gardła i jamy ustnej. Liście można także stosować zewnętrznie w formie okładów, gdyż pomagają w gojeniu się skóry, zwalczają brodawki i kurzajki.

Mniszek pospolity

Mniszek pospolity

Mniszek jest bardzo wartościową rośliną pszczelarską, a jego liście są przysmakiem domowych zwierząt – np. królików czy żółwi. Miód pozyskiwany z mniszka uznawany jest za smaczny i bardzo zdrowy. Jest wyjątkowo żółty (tak jak kwiaty mniszka) i szybko się krystalizuje.

Mniszek pospolity

Mniszek pospolity

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie