Kwitnie na wiosnę, od końca kwietnia do czerwca, kwiaty zebrane w wierzchotki. Liście w okółkach, osadzone na delikatnej łodydze. Wysokość rośliny może sięgać do 30 cm, kwiaty białe, część podziemną stanowi kłącze.
W optymalnych warunkach, a więc zacienione stanowisko, wilgotne, próchnicze, wapienne, bylina jest ekspansywna. Na suchszym stanowisku także urośnie, ale będzie mniej ekspansywna.
Chcąc rozmnożyć marzankę wonną najlepiej zrobić to wegetatywnie poprzez podział.
Marzanka wonna - zdjęcie allicja
Stanowisko
Zależnie od gatunku należy dostosować odpowiednie podłoże i wystawę np. Asperula gussonii preferuje stanowiska słoneczne i przepuszczalne, suchsze podłoże, natomiast marzanka wonna preferuje stanowiska zacienione, próchnicze i wilgotne podłoże.
Uprawa i pielęgnacja
Podstawą sukcesu w uprawie poszczególnych gatunków jest sprostanie wymaganiom danej rośliny. Szczególną uwagę zwróćmy na wymagania Asperula gussonii. W jej przypadku odpowiednia przepuszczalność podłoża wiąże się z możliwością jej przezimowania i utrzymaniem jej na dłużej.
Uprawianie marzanek na stanowiskach zbliżonych do naturalnych, przełoży się na wygląd roślin , ich zdrowotność oraz trwałość.
Tak jak w przypadku innych roślin ozdobnych, również marzanki wymagają odpowiedniego podłoża, odpowiednio przygotowanego, z pewnością odchwaszczonego.
Chcąc rozmnożyć marzankę wieloletnią (marzanka wonna), to można to uczynić wegetatywnie poprzez podział po kwitnieniu, natomiast rośliny jednoroczne rozmnażamy poprzez nasiona (marzanka wschodnia).
W uprawie pamiętajmy o odchwaszczaniu roślin, spulchnianiu podłoża, ściółkowaniu, podlewaniu. W razie potrzeby podłoże można wzbogacić kompostem.
Marzanka wonna - zdjęcie 10luty
Marzanka jako roślina ozdobna
Marzanki to rośliny, które odnajdują się w naturalistycznych kompozycjach, zależnie od gatunku na słonecznych skalniakach, skarpach, rabatach bądź też cienistych, leśnych zakątkach, gdzie odnajduje się marzanka wonna, która stanowi doskonałą rośliną okrywową. Nie zapominajmy także o balkonach i tarasach na których także można wykorzystać marzankę wonną oraz barwną marzankę wschodnią.
Marzanka w kuchni
Marzanka ze względu na swój intensywny zapach, a także gorzki smak może być wykorzystywana do aromatyzowania m.in. potraw, owoców, tytoniu, napojów oraz słodyczy.
Marzanka od dawien dawna znana jest ze swoich właściwości leczniczych, które wynikają ze składu chemicznego rośliny.
Do podstawowych substancji bioaktywnych należą garbniki, gorycze, flawonoidy, sole mineralne, glikozyd irodoidowy asperulozyd.
Ziele wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalnie, rozkurczowe, a także działa uspokajająco.
Ze względu na dużą zawartość kumaryny przy spożywaniu np. naparu z marzanki wonnej należy nie przesadzać z jego ilością i dostosowywać się do receptury, ponieważ nadmiar kumaryny doprowadzi do zatrucia, którego konsekwencje mogą być bardzo poważne.
Ziele marzanki zbiera się w fazie rozpoczęcia kwitnienia rośliny. Ścina się górną część pędów, a następnie suszy w przewiewnym, osłoniętym od słońca pomieszczeniu, a po wysuszeniu przechowuje w hermetycznie zamykanym pojemniku, w którym ziele nie będzie narażone na zawilgotnienie.
Inne zastosowania
Intensywny zapach marzanki wonnej można wykorzystać przeciw molom, a także odświeżymy wnętrze szafy.
Tekst: Grzegorz Bogucki
0 komentarzy