Kozieradka uprawa, zastosowanie i właściwości

Kozieradka uprawa, zastosowanie i właściwości

Skomentuj artykuł

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum), gatunek należący do rodziny bobowatych. Nazywana bywa również fenegryką, greckim sianem, kozioroźnikiem lub bożą trawką. Naturalnym miejscem jej występowania jest północno- zachodnia Azja oraz Europa Wschodnia. Kozieradka na niewielką skalę uprawiana jest niemal na całym świecie. Bardzo często można ją spotkać na stanowiskach naturalnych. Zdziczałe rośliny występują również na terenie Polski. Kozieradka znana i stosowana była od wieków. Już w starożytnym Egipcie używano oleju tłoczonego z jej nasion. Jej właściwości zdrowotne wykorzystywane były również w antycznej Grecji i Rzymie.

Charakterystyka

Kozieradka jest rośliną jednoroczną. Tworzy słabo rozgałęzione, wyprostowane łodygi, które mogą dorastać do 60 cm wysokości. Liście złożone, trójlistkowe, z wierzchu zielone, od spodu sinozielone. W czerwcu i lipcu na szczytach pędów pojawiają się żółte kwiaty wyrastające w kątach liści. To wartościowa roślina miododajna. Owocem kozieradki, podobnie jak innych bobowatych, jest strąk. Sierpowato wygięty, zawiera 12–20 nasion. Nasiona dojrzewają we wrześniu lub październiku. Cała roślina ma niezbyt przyjemny zapach.

Uprawa

Stanowisko słoneczne i osłonięte od wiatrów będzie idealne do uprawy kozieradki. Do dobrego wzrostu wymaga gleby przepuszczalnej, bogatej w składniki pokarmowe, a przede wszystkim o dużej zawartości wapna, ponieważ jest rośliną wapnolubną. Bardzo istotne, by gleby nie były zbyt zasobne w azot. Podczas nawożenia składnik ten nie powinien być podawany w dużych ilościach. Uprawia się ją z nasion, które wysiewamy wprost do gruntu. Najlepszym terminem do siewu będzie połowa kwietnia. Nasiona umieszczamy w ziemi na głębokości 1–1,5 cm, zachowując 30-cm odstępy między rzędami. Kiełkują po upływie ok. 2 tygodni. Podczas wzrostu rośliny nie wymagają wiele uwagi, należy jedynie regularnie usuwać chwasty i zarazem spulchniać ziemię.

Kozieradka

Kozieradka

Kozieradka

Kozieradka

Surowiec

Wykorzystywanym surowcem są nasiona oraz rzadziej ziele wraz z kwiatami. Ziele ścinamy na początku kwitnienia i suszymy w temperaturze nieprzekraczającej 50°C. Pod koniec sierpnia i we wrześniu zbieramy strąki. Zrywamy je w całości, gdy są w początkowej fazie dojrzewania. Dobrą porą do tego jest wczesny poranek lub późny wieczór, gdy strąki są lekko wilgotne. Następnie nasiona trzeba wyłuskać i pozostawić do całkowitego wyschnięcia.

Kozieradka

Kozieradka

Właściwości

Nasiona kozieradki cenione są ze względu na dużą zawartość śluzu. Poza tym obecne są w nich wartościowe tłuszcze, saponiny, flawonoidy, białka oraz witaminy, w tym PP, F i D. Spożywanie nasion kozieradki korzystnie wpływa na procesy trawienne. Pobudza wydzielanie śliny oraz soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. Poprawia również wchłanianie składników pokarmowych. Roślina działa osłaniająco i przeciwzapalnie. Poleca się jej stosowanie przy stanach zapalnych błon śluzowych, jamy ustnej i gardła oraz w chorobie wrzodowej. Chroni wątrobę przed toksynami i wspomaga ich usuwanie z organizmu. Zapobiega marskości wątroby i kamicy żółciowej. Pobudza organizm do wytwarzania czerwonych i białych krwinek. Zalecana przy niedokrwistości, wyczerpaniu fizycznym i w stanach obniżonej odporności. Nasiona kozieradki obniżają poziom cholesterolu i cukru we krwi, zapobiegają miażdżycy i występowaniu chorób serca. Stosowana zewnętrznie bardzo dobrze wpływa na stan skóry. Skuteczna w leczeniu trądziku, stanów zapalnych i łojotoku. Przyspiesza regenerację tkanek. Ułatwia gojenie się ran, wrzodów, czyraków, a także krwiaków i sińców.

Zastosowanie

Nasiona i ziele kozieradki powszechnie używane są jako przyprawa. Roztarte nasiona są jednym ze składników popularnej mieszanki przypraw curry. Jest bardzo częstym składnikiem w kuchni hinduskiej i tajskiej. Proszek z nasion często dodawany jest do startego sera. Wyraźnie wzbogaca jego smak, polecany do pizzy, zapiekanek i spaghetti. Przyprawa chętnie stosowana w kuchni wegetariańskiej, poprawia aromat dań z tofu oraz gotowanych warzyw. Nadaje się do różnego rodzaju humusów i past przygotowanych z warzyw strączkowych. Nada ciekawy aromat sosom jogurtowym oraz dipom do surówek i sałatek. Do potraw nie należy dodawać zbyt dużych ilości kozieradki, ponieważ ma ona gorzki smak i bardzo intensywny zapach. Aby pozbyć się goryczki, nasiona można przez krótką chwilę podprażyć. Młode świeże liście i kiełki kozieradki będą doskonałym urozmaiceniem sałatek oraz sosów. Poza tym z nasion kozieradki można sporządzać maseczki i toniki do skóry zmęczonej, suchej i trądzikowej. Dawniej produkowano z nich żółty barwnik. Śluz służył do usztywniania tkanin.

Justyna Przasnyska

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie