Kapusta włoska uprawa, odmiany i właściwości

Kapusta włoska uprawa, odmiany i właściwości

Skomentuj artykuł

Kapusta włoska to jedna z odmian botanicznych kapusty warzywnej, pochodząca z basenu Morza Śródziemnego. Jest to roślina dwuletnia, z rodziny kapustowatych, uprawiana jako jednoroczna. Pierwsze uprawy kapusty włoskiej pojawiły się w XVII wieku w północnych Włoszech. Kapusta włoska ma mniejsze wymagania klimatyczne i glebowe niż kapusta biała i jest  mniej wrażliwa na niskie temperatury. Zawiera ona również więcej suchej masy, związków azotowych i witaminy C. Młodą kapustę włoską wysiewa się w inspektach w lutym, natomiast odmiany wiosenne uprawia się w tunelach foliowych, a jesienne w gruncie. Z tej odmiany kapusty można sporządzać wiele smacznych i zdrowych posiłków. Może być gotowana, duszona lub kiszona, a także spożywana na surowo.

Charakterystyka ogólna

Kapusta włoska (Brassica oleracea var. sabauda) jest rośliną dwuletnią, wytwarzającą w pierwszym roku wegetacji skrócony pęd zwany głową, okryty dużymi, ciemnozielonymi, pomarszczonymi liśćmi. Liście mają kształt okrągły i pokryte są sinawym, woskowym nalotem. Młode liście tworzą rozetę, a z czasem zwijają się, zachodząc jeden na drugi. Odmiany wczesne kapusty włoskiej wytwarzają 10-15 liści właściwych, a odmiany późne 25-30 liści. W drugim roku wegetacji, po przejściu jaryzacji roślina ta wytwarza pędy kwiatostanowe, dorastające do 1,5 m wysokości oraz wydaje nasiona. Kwiatostan typu grono złożony jest z czteropłatkowych, drobnych, żółtych kwiatów. Po zapyleniu powstają owoce typu łuszczyna z kilkoma czarnobrunatnymi nasionami wewnątrz. System korzeniowy kapusty włoskiej jest głęboki i sięga wgłąb do 1,5 m.

Wymagania klimatyczne i glebowe

Minimalna temperatura do wzrostu wynosi 5 st. C, a optymalna to wartość 15-18 st. C. Zahartowana rozsada znosi przymrozki do -5 st. C. Wymagania świetlne i wodne kapusty są wysokie. Największe zapotrzebowanie na wilgoć kapusta wykazuje w okresie silnych przyrostów liści (faza wiązania głów). Wiązanie główek odbywa się w warunkach dnia krótkiego. Najlepsze gleby to podłoża żyzne, przepuszczalne, dostatecznie wilgotne, o odczynie obojętnym (pH 6,2-7,0).

Kapusta włoska

Kapusta włoska

Stanowisko i nawożenie

Kapusta lubi obornik, który stosujemy na jesieni w dawce 30-40 kg na 10 m2. Stosujemy róznież saletrzak w dawce 200-300 g wysianego kilka dni przed sianiem oraz 200-300 g superfosfatu i soli potasowej 40% na 10 m2 działki. Jednak kapusta nie powinna być sadzona rok po roku w tym samym miejscu i nie powinna wracać na to miejsce nie częściej niż po 4 latach. Kapusta może być uprawiana po warzywach  strączkowych, korzeniowych lub po pomidorach. Po zbiorze kapusty na to miejsce możemy zastosować poplony takie jak: szpinak, buraki ćwikłowy czy sałata.

Kapusta włoska

Kapusta włoska

Kalendarz uprawy

Odmiany
Wysiew nasion
Sadzenie
Rozstawa (cm)
Zbiór
wczesne (wiosenne)
VIII
III
30x30
IV-V
średniowczesne
II
IV
40x30
VI-VII
średniopóźne (letnie)
III-IV
V-VI
40x30
VI-IX
późne (jesienno-zimowe)
III-V
IV-VII
60x40
od IX

Choroby i szkodniki

Jedną z najgroźniejszych chorób atakujących wszystkie odmiany jest kiła kapusty. Poza tym kapusta włoska może być atakowana przez patogeny wywołujące czarną zgniliznę kapusty i fuzaryjne więdnięcie kapusty. Szkodnikami w uprawie kapusty są natomiast wciornastki, śmietka kapuściana, bielinek kapustnik i piętnówka kapustnica.

Kapusta włoska

Kapusta włoska

Odmiany

Wśród odmian kapusty włoskiej występuj odmiany różniące się długością okresu wegetacji, w tym: wczesne (60-90 dni), średnio wczesne (100-120 dni), średnio późne (120-140 dni) i późne (>140 dni). Ponadto poszczególne odmiany charakteryzują się zróżnicowaną siłą związania główek i odcieniem liści. Wśród nich wyróżnia się następujące formy:

wczesne

Comparsa – głowy żółtawozielone

Famosa – wnętrze głowy żółtawe, liście okrywowe zielone

Julius – liście intensywnie zielone

średnio wczesne

Miletta – liście ciemnozielone, mocno pofalowane; główki zbite

średnio późne

Melissa – liście żywo zielone; kuliste główki o doskonałej strukturze

Roma Polana – liście zielone; główki kuliste do lekko spłaszczonych

Tasmania – liście zielone do szarozielonych

późne

Alaska – liście ciemnozielone z grubym nalotem woskowym

Siberia – duża, ciemnozielona główka

Wirosa – liście ciemnozielone, rozłożyste; duże, kuliste główki

Wartość odżywcza

Liście kapusta włoskiej są niskokaloryczne (30 kcal/100 g). Zawierają 7-9 g suchej masy, 1,5 g białka, 0,2 g tłuszczu, 5,7 g węglowodanów, a także witaminy: A (0,3 mg%), B1 (0,06 mg%), B 2 (0,03-0,05 mg%), B6 (0,09-0,14  mg%) i witaminę C (30-40 mg%) oraz sole mineralne: magnez (13 mg), żelazo (0,3 mg), sód (6-19 mg), potas (177-250 mg), wapń (17-76 mg) oraz fosfor (21-31 mg).

Kapusta włoska

Kapusta włoska

Właściwości lecznicze

Świeże liście kapusty zastosowane zewnętrznie leczą zapalenie oskrzeli, katar, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz problemy skórne (egzemę, opryszczki, trądzik), a także objawy odmrożeń, oparzeń i stłuczeń. Sok ze świeżej kapusty (wyciskany przez sokowirówkę) jest lekarstwem na wątrobę, chorobę wrzodową i cukrzycę. Kapusta włoska wykazuje również właściwości przeciwutleniające i przeciwnowotworowe, dzięki obecności związków z grupy polifenoli i glukozynolanów.

Właściwości kosmetyczne

Okłady z liści kapusty dają doskonałe efekty kosmetyczne, przede wszystkim dzięki dużej zawartości siarki, pierwiastka, który korzystnie wpływa na wygląd skóry, włosów i paznokci.

Zastosowanie w sztuce kulinarnej

Kapusta włoska może być gotowana, duszona lub kiszona. Stanowi podstawę dań takich jak gołąbki czy bigos. Najlepsza jest jednak na surowo, jako składnik surówek i sałatek. Sporządza się z niej również zdrowe koktajle warzywne z dodatkiem np. pietruszki i jabłka, które pomagają usuwać toksyny z organizmu.

Anna Jędrzejewska

Źródła: Polowa uprawa warzyw (Orłowski 2000), Ilustrowana Encyklopedia Roślin (wyd. Agora)

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie

Koniecznie zobacz: