Biedronka pożyteczny owad

Biedronka pożyteczny owad

Skomentuj artykuł

Owady pożyteczne są niedocenianym przez nas sprzymierzeńcem w walce ze szkodnikami.  I chociaż mogą wydawać się bardzo małe, delikatne i nieporadne, w krótkim czasie potrafią zjeść zaskakująco dużo szkodników.

Biedronka

Jednym z najważniejszych owadów pożytecznych w naszym kraju jest chrząszcz z rodziny biedronkowatych (Coccinellidae), potocznie nazywany biedronką. Ten niewielki, jaskrawo ubarwiony drapieżnik występuje w Polsce bardzo licznie i w sprzyjających warunkach może uwolnić wiele roślin od dokuczliwych owadów. Najwięcej szkodników zjadają larwy biedronek, gdyż do czasu przeobrażenia mogą pochłonąć od 400 nawet do trzech tysięcy mszyc, jednak nie wiele mniejszy apetyt mają dorosłe biedronki, które dziennie potrafią zjeść ponad 200 różnych owadów. Podstawą ich wyżywienia są oczywiście mszyce, jednak biedronki nie są szczególnie wybredne i chętnie korzystają z okazji spożycia miodówek, skoczków rośliniarek, przędziorków, czerwców czy larw muchówek. Tak poważny sojusznik nie może zostać przez nas zignorowany, dlatego warto przyjrzeć się mu bliżej, aby móc stworzyć dla niego jak najlepsze warunki do życia w ogrodzie.

Opis

Biedronka każdemu kojarzy się z małym owadem o jaskrawo czerwonym pancerzyku, ozdobionym kilkoma czarnymi kropkami. Taka postać to jednak tylko jedna z wielu jego odsłon, gdyż na świecie istnieje ponad 5 tyś. gatunków biedronek, z czego w naszym kraju spotyka się ich ponad siedemdziesiąt. Najpospolitsze są oczywiście dwukropki i siedmiokropki, o wyglądzie typowym dla dobrze nam znanych biedronek czyli czerwonym pancerzyku i czarnych, wyraźnych kropkach, jednak poza nimi spotyka się również owady o pomarańczowo-czerwonym pancerzyku i czarnych kropkach (dziesięciokropka), czerwonym pancerzyku i czarnych kropkach otoczonych żółtą obwódką (oczatka), czarnym pancerzyku i żółtych lub czerwonych kropkach (biedroneczka łąkowa, okrajka), żółtym lub kremowym pancerzyku i czarnych kropkach (biedronka dwudziestodwukropka inaczej mączniakówka), czerwono-pomarańczowym pancerzyku i nieregularnych, jasnych plamkach (biedronka bledniczka ) czy pomarańczowym pancerzyku i kremowobiałych kropkach (gielas dziesięcioplamek). Podobnie jak dorosłe owady, larwy także różnią się między sobą, przy czym ich wygląd zupełnie nie przypomina wyglądu rodzica. Larwy biedronek są niewielkie, ale z bliska wyglądają wyjątkowo groźnie, przypominając małe krokodyle lub miniaturowe potworki, natomiast poczwarki dają się łatwo pomylić ze stonką. Na ogół ciało larwy jest segmetowane, szaroczarne i posiada kilka żółtych lub pomarańczowych plamek, ale zdarzają się również gatunki posiadające larwy żółte w czarne kropki. Z powodu swojego niezwykłego wyglądu potomstwo biedronek często bywa brane za szkodniki i niszczone, dlatego zanim zdecydujemy się na radykalne kroki, najpierw dobrze przyjrzyjmy się owadom. Co ciekawe, nie wszystkie znane nam biedronki są drapieżnikami, gdyż niektóre mogą odżywiać się grzybami (mączniakówka), a nawet roślinami (jeden z niewielu szkodników zaliczanych do biedronek - owełnica lucernianka). 

Biedronka

Biedronka

Biedronka

Biedronka

Cykl rozwojowy biedronki

Cykl rozwojowy biedronki jest dość złożony. Dorosła samica po zapłodnieniu składa podłużne, żółtopomarańczowe jaja zebrane po kilka lub kilkanaście w niewielkie pakiety. Przyczepia je do różnych części roślin, z reguły w pobliżu źródła pokarmu czyli np. kolonii mszyc. Jedna samica w ciągu krótkiego życia (ok. 1-1,5 roku) może złożyć nawet ponad 1000 jaj. Z jaj wykluwają się larwy, które następnie przekształcają się w poczwarki, a na końcu w dorosłe biedronki (od chwili złożenia jaj do pojawienia się dojrzałej postaci owada w naszym klimacie mija ok. 40-60 dni). Jesienią dorosłe owady szukają zacisznych i ciepłych miejsc, w których będą mogły bezpiecznie przezimować. Z reguły wybierają korę drzew, kamienie, kompostowniki czy sterty liści lub gałęzi, jednak niekiedy schowają się też w szczelinach okiennych lub pod parapetami, ale wtedy rzadko udaje im się doczekać wiosny, gdyż z reguły zasychają.

Biedronka

Biedronka

Biedronka w ogrodzie

Biedronka to owad niezależny i trudno przewidzieć, gdzie postanowi zamieszkać, dlatego jeśli chcemy posiadać go w swoim ogrodzie, musimy się oto nieco postarać. Przede wszystkim nie wolno nam stosować na działce żadnych chemicznych środków ochrony roślin lub wybierać takie, które są nieszkodliwe dla biedronek. Poza tym powinniśmy również wydzielić w ogrodzie niewielką przestrzeń, w którą zupełnie nie będziemy ingerować (zaniechamy koszenia trawy, grabienia liści czy jakichkolwiek zabiegów ochronnych). W ten sposób stworzymy środowisko przyjazne nie tylko biedronkom, ale również wielu innym pożytecznym owadom (w tym także złotooków, pająków i mrówek), które w takim miejscu bez przeszkód będą mogły się rozmnażać, rozwijać i zimować. Jeśli taki dziki zakątek będzie bardzo nam przeszkadzał, można go osłonić estetycznym, drewnianym panelem lub oryginalnym żywopłotem.

Biedronka

Biedronka

Ciekawostki

Co ciekawe, te niepozorne owady mają również swoją tajną broń do ochrony przez wrogami. Czując zagrożenie, wydzielają żółtą, nieprzyjemnie pachnącą ciecz, która ma za zadanie odstraszyć napastnika.

Reputacja naszych sojuszników w ostatnich latach została jednak nieco nadszarpnięta za sprawą jednego z ich krewnych Harmonia axyridis nazywanego potocznie „biedronką azjatycką”. Jest ona bardziej drapieżna i sprawniej się rozmnaża od naszych rodzimych biedronek, dlatego stanowi dla nich duże zagrożenie. Zdarza się również, że biedronka azjatycka kąsa ludzi, powodując nieprzyjemne pieczenie w miejscu ugryzienia, a czasem także alergię. I chociaż gatunek ten istotnie jest dokuczliwy i inwazyjny, nie powinien mieć wpływu na opinię o całej rodzinie tych wspaniałych i pożytecznych owadów.

Biedronka

Biedronka

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 01/06 „Czy znamy biedronki” str. 59/61 prof. M.W. Kozłowski
2.    Wikipedia

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie

Koniecznie zobacz: