Aktinidia chińska (kiwi) uprawa i odmiany

Aktinidia chińska (kiwi) uprawa i odmiany

Skomentuj artykuł

Wśród wielu ciekawych roślin, jakie możemy uprawiać w naszych ogrodach znajdują się również oryginalne aktinidie. Ten niezwykle interesujący rodzaj obejmuje ok. 30 gatunków, jednak w naszym kraju uprawia się na ogół trzy z nich: aktinidię ostrolistną (Actinidia arguta), aktinidię pstrolistną (A. kolomikta) oraz aktinidię chińską (A. chinensis). Wszystkie rodzą jadalne i wartościowe owoce, jednak największe i najsmaczniejsze wydaje aktinidia chińska. Niestety, jest to również gatunek najbardziej wrażliwy na niską temperaturę i w chłodne zimy często wymarza.

Opis

Aktinidia chińska jest okazałym, szybko rosnącym pnączem, którego długość pędów może dochodzić nawet do ok. 10 m. Początkowo pędy są wiotkie i elastyczne (mogą owijać się wokół podpór), później sztywnieją i stają się zdrewniałe. W dotyku pozostają jednak delikatne, gdyż ich powierzchnię pokrywa miękki, brązowy meszek. Aktinidia posiada również duże, jajowate liście, których powierzchnia także jest omszona. Wiosną (V-VI) w kątach liści rozwijają się biało-kremowe, lekko pachnące kwiaty. Ponieważ jednak roślina jest dwupienna, na jednym egzemplarzu mogą pojawić się wyłącznie kwiaty jednej płci (wyjątkiem są odmiany jednopienne, które jednak mają mniej smaczne owoce). Owoce rozwijają się z kwiatów żeńskich, ale tylko wtedy, kiedy zostaną zapylone przez kwiaty męskie. Mają wydłużony i owalny kształt, brązową skórkę, pokrytą drobnymi włoskami oraz zielony miąższ z jaśniejszym środkiem, w którym znajduje się dużo maleńkich, czarnych pestek, dlatego do złudzenia przypominają egzotyczne kiwi. Co ciekawe także smak owoców jest bardzo zbliżony do smaku prawdziwego kiwi, dlatego jeśli tylko uda się je wyhodować we własnym ogrodzie, z pewnością będą niezwykłą atrakcją.


Wymagania i uprawa

Aktinidia chińska nie jest jednak pnączem łatwym do uprawy w naszym klimacie. Źle znosi zimno i może zginąć już w temperaturze -10 °C. Z tego względu w gruncie można spróbować sadzić ją jedynie w najcieplejszych rejonach kraju, na zacisznym, słonecznym, ciepłym i osłoniętym od wiatrów stanowisku. Aby roślina nie ucierpiała z powodu zimowych chłodów, wskazane jest również bardzo solidne okrycie jej pędów grubą włókniną ogrodniczą lub słomianymi matami. Ze względu na swoje wymagania termiczne, aktinidia chińska z pewnością lepiej będzie się czuła w szklarni lub całorocznym ogrodzie zimowym niż w gruncie (wtedy jednak dla zawiązania owoców wymaga z reguły ręcznego zapylania). Poza odpowiednią temperaturą, oczekuje także świeżych, zasobnych w składniki pokarmowe i umiarkowanie wilgotnych gleb, których odczyn zbliżony jest do lekko kwaśnego. Musimy też pamiętać, że sadzonki zakupione w szkółce, powinny być posadzone nie głębiej, niż rosły dotychczas.

Aktinidia chińska nie jest rośliną podatną na choroby i szkodniki, jednak dość wrażliwą na niską temperaturę oraz błędy pielęgnacyjne.

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Cięcie

Jeżeli uprawiamy aktinidię wyłącznie dla ozdoby, możemy pozostawić pnącze bez cięcia, pozwalając mu swobodnie się rozrastać, przycinając jedynie zbyt długie przyrosty. Kiedy jednak zależy nam na otrzymaniu owoców, musimy posadzić obok siebie co najmniej po jednym osobniku z każdej płci (lub wybrać odmianę obupłciową np. „Issai”) oraz pamiętać o corocznym skracaniu pędów. Formowanie aktinidii należy rozpocząć już w pierwszym roku po posadzeniu. W tym czasie należy wybrać oraz wyprowadzić pęd główny i przymocować go do przygotowanego rusztowania np. z drutu. Kiedy osiągnie wysokość 60 cm. pęd przycinamy tuż nad oczkiem. W kolejnym roku kształtujemy wyrastające z przewodnika pędy, przywiązując je do poziomych elementów konstrukcji. W następnym sezonie wyprowadzone pędy skracamy tak, aby na każdym pozostało ok. 10-12 oczek, z których w kolejnym roku rozwiną się następne pędy, które również będziemy skracać i formować w podobny sposób. W czwartym roku uprawy, pnącza powinny już zakwitnąć i wydać owoce (zwykle powyżej 5-6 liścia). Po ich zbiorze (IX-X), usuwamy całą owocującą gałąź (najlepiej zimą), gdyż kolejne owoce pojawią się na nowych, przyciętych rozgałęzieniach. W kolejnych latach przeprowadzamy już głównie cięcie prześwietlające, polegające na usunięciu zbyt gęsto rosnących młodych i wyjątkowo długich pędów. Cięcie należy zawsze przeprowadzać na przedwiośniu (II - pocz. III) lub ewentualnie w sierpniu, gdyż pędy cięte wiosną bardzo silnie „płaczą”, co mocno osłabia całą roślinę.

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Aktinidia chińska - kiwi

Rozmnażanie

Rozmnażanie aktinidii może być zarówno generatywne jak i wegetatywne, z tym tylko, że rośliny otrzymane z nasion zakwitną dopiero po wielu latach, a uzyskane za pomocą szczepienia, odkładów lub sadzonek zielnych (pobranych i ukorzenionych latem) mogą wydać owoce już w czwartym roku uprawy.


Wartości odżywcze

Owoce aktinidii są nie mniej wartościowe od oryginalnego kiwi. Posiadają w swoim składzie duże ilości witaminy C oraz kwasy organiczne, cukry i sole mineralne (min. cynk i potas), dlatego z pewnością warto włączyć je do swojej diety.

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 01/06 „Aktinidia” str. 43/44 dr J. Danek
2.    „Kwietnik” 12/07 „Zdobi i smakuje” str. 54/56 A. Gawryś
3.    Tabaza
4.    Wikipedia

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie