Sikorka bogatka bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka bogatka zwyczajna

8 komentarzy

Jednym z najczęściej spotykanych w naszym kraju dzikich ptaków, jest objęta ścisłą ochroną gatunkową sikorka zwyczajna, nazywana również bogatką (Parus major). Występuje w Polsce bardzo licznie, zasiedlając zarówno tereny leśne, jak i obszary w pobliżu siedzib ludzkich np. parki, sady i ogrody.  Co ciekawe, pomimo iż jej rozmiary nie są imponujące (osiąga długość ok. 14 cm.), bogatka jest największą przedstawicielką licznej rodziny sikor (Paridae). 

Cechy charakterystyczne

Sikorka zwyczajna posiada bardzo piękne, barwne upierzenie, które u obu płci jest dość podobne. Ciekawy, oliwkowozielony grzbiet, ładnie kontrastuje z intensywnie żółtym brzuszkiem i pokrytą czarnymi, lśniącymi piórkami główką. Cechą charakterystyczną bogatki są duże, białe plamy na policzkach oraz szeroki, czarny pas, przechodzący przez środek żółtej piersi oraz brzucha. U samic jest on nieco węższy oraz krótszy (kończy sie na wysokości łapek), natomiast u samców jest szerszy i ciągnie się aż do ogona, który u wszystkich bogatek ma szaroczarną barwę. Skrzydła ptaków są szaroniebieskie, ozdobione białym, poprzecznym prążkiem.

Okres lęgowy i wychów piskląt

Większość sikorek bogatek to ptaki rodzime, prowadzące osiadły tryb życia i pozostające w naszym kraju przez cały rok. Niektóre jednak (głównie samice), na okres zimy odlatują (IX-X), szukając dla siebie bardziej dogodnych warunków do życia. Kiedy wiosną (III-IV) u sikorek rozpoczyna się okres lęgowy, ptaki dobierają się w pary i poszukują dogodnych miejsc na założenie gniazda. Zwykle wybierają wykute przez dzięcioły dziuple, odpowiedniej szerokości szczeliny w pniach drzew lub opuszczone gniazda innych ptaków, ale równie chętnie zasiedlają wykonane przez człowieka budki lęgowe (których średnica otworu wynosi ok. 3 – 3,5 cm.), a nawet tak zaskakujące miejsca jak skrzynki na listy, stare rury czy żywopłoty. W tym okresie samce ochoczo prezentują swoje umiejętności wokalne, wydając charakterystyczne, donośne, trzysylabowe dźwięki, mające na celu zwabić i przekonać do siebie przyszłą partnerkę. Kiedy już znajdą odpowiednią samicę oraz miejsce na gniazdo, zaczynają przygotowania do złożenia i wysiadywania jaj.

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Pracę rozpoczynają od wykonania podstawy gniazda, na którą składa się gruba warstwa mchu, sierści i włosia, a lęgowisko moszczą puchem, sierścią, mchem i delikatnym sianem. W sprzyjających warunkach para sikorek może wychować nawet dwa lęgi w sezonie. Samice w okresie od kwietnia do końca czerwca znoszą jednorazowo ok. 6-13 niewielkich (dł. ok. 17 mm. i szer. ok.13 mm.), białych, rudo nakrapianych jaj, z których po ok. 2 tygodniach wylęgają się pisklęta. Młode są niezwykle żarłoczne i domagają się od rodziców ciągłych dostaw pokarmu. W okresie wychowu młodych, który trwa ok. 3 tygodni, oboje rodzice polują bardzo intensywnie, zjadając i przynosząc do gniazda ok. 130 do 200 larw i gąsienic dziennie. W sezonie ich podstawowym pokarmem poza larwami i poczwarkami owadów są również osobniki dorosłe, a także pająki i ślimaki, zimą natomiast z konieczności przestawiają się na pokarm roślinny w postaci owoców oraz nasion.

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Trudna zima

Dla ułatwienia sobie przetrwania, w okresie zimowym sikorki bogatki gromadzą się w niewielkie grupy i przenoszą w pobliże człowieka, gdzie mogą liczyć na dodatkowy pokarm. W czasie mrozów oraz niesprzyjającej, śnieżnej pogody, warto je dokarmiać, gdyż bez pomocy nie zawsze uda się im dotrwać do wiosny. Najlepszym pokarmem dla sikorek są nasiona oleiste, orzechy i owoce (np. słonecznik, siemię lniane, nasiona konopi, pestki dyni, orzechy ziemne, pszenica, a nawet rodzynki ) oraz słonina (niesolona i niewędzona), która uzupełnia ich dietę roślinną o cenny tłuszcz zwierzęcy. Należy tylko pamiętać, że dokarmianie należy rozpocząć dopiero w okresie zimowym i zakończyć wczesną wiosną, zaraz po ustaniu śniegów i mrozów. Wbrew pozorom, jest to dla ptaków znacznie lepsze i bezpieczniejsze rozwiązanie, niż długotrwałe podawanie pokarmów. Jeśli bowiem sikorki zbyt mocno przyzwyczają się do łatwego pożywienia w okresie wiosenno-letnim, ucierpią na tym one same oraz ich potomstwo, gdyż takie działanie osłabi ich naturalne umiejętności poszukiwania i zdobywania pokarmu.


Ogród dla sikorek

Ponieważ obecność takich ptaków drapieżnych jak sikorki jest w każdym ogrodzie bardzo pożądana (zjadają ogromne ilości szkodników oraz uciążliwych ślimaków), należy stworzyć im jak najlepsze warunki do zasiedlenia np. w postaci budek lęgowych oraz odpowiednich roślin. Sikorki bogatki (oraz inne) chętnie skorzystają z gęstych zarośli, szczególnie krzewów kolczastych (np. śliwa tarnina, głóg, dzika róża, śnieguliczka, rokitnik, czeremcha, jarzębina, ligustr, ognik, czarny bez, ostrokrzew, jeżyna), które dadzą im nie tylko schronienie, ale również dostarczą pokarmu w okresie zimowym. Na gniazdo sikorki chętnie wybiorą przygotowane przez nas budki lęgowe, o ile będą posiadały odpowiednich rozmiarów otwór i zostaną umieszczone na wysokości, zapewniającej ptakom względne bezpieczeństwo. Mieszkając w ogrodzie, będą też potrzebowały wody. Dobrym pomysłem jest więc przygotowanie dla nich specjalnych, najlepiej kamiennych poidełek, które będą służyły również innym ptakom, a nawet pożytecznym owadom takim jak pszczoły, trzmiele czy motyle. Jeśli będą ciekawie wykonane, staną się też interesującym detalem ozdobnym.

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Jeśli chcemy mieć ptaki w ogrodzie, powinniśmy też ograniczyć opryski chemicznymi preparatami ochrony roślin, przestawiając się na sposoby bardziej ekologiczne np. wyciągi roślinne.

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Sikorka bogatka – bogatka zwyczajna

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 09/09 „Śpiewające ogrody” str. 68/70 Andrzej G. Kruszewicz
2.    „Wielki atlas ptaków” Jan Hanzak PWRiL W-wa 1989r.
3.    „Mój piękny ogród” 09/06 „Pod dobrymi skrzydłami” str. 28/30
4.    Wikipedia

czytaj dalej...

8 komentarzy

  1. Dodał: Urszula, Tytuł: chyba budują gniazdko - ciąg dalszy

    Pisałam wcześniej o budce na balkonie (VI piętro). Sikoreczki zdecydowały się zająć pustostan, zaczęło się to ok. 10-12 kwietnia. Wyjechałam, wróciłam 22 kwietnia. Budka była zamieszkana, sikoreczka (a może dwie?) co jakiś czas wlatywała do budki, wylatywała, po prostu coś się działo. W poniedziałek 14 maja przed południem jeden z ptaszków chyba wszczął jakiś alarm - bo dość głośno "ćwierkał" jakby się czegoś wystraszył - nigdy wcześniej nie zachowywał się tak głośno. Nie zauważyłabym tego, ale akurat podlewałam kwiaty na balkonie więc usłyszałam. Jeszcze sobie pomyślałam "nie panikuj, przecież nie zrobię ci krzywdy, mam prawo do tego balkonu tak jak ty". Zajęłam się swoimi sprawami ale po południu zorientowałam się że nie widać sikorki - nie wlatuje do budki ani z niej nie wylatuje. Zupełnie nic. Tak samo było przez następne dni aż do dzisiaj - do czwartku 17 maja. Zdecydowałam się sprawdzić (budka ma otwierane drzwiczki z boku). U moich "sikorowskich" - bo tak ich nazwałam - wydarzyła się jakaś tragedia. W budce była martwa sikorka dorosła i trzy martwe pisklaczki. Proszę by wypowiedział się ktoś kompetentny - czy zawiniło VI piętro? Tak sobie myślę że to może za wysoko, zanim sikorka doleci na ziemię czy do drzewa w pobliżu to już się zmęczy, a przecież jeszcze musi szukać pożywienia i wrócić do budki. Może "ojciec rodziny" nie dał rady? A może pisklaki zamarzły a samica nie chciała ich zostawić i głód ją zabił? Były przecież zimne noce. Proszę powiedzcie co powinnam zrobić - zlikwidować budkę?

  2. Dodał: Marek, Tytuł: Wakat

    Są dwie budki na drzewach w sadzie,3-lata(czyszczone).Obecnie puste.Dlaczego?Nie wiem.Podejrzewam ,że z powodu ekspansji srok.Nigdy ich tyle nie było.Co sądzicie.

  3. Dodał: Urszula, Tytuł: chyba budują gniazdko:)

    Po dwóch latach od zawieszenia budki na balkonie (VI piętro) chyba wreszcie zasiedlą ją sikoreczki:):). W tamtym roku "oglądały" budkę wróbelki i sikorki, ale nie zdecydowały się na zamieszkanie w niej. Może to za wysoko?

  4. Dodał: Iwona, Tytuł: Sikoreczki

    Od tygodnia mam karmik na balkonie i już zauważyłam sikoreczki jak przylatują i zajadają się fistaszkami.Są cudowne.

  5. Dodał: Barbara, Tytuł:

    Mam całe lato dokarmiam je słonecznikiem i suchymi bułkami uwielbiają je.jako ciekawostkę powiem że jest to cała rodzinka.obserwowaliśmy je jak były dwie a następnie przylatywały z małymi i karmiły je w karmiku do "dziobków" i tak trwa do dziś!!!Piękny widok!!!

  6. Dodał: barbara, Tytuł: sikorka

    Mam na balkonie kilkanaście a zimą około 40 sikorek.Są u mnie caly rok, karmię je słonecznikiem a zimą słonecznik i słoninka.Chodzą po parapecie stukają w okna .Są urocze.

  7. Dodał: To ya., Tytuł: Szykują gniazdko na balkonie ;)

    Powiesiłem na balkonie domek i już sikorki zadomowiły się i znoszą 'budulec' na gniazdko. Warto pomagać tym ładnym i pożytecznym ptakom.

  8. Dodał: Anna, Tytuł: Sikorki na moim balkonie

    Cudownie piękne ptaszki, przylatują po słonecznik, dla mojej prawie dziewięćdziesięcioletniej cioci wspaniały widok.

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie

Koniecznie zobacz: