Papryka ostra - odmiany i uprawa

Papryka ostra - odmiany i uprawa

1 komentarzy

Każdy amator pikantnej kuchni z pewnością docenia wartość ostrych papryczek. Potrawy doprawione nimi często znacznie zyskują na smaku i są dużo bardziej wyraziste.
Ponieważ jednak na surowo ich ostrość dla wielu osób jest raczej trudna do przyjęcia, najczęściej używa się ich głównie w postaci przyprawy.

Ostra papryka w kuchni

Ostre papryki wykorzystuje się najczęściej do przyprawiania rożnych dań kuchni meksykańskiej (np. Picadillo, chili con carne) i tajskiej (curry, zupa z krewetek), ale także sosów, dań rybnych, gulaszu, paprykarzu, zupy gulaszowej, leczo, potraw warzywnych, a także do przygotowywania przypraw (sos tabasco, pieprz Cayenne). Nadają się też do marnowania i przyprawiania marynat z innych warzyw. Świeżymi papryczkami można również doprawiać twarogi, sałatki i pasty, jednak zawsze należy dodawać je z dużym umiarem, aby nie zdominowały smaku potrawy i aby danie nie stało się zbyt ostre.

Właściwości

Ostra papryka swoją niezwykła pikantność zawdzięcza przede wszystkim składnikowi o nazwie kapsaicyna. To właśnie ta substancja odpowiada za pieczenie i palenie w ustach oraz podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej, przełyku i żołądka. Odmiany wyjątkowo ostre mogą doprowadzić do chwilowej utraty czucia w ustach i na wargach lub nawet utraty oddechu, dlatego spożywania takich papryczek na surowo powinny unikać osoby wrażliwe na ostre smaki oraz cierpiące na niektóre schorzenia układu pokarmowego (np. stany zapalne błony śluzowej, wrzody) lub oddechowego (np. astma). Wprawdzie kapsaicyna zawarta w ostrych papryczkach nie powoduje faktycznych poparzeń błony śluzowej (z wyłączeniem super ostrych papryk, posiadających najwyższe wartości SHU), a odczucia jedynie podobne do urazu (stymuluje ośrodki układu nerwowego odpowiedzialne za odczuwanie bólu i ciepła), ale w większych dawkach może mocno podrażnić układ pokarmowy, poważnie zakłócając jego prawidłowe funkcjonowanie. Czysta kapsaicyna jest nawet wykorzystywana, jako broń chemiczna np. w aerozolach czy gazach do samoobrony, a w dużych dawkach jest silną trucizną.

Mimo to papryka ostra jest niezwykle zdrowym warzywem, gdyż zawiera w swoim składzie duże ilości wit. C oraz mniejsze ilości pozostałych witamin (B, A, E), flawonoidy, sole mineralne, (potas, wapń, fospor, magnez, żelazo) oraz inne cenne substancje. Ponieważ odczuwanie smaku jest kwestią bardzo indywidualną, dla określenia ostrości papryki stworzono specjalną skalę Scoville"a w skrócie oznaczonej SHU. Dla porównania papryka słodka w tej ocenie jest na poziomie 0 SHU, pieprz ma już 100-500 SHU, papryka Tabasco to ok. 30 – 50 tyś. SHU, a jedna z najostrzejszych papryk świata Dorset Naga ma aż ponad 900 tyś. SHU, choć bywają jeszcze ostrzejsze od niej.

Papryka ostra

Papryka ostra

Odmiany

Wśród odmian ostrej papryki, jaką możemy uprawiać w Polsce znajdują się między innymi: „Cayenna” (owoce podłużne, czerwone, do uprawy w gruncie i pod osłonami), „Cayenne Long Chilli”( odmiana typu Cayenna, ale o wąskich, długich strąkach), „Rokita” (odm. wczesna, czerwone, podłużne owoce, umiarkowanie ostre w smaku, do uprawy w gruncie i pod osłonami), „Cyklon” (odm. wczesna, owoce podłużne, czerwone, do uprawy w gruncie), „Westlandia „ (o czerwonych, podłużnych owocach, możliwych do zbioru w fazie zielonej, ciepłolubna, pod osłony), „Damian” (typu Chilii, o czerwonych, podłużnych strąkach), „Palivec” (odm. wczesna, o czerwonych owocach możliwych do zbioru w fazie zielonej), „Tabasco” (czerwone, małe, stożkowate owoce, do uprawy w doniczce), „Jalapeno” (odm. typu Chilii, o czerwonych owocach możliwych do zbioru w fazie zielonej), a także „Bronowicka Ostra” oraz „Wulkan”. Dla amatorów niezwykłej pikantności, istnieją również odmiany papryk o wyjątkowo ostrym smaku z gatunku habanero o różnym kolorze i kształcie (na ogół owalnym) owoców.

Papryka ostra

Papryka ostra

Wymagania i uprawa

Papryki ostre to na ogół niewielkie, ciepłolubne krzewy, z delikatnym systemem korzeniowym i lekkimi, podłużnymi, owocami. Z tego względu wymagają nieco innych warunków uprawy niż papryki o słodkich owocach. Przede wszystkim należy zapewnić roślinom dostatecznie żyzną, próchniczą, dobrze uprawioną i zawsze lekko wilgotną glebę, gdyż ich niewielki system korzeniowy łatwo się wysusza i nie ma możliwości pobierania składników pokarmowych z głębszych warstw podłoża. Z tego samego powodu glebę pod uprawę papryki ostrej należy przez wysadzeniem krzaczków odpowiednio nawieźć (najlepiej dobrze rozłożonym kompostem lub nawozem wieloskładnikowym w dawce ok. 50 g. /1 m.2) i dobrze przekopać na głębokość ok. 20 cm. Ponadto trzeba pamiętać, że papryka jest roślina światłolubną i ciepłolubną (do prawidłowego rozwoju potrzebuje min. 20 °C, natomiast przy temp. poniżej 15°C, zrzuca liście i przestaje pobierać z podłoża wodę oraz składniki pokarmowe), a więc preferuje stanowiska słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatrów. Większość odmian najlepiej uprawiać pod osłonami, na zewnątrz wysadzając jedynie papryki przeznaczone do uprawy w gruncie (np. „Cyklon”).

Papryka ostra

Papryka ostra

Siew i sadzenie

Ze względu na wysokie wymagania termiczne, paprykę ostrą najlepiej uprawiać z rozsady. Kupując gotową rozsadę u ogrodnika, warto zwrócić uwagę, aby łodyga nie była zbyt cienka, zdrewniała ani pożółkła. Jeśli rozsadę przygotowujemy sami, nasiona należy wysiać w mieszkaniu, ciepłym inspekcie lub ogrzewanej szklarni w miesiącach II-III (do uprawy pod osłonami, wysadzamy w IV) lub w IV (do uprawy w gruncie, wysadzamy po 15. V).

W zależności od siły wzrostu, krzaczki należy sadzić w odpowiedniej odległości, która dla papryki ostrej wynosi ok. 40- 50 cm. x 40 cm.

Pielęgnacja

Poza systematycznym nawadnianiem, papryki ostre nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych, w tym również formowania. W razie potrzeby krzaczki należy podpierać, aby nie przechylały się pod ciężarem owoców, a jeśli wystąpią szkodniki (np. mszyce) lub choroby (zgnilizna twardzikowa, szara pleśń), opryskać odpowiednim środkiem ochrony roślin lub preparatem przygotowanym na bazie roślin (np. pokrzywy, czosnku). Choroby i szkodniki w uprawie zdarzają się jednak rzadko, gdyż papryka ostra nie jest tak podatna na zagrożenia jak papryki słodkie.

Papryka ostra

Papryka ostra

Autor: Katarzyna Józefowicz

czytaj dalej...

1 komentarzy

  1. Dodał: Objawienie, Tytuł: Mr

    Jak przeczytałem wasze: "paprykarzu, tyś." to dalej czytać się nie dało. Jak można publikować coś bez przeczytania, przecież to nie komentarz tylko chyba miał być artykuł. Słabo się robi jak się takie cudactwa widzi :P

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie

Koniecznie zobacz: