Oliwka europejska inaczej nazywana oliwnikiem europejskim, drzewem oliwnym lub oliwką uprawną jest zimozielonym, długowiecznym drzewem z rodziny oliwkowatych, którego ojczyzną jest rejon okolic Morza Śródziemnego. Uprawia się ją też z powodzeniem w innych miejscach na ziemi, o ciepłym klimacie, na przykład na Kaukazie i Krymie, ale także W Indiach, Kalifornii czy Jamajce. W swym rodzimym klimacie oliwka może dorastać nawet do 10-12 metrów wysokości i jest tam drzewem użytkowym, rodzącym wspaniałe owoce, które w słońcu nabierają swego charakterystycznego smaku i właściwości. W chłodniejszych warunkach, takie jak mamy w naszym kraju, osiąga dużo mniejszy wzrost i zazwyczaj hoduje się ją w pojemniku, który można wynosić na zewnątrz w czasie cieplejszych pór roku. Jeżeli posadzimy drzewko bezpośrednio w ogrodzie i nie zabezpieczymy przed mrozem, nie przetrwa ostrzejszej zimy.
Jak wygląda drzewko oliwne?
Starsze okazy drzewa mają zwykle sękaty i dość mocno poskręcany pień. Oliwka charakteryzuje się skórzastymi, naprzeciwległymi liśćmi o lancetowatym kształcie. Na wierzchniej stronie są one szarozielone, zaś od spodu można zauważyć bardziej srebrzystoszary odcień. Liście maja krótkie ogonki. Oliwka kwitnie od czerwca do sierpnia, tworząc kwiaty o barwie żółto- białej. Mają one dość mocny aromat. Drzewo wydaje owoc pestkowy zwany oliwką, mający zwykle od 1 do 3 cm wielkości.. Na początku owoc ten jest koloru zielonkawego, z czasem jednak przybiera barwę zbliżoną do czerwonej, a przed samym momentem zbiorów oliwki są już ciemno-purpurowo- czarne. Oliwki oczywiście są cennym źródłem dobrze nam znanej oliwy, ale one same także wspaniale smakują po odpowiednim przygotowaniu.
Uprawiając drzewko oliwki w doniczce także możemy się doczekać owoców, jednak wymaga to cierpliwości, bowiem stanie się to dopiero po kilku latach od zasiania. Niestety oliwki z naszego drzewka nie będą tak dorodne jak te rozwijające się w ciepłym klimacie.
Wymagania uprawne
Oliwka europejska jest drzewkiem niezbyt wymagającym, potrzebuje jedynie dość ciepłego stanowiska w zimie. Jeżeli uprawiamy ją w pojemniku, to na okres zimowy musimy ją przenieść do mieszkania. Jeśli zdecydowaliśmy się posadzić ją w ogrodzie i mieszkamy na obszarze kraju, na którym zimy są dość łagodne, powinniśmy pomyśleć nad osłonięciem drzewka od zimna, jeśli jednak temperatura mocno spadnie, drzewko najprawdopodobniej obumrze.
Oliwka europejska potrzebuje ciepłego stanowiska pełnego słońca. Tylko wtedy będzie się prawidłowo rozwijać. Egzemplarze sadzone w pojemniku w lecie koniecznie należy wynieść na werandę lub do ogrodu, nie tylko dlatego, że oliwka będzie wspaniałą a ozdobą, ale też dla zapewnienia jej odpowiedniej ilości bezpośredniego słońca. To bardzo korzystnie wpływa na jej rozwój. Przed latem, nim na dobre wyniesiemy drzewko na zewnątrz, warto poddać go hartowaniu, polegającym na wynoszeniu rośliny przez 2 tygodnie na podwórko na dzień i zabieraniu go do domu na noc.
Oliwka europejska
Drzewko lubi być dość obficie podlewane, szczególnie w okresie w którym rośnie. Podlewanie ograniczamy natomiast w okresie zimowym, jednak ziemia w pojemniku nie powinna całkowicie wyschnąć. W miesiącach od kwietnia do września oliwka będzie wymagała nawożenia raz w tygodniu. Drzewo oliwne uprawiane zarówno w naczyniu jak i ogrodzie można, a nawet trzeba przycinać, tym samym kontrolując jej rozrost. Drzewko dobrze znosi takie zabiegi.
Jeżeli chcemy, by w kolejnym roku roślina pięknie zakwitła, należy ją wystawić choć na jedną mroźną noc na podwórko. To wspomoże zawiązywanie się pąków kwiatowych.
Oliwkę sadzi się z nasion, ale możemy to zrobić także wykorzystując sadzonki ze zdrewniałych pędów. Dobrze radzi sobie ona na nawet niezbyt żyznej glebie, wapiennej i kamienistej. Kiedy sadzimy ją w pojemniku, także nie musimy do tego celu posiadać gleby najwyższej jakości.
Oliwka europejska
Kiedy oliwka choruje
Pewne niepokojące objawy mogą sygnalizować chorobę lub niewłaściwą pielęgnację. Na przykład brązowienie końców liści może wskazywać na to, że drzewko jest zbyt mało podlewane, albo było wystawione na zbyt mocne promienie słoneczne. W takim wypadku trzeba zamienić częstotliwość podlewania lub stanowisko oliwki. Jeżeli zauważymy na liściach małe brązowe tarczki, może to oznaczać inwazje tarcznika. Jeśli jest ona niezbyt wielka, można usunąć oznaki bytowania insektów mechanicznie, po prostu je zeskrobując. W przypadku zaawansowanej choroby prawdopodobnie trzeba będzie użyć specjalnego preparatu. Oliwkę mogę też zaatakować mszyce, co rozpoznamy po lepkich liściach i obecności maleńkich żyjątek. By zwalczyć ten objaw czasami wystarczy spryskiwanie samą wodą, jednak jeżeli to nie pomoże, pozostaje zastosowanie specjalistycznego środka, który można zakupić w sklepach ogrodniczych.
Oliwka europejska
Zastosowania kulinarne, kosmetyczne i inne
Owoc oliwki kojarzy nam się głównie z kuchnią. Jako, że ma w sobie spory procent tłuszczu, ponieważ ta wartość dochodzi do 65%, jest cennym źródłem zdrowej oliwy. Tłoczy się ją na zimno, przy dość niskim ciśnieniu z oliwek, które są już całkiem dojrzałe. Po odwirowaniu taka oliwa jest czysta i praktycznie nie ma koloru. Oliwa jasnożółta uzyskiwana jest dzięki dalszemu procesowi tłoczeniu już przy nieco większym ciśnieniu. Obydwie są tłuszczami o naprawdę wysokiej jakości, cenionymi na całym świcie. Powszechnie stosuje się je do sałatek oraz do spożywania na przykład z pieczywem, jako przekąska. Na oliwie z oliwek nie powinno się jednakże smażyć potraw.
Przysmakiem wielu osób są także oliwki drylowane w zalewie, najczyściej solance lub marynowane. Smak tych oliwek jest tak charakterystyczny, że mają on zarówno swoich gorących zwolenników, jak i przeciwników.
Oliwa z oliwek ostatnio święci triumfy jako kosmetyk naturalny. Oczywiście to zastosowanie było znane już od stuleci, jednak obecnie przeżywamy jego powrót. Oliwę stosuje się nie tylko w kremach czy innych kosmetykach, jako składnik, ale też można ją wykorzystać praktycznie wprost z butelki do pielęgnacji włosów, cery i ciała. Ten wspaniały tłuszcz doskonale nawilża i odżywia.
Oliwka europejska
Co ciekawe, drewno pnia oliwki można wykorzystać do wyrobu narzędzi ze względu na jego wysoką trwałość i odporność. Nadaje się na przykład do wyrabiana trzonków siekier i tym podobnych akcesoriów.
Oliwka europejska wniesie do naszego domu lub ogrodu śródziemnomorski klimat. Poza tym, nie jest zbyt wymagająca, a jeżeli będziemy cierpliwi, być może po kilku latach uprawy doczekamy się nawet owoców. Nawet jeżeli przyjdzie nam na to długo poczekać, drzewko może być ozdobą ogrodu zimowego lub werandy a nawet salonu.
0 komentarzy