Knieć błotna

Knieć błotna zwana popularnie kaczeńcem lub kaczyńcem jest byliną, porastającą bagna lub obrzeża strumieni i sadzawek. Atrakcyjne żółte kwiaty knieci błotnej, podobne do jaskrów, zdobią obrzeża zbiorników wodnych w okresie wiosennym. W Polsce knieć błotna występuje dziko na bagnistych łąkach, brzegach strumieni, a nawet rowów, w miejscach okresowo zalewanych.

Charakterystyka gatunku

Knieć błotna (Caltha palustris) jest rośliną wieloletnią z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae), osiągającą 20-50 cm wysokości i 60 cm szerokości. Wytwarza lekko pokładającą się lub wzniesioną, rozgałęzioną łodygę, pustą w środku. Na długich ogonkach wyrastają błyszczące, mięsiste liście odziomkowe o kształcie zaokrąglonym do nerkowatego, brzegiem karbowane (średnica 5-10 cm).

Liście łodygowe są krótsze, siedzące. Ponad liśćmi, od kwietnia do czerwca, pojawiają się liczne białe lub żółte, miseczkowate kwiaty, złożone z 5 płatków, 5-8 słupków i licznych pręcików. Kwiaty są miododajne, nektar powstaje w miodnikach u nasady słupków. Zwabiają owady takie jak muchołówki, chrząszcze i pszczoły. Owoc stanowi mieszek z licznymi nasionami wewnątrz. Część nadziemna wyrasta z dużego, bulwiastego kłącza z wieloma, dość grubymi i słabo rozgałęzionymi korzeniami. Cała roślina jest trująca. Gatunek osiąga duże rozmiary, dlatego do nasadzeń w ogrodach polecane są jego odmiany o słabszym wzroście, wymienione poniżej.

Występowanie

Knieć błotna występuje w całej niemal Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce spotykana jest na wilgotnych łąkach, w olsach, lasach łęgowych, wzdłuż strumieni i potoków i w niższych partiach górskich.

Knieć błotna - Kaczeniec

Odmiany botaniczne

U gatunku tego wyróżnia się następujące odmiany botaniczne i hodowane:

var. palustris – odmiana typowa dla gatunku, o pojedynczych żółtych kwiatach i luźno płożącym pokroju

var. alba – odmiana wytwarzająca kwiaty barwy kremowobiałej

var. barthei – odmiana wytwarzająca kwiaty barwy czerwonej

var. minor – odmiana charakteryzująca się drobniejszym pokrojem (do 20 cm wysokości) i mniejszymi kwiatami o średnicy 3 cm, łodygi płożą się i ukorzeniają

var. radicans – odmiana wytwarzająca długie kłącza, ukorzeniające się w węzłach
Odmiany hodowlane

var. palustris "Plena" – odmiana o pełnych, żółtych kwiatach

var. radicans "Flore Pleno" – odmiana wytwarzająca podwójne kwiaty o średnicy 4 cm

var. palustris "Multiplex" – odmiana o kwiatach pełnych, błyszczących, złocistożółtych

Knieć błotna - Kaczeniec