Grzybień biały

Jedną z najokazalszych i najpiękniejszych roślin zasiedlających zbiorniki wodne jest z pewnością grzybień biały (Nymphaea alba). Kiedy zakwita, trudno nie zwrócić uwagi na wspaniałe, duże kwiaty, pojawiające się na powierzchni wody wśród ogromnych, skórzastych liści. Jego niebanalna uroda, często inspirowała twórców dzieł malarskich i literackich, stąd spotyka się o nim wzmianki w wierszach, piosenkach, tekstach literackich, a także w mitologii. Motywy z jego udziałem pojawiają się również na obrazach, a niekiedy też w scenach filmowych. Grzybień doczekał się wielu nazw zwyczajowych, jak choćby nenufar czy lilia wodna, które prawdopodobnie przyjęły się tak dobrze dlatego, że bardzo pasują do jego romantycznej urody.

Charakterystyka wyglądu

Grzybienie kwitną długo, gdyż od czerwca do września lub października (w zależności od pogody). Gatunek typowy, kwitnie na biało, jednak wyprowadzone z niego odmiany barwne posiadają kwiaty w kolorach czerwonych, różowych, żółtych lub pomarańczowych. Często barwa płatków nie jest jednolita, a na jednym kwiecie występują różne odcienie danego koloru. Kwiaty wyrastają na końcach długich, mięsistych i elastycznych łodyżek, a kiedy docierają do powierzchni wody, rozkładają swoje okazałe płatki. Ciekawą cechą tych roślin jest zamykanie kielichów kwiatowych przed nocą i otwieranie ich z pierwszymi promieniami słońca.

Obok kwiatów na powierzchni wody rozwijają się również bardzo duże, płaskie, skórzaste liście. Z reguły ich wierzchnia strona jest zielona i błyszcząca (choć u odmian posiada niekiedy przebarwienia i wzory), natomiast od spodu ma kolor brązowoczerwony lub fioletowy i jest pokryta dużą ilością śluzu, zapobiegającego wysychaniu powierzchni blaszki liściowej. Brzegi blaszek są delikatnie zawinięte do góry. Tak jak kwiaty, liście również wyrastają na długich, elastycznych ogonkach, wprost z kłącza zagłębionego na dnie oczka wodnego. Samo kłącze jest natomiast bardzo silne, mięsiste i grube, co jest niezbędne, by utrzymać tak dużą masę zieloną w jednym miejscu, gdyż roślina się nie przemieszcza, bytując w wodach stojących.

Grzybień biały

Pod ochroną

Ta wspaniała bylina porasta zbiorniki wodne na naturalnych stanowiskach w naszym kraju, jednak jest objęta ochroną gatunkową. Dlatego też chcąc posiadać grzybienie we własnym ogrodzie, należy je nabyć w centrach handlowych lub sklepach ogrodniczych.

Grzybień biały

Stanowisko i warunki uprawy

Jednak zanim podejmiemy decyzję o zakupie, musimy nieco bliżej poznać wymagania środowiskowe grzybieni. Przede wszystkim preferują one miejsca słoneczne, osłonięte od wiatru oraz ciepłe, na których znacznie lepiej będą kwitły, niż na stanowiskach zacienionych. Oczekują też podłoża gliniasto-piaszczystego, zasobnego w składniki pokarmowe, z dodatkiem kompostu oraz długo działającego nawozu (np. Osmocote). Do takiego podłoża nie należy jednak dodawać torfu. Grzybień wymaga wody stojącej lub o bardzo minimalnym ruchu. Nie będzie rósł w miejscach, przez które przepływa np. strumień lub funkcjonuje fontanna. Należy też pamiętać, że to roślina ekspansywna, a odmiany silnie rosnące nie nadają się do zasiedlania małych zbiorników wodnych. W niedługim czasie mogą one bowiem zarosnąć nawet ok. 3 m2. powierzchni wody. Dla amatorów tych roślin, którzy nie dysponują ogromnymi stawami, wyselekcjonowano jednak również odmiany karłowe, nadające się do niezbyt dużych oczek wodnych.

Grzybień biały