Grab zwyczajny

Grab zwyczajny

Skomentuj artykuł

Grab pospolity (Carpinus betulus L.), nazywany również zwyczajnym, to piękne i niedocenione w ogrodnictwie drzewo liściaste z rodziny brzozowatych (Betulaceae). Jeśli pozwolimy mu rosnąć bez przeszkód, osiąga rozmiary ok. 20-25 m. wysokości i rozwija gęstą, rozłożystą koronę. Jednak ponieważ doskonale znosi cięcie i wydaje liczne odrosty korzeniowe, znakomicie nadaje się do prowadzenia w formie żywopłotów.

Zastosowanie w ogrodzie i odmiany

Dzięki dużym możliwościom formowania, jest nie tylko wspaniałym materiałem do tworzenia żywopłotów, ale również kształtowania rzeźb roślinnych tzw. topiarów. Jedna z jego szczepionych odmian „Pendula”, ma formę płaczącą, co można doskonale wykorzystać, tworząc pod jej parasolowatymi gałęziami, przytulny, zacieniony zakątek wypoczynkowy. Podobny, choć jeszcze ciekawszy efekt możemy uzyskać sadząc odmianę „Foliis argenteovariegatis pendula” , która nie tylko ma płaczący pokrój, ale dodatkowo posiada biało upstrzone liście. Do małych ogrodów warto zaplanować nasadzenia tych odmian grabu, które nie osiągają wysokości większej niż ok. 10 m., zwykle też posiadają bardziej zwarty, kolumnowy pokrój (np. „Columnaris”, „Frans Fontaine” lub cenna, wolno rosnąca odmiana „Monumentalis” ).

Grab jest szczególnie dekoracyjny jesienią, kiedy jego liście przybierają wspaniały, złotożółty kolor. Tworzy wtedy na tle ogrodu wyrazistą, barwną plamę. Wprawdzie gubi większość liści na okres zimy, ale w czasie wegetacji stanowi piękną, zieloną i ścisłą zasłonę. Poza tym te liście, które pozostaną na drzewie przez okres spoczynku, zmieniają swoją barwę na kolor brązowo-bordowy i mogą stanowić swoistą ozdobę zimowego ogrodu.


Grabowe drewno należy do jednych z najtwardszych wśród rodzimych gatunków, jest jednak dość trudne w obróbce, niekiedy wyrabia się z niego narzędzia ogrodnicze, rolnicze czy płozy do sań. Posiada za to wysoka wartość energetyczna, więc chętnie stosowany jest jako bardzo wydajny opał.

Grab zwyczajny

Grab zwyczajny

Charakterystyka wyglądu

Liście grabu są eliptycznego lub jajowato-sercowatego kształtu, dość duże (ok. 10 cm. dł.), zielone (u odmian np. „Variegata” lub „Foliis argenteovariegatis pendula” mogą być pstre ), z wyraźnymi nerwami bocznymi i piłkowanym brzegiem. Spód liści jest zwykle omszony, blaszka natomiast matowa. Grab posiada bardzo ładną korę, która jest gładka, szara i dodatkowo ozdobiona jasnymi smugami. Jeśli roślina będzie miała okazję zakwitnąć, wiosną (V-IV) wyda kwiaty w postaci wiszących „kotków” i luźnych kłosków, z których jesienią (IX-X) wytworzą się nasiona, okryte ciekawymi, wywiniętymi do góry skrzydełkami (nieco podobne do klonu, ale bardziej powcinane i powyginane). Skrzydełka to organy lotne, służące dojrzałym nasionom do przenoszenia się za pomocą wiatru na znaczne odległości. Roślina ta jest jednopienna, więc na jednym egzemplarzu tworzą się zarówno męskie jak i żeńskie kwiaty, zapylane najczęściej za pomocą wiatru.

Grab zwyczajny

Grab zwyczajny

Warunki środowiskowe

To drzewo dość wytrzymałe i niezbyt wymagające. Wprawdzie lubi stanowiska widne, ale jako jedno z niewielu, dobrze znosi również półcień, a nawet nieco większe zacienie, co jest jego ogromną zaletą. Jest gatunkiem dobrze znoszącym zimy w naszym klimacie, ale niekiedy może być uszkadzany przez silne mrozy. Dlatego woli stanowiska osłonięte od wiatru i stosunkowo ciepłe, co ma szczególne znaczenie podczas ostrych i wietrznych zim. Nie jest bardzo wymagający w stosunku do rodzaju gleby, chociaż preferuje podłoża zasobne w składniki pokarmowe, gliniaste lub gliniasto-piaszczyste, średnio wilgotne. Nie toleruje nadmiaru wilgoci, ani zbytniego przesuszenia. Oczekuje też podłoża o odczynie od zasadowego do obojętnego, natomiast nie lubi gleb kwaśnych.

Doskonale rozmnaża się przez odrosty korzeniowe, odkłady lub wysiew nasion. Jednak ostatnia metoda wymaga zastosowania stratyfikacji nasion w niskiej temperaturze (2-5°C) przez okres kilku tygodni. Nasiona wysiewamy wiosną, do wilgotnego podłoża o temperaturze pokojowej. Niektóre odmiany uzyskuje się przez szczepienie.

To drzewo liściaste dość odporne na choroby i szkodniki, ale czasem mogą się mu przytrafić infekcje grzybowe jak brunatna plamistość  lub na liściach pojawić szkodniki (mszyce i gąsienice).


Cięcie

Jeśli chcemy prowadzić grab w formie ciętej (np. żywopłoty, topiary), pamiętajmy, aby nie przeprowadzać tego zabiegu wiosną, gdyż wtedy pędy będą wydzielały bardzo duże ilości soków, podobnie jak cięta późną wiosną winorośl. Cięcie zaplanujmy raczej na wczesne lato, gdyż czerwiec lub lipiec to najlepsza pora na przeprowadzenie zabiegu. Co ciekawe, przy pomocy odpowiedniego cięcia, z grabu możemy wyprowadzić miniaturowe drzewko typu bonsai, o ile oczywiście mamy nieco wiedzy oraz całe mnóstwo cierpliwości i wytrwałości. Bowiem kiedy raz rozpoczniemy formowanie grabu, musimy już ciąć drzewo regularnie, inaczej bardzo szybko straci nadaną mu pierwotnie formę.

Jak widać ta „szara eminencja” polskiego krajobrazu, okazuje się mieć zadziwiająco dużo zalet i przy odpowiedniej opiece może stanowić niebywałą ozdobę niemal każdego ogrodu.
czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie