Choroby orzecha włoskiego

Choroby orzecha włoskiego

Skomentuj artykuł

Orzech włoski (Juglans regia) to piękne, rozłożyste i majestatyczne drzewo, rodzące smaczne i wartościowe owoce. Jednak pomimo swojego potężnego wyglądu i dużych rozmiarów, jak większość roślin uprawowych bywa podatne na rozmaite choroby. Patogeny mogą powodować uszkodzenia liści, kwiatów, pędów i owoców, znacznie obniżając plony i powodując osłabienie całego drzewa. Przyczyny kłopotów mogą być różne, dlatego warto poznać najczęstsze choroby orzecha włoskiego, aby móc łatwiej rozpoznać ich objawy i skutecznie z nimi walczyć.

Antraknoza orzecha włoskiego

Jedną z najczęstszych i zarazem najgroźniejszych chorób atakujących orzechy jest antraknoza orzecha włoskiego, którą wywołuje grzyb o nazwie gnomonia leptostyla. Początkowo choroba atakuje liście, powodując występowanie na ich końcach żółtawych, okrągłych plam, które dość szybko się powiększają, zlewając się ze sobą i przybierając brunatną barwę. Tkanka w miejscu plam zasycha, a na jej spodzie można dostrzec drobne, ciemne skupiska zarodników. W krótkim czasie zmiany obejmują większą część blaszki liściowej, a w sprzyjających warunkach także ogonek. Przy odpowiednio dużej wilgotności powietrza, patogen łatwo przenosi się również na owoce oraz zawiązki, na których tworzy ciemne, brunatne lub niemal czarne, zapadnięte plamy. Porażone, młode owoce szybko ulegają gniciu i opadają, starsze natomiast zostają zniekształcone i nie dojrzewają. Choroba często atakuje także młode, niezdrewniałe jeszcze pędy, które z czasem zamierają.

Źródłem zakażenia antraknozą są opadnięte liście oraz inne części chorej rośliny (pędy, owoce), dlatego należy je systematycznie usuwać i niszczyć. W przypadku silnego porażenia, warto też wycinać chore pędy, a drzewa opryskiwać preparatami miedziowymi lub innymi, przeznaczonymi do zwalczania tej groźnej choroby (np. Miedzian 50 WP, Dithane Neotec 75 WG). Opryski należy wykonywać w okresie pojawiania się pierwszych liści oraz przed kwitnieniem. Profilaktycznie warto je powtórzyć także po kwitnieniu.

Bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego

Inną groźną chorobą orzecha jest bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego. Choroba występuje wprawdzie znacznie rzadziej niż antraknoza, jednak kiedy się już pojawi, powoduje duże uszkodzenia liści, owoców oraz młodych pędów. Jej przyczyną są bakterie Xanthomonas campestris, które wywołują podobne objawy do antraknozy, dlatego obie choroby często bywają mylone. Wywołane przez bakterię plamy na liściach są jednak mniejsze, ciemniejsze i tworzą większe oraz bardziej rozległe skupiska. Na ich spodzie nie znajdziemy też zarodników, charakterystycznych dla rozwoju choroby grzybowej. Często zdarza się także, że na porażonej blaszce liściowej można dostrzec ciemnienie nerwów. Plamy pojawiające się na owocach są ciemniejsze, a tkanka objęta chorobą gnije dużo szybciej niż w przypadku zakażenia grzybami.

Postaci przetrwalnikowe bakterii zimują na pędach i pąkach, natomiast wiosną łatwo wnikają do tkanek przez szpary, przetchlinki oraz drobne uszkodzenia. W zapobieganiu chorobie najważniejsza jest profilaktyka, polegająca na usuwaniu chorych i porażonych pędów oraz zawiązków owocowych. W razie potrzeby drzewa należy też tuż przed kwitnieniem opryskać odpowiednim preparatem ochrony chemicznej (np. Miedzian 50 WP), powtarzając zabieg 2-3 razy w dwutygodniowych odstępach czasu.

Choroby orzecha włoskiego

Choroby orzecha włoskiego

Mączniak prawdziwy

Na liściach orzecha włoskiego może się również pojawić mączniak prawdziwy. Na wierzchniej stronie blaszki liściowej widoczne są niewielkie, żółte plamy, natomiast od spodu, szczególnie wzdłuż nerwów można zauważyć biały nalot. Choroba nie jest szczególnie groźna dla dużych, silnych drzew, jednak może osłabiać młode egzemplarze, przyczyniając się do zwiększenia podatności roślin na znacznie poważniejsze choroby np. antraknozę oraz pogorszenia odporności na niesprzyjające warunki pogodowe np. niskie temperatury. Podobnie jak w przypadku większości innych chorób grzybowych, źródłem infekcji są zakażone, opadłe liście oraz pędy, dlatego należy je systematycznie usuwać z sąsiedztwa drzewa. Warto też wycinać i niszczyć wszystkie chore pędy. Rozprzestrzenianiu choroby sprzyja duża wilgotność oraz zagęszczenie roślin.

Orzechy włoskie

Orzechy włoskie

Inne zagrożenia

Poza infekcjami orzechom włoskim mogą również zagrażać inne choroby, których przyczyną są najczęściej niesprzyjające warunki pogodowe lub błędy uprawowe. Orzechy włoskie należą do roślin niedostatecznie odpornych na niskie temperatury, dlatego silne mrozy mogą powodować u nich znaczne uszkodzenia pędów lub nawet całych gałęzi, które wiosną po prostu zasychają. Czasami może też dojść do mrozowych uszkodzeń i pęknięć kory, spowodowanych dużymi różnicami temperatur w dzień i w nocy w okresie zimowym. Nie mniej groźne są dla orzechów wiosenne przymrozki, które dość często są przyczyną zniszczenia pąków kwiatowych oraz liściowych i obniżenia plonu. Podczas wyjątkowo upalnego i suchego lata, orzechy narażone są także na tzw. oparzelinę słoneczną. Uszkodzony owoc rozwija zniekształcone jądro lub nie zawiązuje go wcale.

Aby uniknąć kłopotów spowodowanych warunkami atmosferycznymi, orzechy warto sadzić na stanowiskach osłoniętych, ciepłych i dostatecznie wilgotnych, a w razie suszy, drzewa dodatkowo nawadniać. Późną jesienią lub wczesną zimą dobrze jest też malować pnie drzew białą farbą emulsyjną, zapobiegającą nadmiernemu nagrzewaniu się i pękaniu kory. Dobrze jest również wybierać do uprawy odmiany, dostatecznie odporne na niskie temperatury oraz typowe choroby.

Autor: Katarzyna Józefowicz

Źródła:
1.    „Działkowiec” 09/09 „Dlaczego orzechy chorują” str. 62/63 prof. M. Grabowski
2.    „Działkowiec” 08/08 „Szkodniki i choroby orzecha włoskiego” str. 54/55 prof. K. Wiech

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także