Borówka amerykańska odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Borówka amerykańska odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Skomentuj artykuł

Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum) jest przedstawicielką rodziny Ericaceae do której zaliczane są tak piękne rośliny jak rododendrony, wrzosy czy też wrzośce. Biorąc pod uwagę wartość użytkową przedstawicieli tej rodziny, na uwagę zasługuje także borówka brusznica (Vaccinium vitis- idaea). Dużą popularnością cieszy się borówka czarna  (Vaccinium myrtillus), bardzo rozpowszechniona także w polskich lasach.

W sprzedaży nie nabędziemy gatunku wyjściowego borówki amerykańskiej, tylko liczne mieszańce. Prawidłowa nazwa borówki amerykańskiej, zwanej wysoką to Vaccinium x corymbosum. Gatunek pochodzi z Ameryki Północnej, choć obecnie spotykany jest w różnych częściach świata. W ogrodach uprawia się liczne odmiany borówki wysokiej. W większości zostały one uzyskane w Stanach Zjednoczonych, które jako pierwsze rozpoczęły prace hodowlane nad borówką. Do Polski borówka wysoka trafiła w drugiej połowie XX w. Obecnie Polska jest liderem w uprawie tego krzewu na kontynencie europejskim. Liczne odmiany borówki wysokiej, zostały uzyskane w wyniku skrzyżowania gatunku wyjściowego z innymi gatunkami , a więc Vaccinium angustifolium oraz Vaccinium australe.  Warto dodać, że rodzaj Vaccinium skupia ponad 400 gatunków zróżnicowanych roślin.

Jak pielęgnować borówkę wysoką ?

Sama pielęgnacja borówki wysokiej nie jest absorbująca, ale należy wiedzieć, że podobnie jak rododendrony, wymaga ona kwaśnego podłoża, które jest podstawą i warunkiem koniecznym.

Zapamiętaj !

FVaccinium x corymbosum wymaga kwaśnego podłoża, którego pH powinno mieścić się w granicach około 3,5- 4,5.

FDla dobrego plonowania oraz smacznych owoców, stanowisko powinno być słoneczne i zaciszne.

FPamiętaj, że borówka wysoka, charakteryzuje się płytkim systemem korzeniowym, a tym samym bardzo ważną kwestią jest utrzymanie stałej, a zarazem umiarkowanej wilgotności podłoża.

FUnikamy stanowisk wietrznych, silnie zacienionych, gleby zwięzłej, mokrej, zbitej.

FOstrożnie z nawożeniem, gdyż przy stosowaniu nawożenia mineralnego, bardzo łatwo o zasolenie podłoża.

W ogrodach i na działkach, podłoże zazwyczaj jest zasadowe, a więc chcąc uprawiać borówkę wysoką, należy zadbać o odpowiednie pH gleby. Jeżeli nie śpieszy się nam z sadzeniem roślin, to po zbadaniu kwasowości podłoża około rok wcześniej, należy rozpocząć siarkowanie, a więc zakwaszanie podłoża siarką. W przypadku zbyt niskiego  pH przeprowadza się wapnowanie.
Nieodpowiednie podłoże zazwyczaj się wymienia bądź też wzbogaca np. kwaśnym torfem, aby uzyskać odpowiednie pH. Najczęściej podłoże jest uzupełnianie, ale na podłożu zbyt zwięzłym, gliniastym jest potrzeba jego wymiany.  W takim wypadku należy wykopać spory dołek, którego średnica może przekraczać nawet metr, a głębokość powinna wynieść około 40 cm. Borówka wysoka płytko się korzeni, tak więc nie ma potrzeby, kopania głębokiego dołu. Na spód można wykorzystać folię, którą należy podziurkować na dnie. Dopiero tak przygotowany dół, można uzupełnić prawidłowym, kwaśnym podłożem.


Czy wiesz że …

W przypadku posadzenia krzewu w nieodpowiednie podłoże, glebę można     zakwasić poprzez zebranie wierzchniej warstwy podłoża i uzupełnienie     braku     kwaśnym torfem. Należy uważać, aby nie uszkodzić korzeni.     Pamiętajmy     także o ściółkowaniu np. korą sosnową, przekompostowanymi     trocinami     sosnowymi, dębowymi liśćmi. Innym    sposobem zakwaszenia   podłoża jest     zastosowanie odpowiednich  nawozów     mineralnych. 

Jeżeli  dysponujemy kwaśną glebą w ogrodzie, przed posadzeniem podłoże należy oczyścić z wszelkich nieczystości i koniecznie z chwastów. Aby chwasty nie były problemem na przyszłość, pamiętajmy o ściółkowaniu, które nie tylko pozwoli na ograniczenie rozprzestrzeniania się chwastów, ale także ograniczy parowanie wody, dzięki czemu łatwiej utrzyma się stałą wilgotność podłoża, która w przypadku borówki amerykańskiej jest kluczowa.

Borówka amerykańska – odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Borówka amerykańska

Po prawidłowym dobraniu stanowiska, przygotowaniu podłoża, należy pomyśleć o sadzonkach. Borówki to rośliny obcopylne, dlatego też najlepiej posadzić kilka roślin, dbając także o zróżnicowanie odmianowe. Dostępne borówki wysokie, różnią się terminem dojrzewania owoców. Pierwsze dojrzewają już na początku lipca, a ostatnie we wrześniu. Kupując kilka odmian, można mieć świeże borówki przez dłuższy czas.


Oferta odmian borówki wysokiej jest bardzo zróżnicowana, ale na początek najlepiej wybierać odmiany sprawdzone. Wśród odmian, które warto polecić z pewnością znajdzie się odmiana "Earliblue", bardzo wczesna (jagody dojrzewają na początku lipca), plenna o dużych i smacznych owocach. Kolejną wczesną odmianą na którą warto zwrócić uwagę jest odmiana "Duke". Charakteryzuje się ona silnym wzrostem, kwitnie dość późno, a tym samym podczas kwitnienia jest mniej narażona na przymrozki. Odmiana dość plenna, owoce średnie do dużych, smaczne, aromatyczne, również jako mrożonka. Z odmian, charakteryzujących się średnim okresem dojrzewania, warto wspomnieć o m.in. "Bluecrop" i "Toro". Pierwsza z nich, to jedna  z najpopularniejszych i sprawdzonych odmian. Plenna, tolerancyjna o dużych i smacznych owocach. Owoce jej dojrzewają w sierpniu. "Toro" także należy do plennych oraz wartościowych odmian. Z późnych odmian, warto polecić odmianę "Darrow". Nie jest silnie rosnąca,  a przy tym dość plenna o bardzo smacznych, deserowych  owocach, dojrzewających na przełomie sierpnia i września.

Borówka amerykańska – odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Borówka amerykańska

W sprzedaży dostępne są 2- 3 letnie sadzonki, a jakość sadzonek to priorytet. Sadzonki należy nabyć w sprawdzonej szkółce bądź punkcie sprzedaży. Powinny być w pełni zdrowe, wolne od wirusów, a także z dobrze rozwiniętą bryłą korzeniową. Zdrowa i dobrze rozwinięta sadzonka, gwarantuje nam lepsze przyjęcie. Krzewy sadzimy jesienią bądź wiosną. Wiosna wydaje się być korzystniejszym terminem sadzenia. Posadzone krzewy, należy otoczyć szczególną opieką. Po posadzeniu, jeżeli sadzonka tego wymaga, przycinamy ją. Jest to także uzależnione od proporcji pomiędzy bryłą korzeniową, a częścią nadziemną. Słabe sadzonki, powinny być bardziej przycięte, a silne mniej. Pamiętajmy, że owocującą borówkę uzyskamy dopiero w następnym roku po posadzeniu. Nawet gdy pojawią się kwiaty, należy je usunąć. Wówczas krzew dobrze się ukorzeni i wytworzy dużo pąków kwiatowych, które rozwiną się w następnym roku.

Na działce borówkę wysoką sadzi się uwzględniając konkretne     odległości     pomiędzy krzewami. Zazwyczaj odległości wynoszą około dwa metry     pomiędzy rzędami i około 1-1,5 pomiędzy krzewami  w rzędzie. Przy     określaniu odległości należy uwzględnić siłę wzrostu danej odmiany.

Przed posadzeniem sadzonek, moczymy je w pojemniku z wodą i dopiero później sadzimy we wcześniej przygotowane podłoże. Borówki sadzimy na głębokość równą tej, na której rosły w szkółce. Następnie obficie podlewamy i ściółkujemy grubą warstwą ściółki. Można wykorzystać agrowłókninę, ale rozkładająca ściółka jest źródłem próchnicy, niezwykle cennej dla rośliny. Podłoże dla borówki wysokiej powinno mieć spory udział próchnicy- około 10%.

Borówka amerykańska – odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Borówka amerykańska

Przez kilka pierwszych lat (4-5), a więc w okresie, w którym krzewy dochodzą do pełni owocowania, borówka nie wymaga za wiele pielęgnacji. Koniecznie należy czuwać nad stałą wilgotnością podłoża. W razie potrzeby krzewy podlewamy deszczówką. Ważne jest także nawożenie, choć powinno być rozważne. Krzewy borówki wysokiej nie są zbyt wymagające pod tym względem. Najlepiej zastosować nawóz przeznaczony specjalnie dla borówki i dostosować się do dołączonej instrukcji, pamiętając  przy tym, że więcej nie znaczy lepiej. Koniecznie należy obserwować krzewy i przy uwzględnieniu ich kondycji, stosować zrównoważone nawożenie.

Cięcie niezwykle ważne, gwarantujące plenność i długowieczność krzewu, należy dostosować do odmiany oraz wieku rośliny. Silnie rosnące krzewy należy ciąć mocniej, a te o słabszym wzroście bardziej ostrożnie. W pierwszych latach cięcie jest ograniczone do sanitarnego, dopiero w pełni owocowania, należy uwzględnić dodatkowo cięcie prześwietlające, a także odmładzające. Pamiętajmy, że dobrze prowadzony krzew będzie charakteryzował się kilkoma pędami głównymi (około 6-8), z których niewielka część ( około 2-3) to będą pędy trzy, czteroletnie, a reszta jedno i dwuletnie.

Borówka amerykańska – odmiany, sadzonki, rozmnażanie, sadzenie

Borówka amerykańska

Choroby i szkodniki – kilka uwag

Borówka amerykańska to krzew długowieczny, mało podatny na choroby i szkodniki, przy czym zakup sadzonek o niskiej jakości, a także nieodpowiednie stanowisko i błędy w uprawie, przyczyniają się do zwiększenia podatności krzewu na choroby i szkodniki. Aby cieszyć się zdrową i dobrze owocującą borówką wysoką, należy dobrać odpowiednią odmianę, a także zapewnić jak najbliższe optymalnym warunki do wzrostu i owocowania.

Wybrane choroby borówki amerykańskiej

Nazwa choroby
Sprawca choroby
Kilka uwag o chorobie
Mączniak prawdziwy
Microsphaera penicillata

Poraża krzewy zagęszczone, sprzyja mu nadmierna podwyższona wilgotność. Porażeniu ulegają nadziemne części roślin, na których można zaobserwować  białawy, mączysty nalot.

Szara pleśń
Botrytis cinerea

Choroba grzybowa, która poraża nadziemne części krzewu. Na pędach można zaobserwować plamy, nekrozy, również na liściach. Pąki i kwiaty brązowieją, a owoce gniją. Na porażonych roślinach, zaobserwować można szarawy, a zarazem pylący nalot. Chorobie przeciwdziałamy usuwając porażone pędy, liście itp. W sprzedaży znajduje się także środek Switch 62,5 WG, który dopuszczony jest do zwalczania choroby.

Zgorzel pędów
Godronia cassandrae

Chorobie sprzyja mokre podłoże, chłodna, wietrzna wystawa. Porażeniu ulegają pędy, które zamierają.

Brunatna zgnilizna
Monilinia vaccinii-corymbosi

Choroba jest problemem głównie w swoich ojczystych stronach. Porażeniu ulegają owoce, które nie dojrzewają, przekształcają się w tzw. mumie, które pozostają na zimę, a w okresie wiosennym są źródłem ponownego porażenia.

Antraknoza
Colletotrichum acutatum

Coraz częściej występująca choroba, doprowadza do gnicia owoców, a sprzyja jej przedłużająca się, deszczowa aura. Można ją zwalczać środkiem o nazwie Switch 62,5 WG. Na działce, konieczne jest usuwanie porażonych fragmentów roślin. Na uwagę zasługują naturalne środki do zwalczania chorób.

Biała plamistość
Septoria albopunctata

Przy silnym porażeniu, doprowadza do opadania liści.

Coraz większym zagrożeniem,  stają się choroby o podłożu wirusowym, tym bardziej, że porażonych roślin nie można wyleczyć. Jedynym sposobem pozbycia się choroby jest usunięcie porażonej rośliny, co jest konieczne, gdyż porażony krzew, stanowi zagrożenie dla całej plantacji.

Wybrane szkodniki borówki amerykańskiej

Nazwa szkodnika
Objawy
Mszyce

Żerują na pędach i młodych liściach, żywiąc się sokiem roślinnym. Doprowadzają do deformacji liści, hamują wzrost krzewu, a  poprzez rosę miodową, przyczyniają się do pojawienia się grzybów sadzakowych. Należy je bezwzględnie eliminować, tym bardziej, że mogą być nosicielami wirusów.

Pędraki

Larwa chrabąszcza majowego jest duża i charakterystyczna.  Jej długość dochodzi do kilku centymetrów. Stanowi zagrożenie, zwłaszcza dla młodych sadzonek, które nie mają jeszcze rozbudowanego systemu korzeniowego, ponieważ larwy żerują obgryzając korzenie.

Przy dużej liczbie szkodnika, przed założeniem plantacji zaleca się wielokrotną uprawę podłoża, dodatkowo, doglebowo można zastosować odpowiedni środek chemiczny.

Pryszczarek borówkowy

Niewielka muchówka, która zagraża krzewom w fazie larwalnej. Żółtawe larwy, żerują na najmłodszych liściach pędów wierzchołkowych, powodując zasychanie, zahamowanie wzrostu pędów głównych, co przekłada się na zbytnie krzewienie się borówki amerykańskiej, doprowadzając do tzw. miotlastości. Szkodnika zwalczamy odpowiednim środkiem chemicznym. Szkodnik jest zagrożeniem dla szkółek, plantacji matecznych. 

Szpeciel pączkowy borówki

Szkodnik niszczy pąki, kwiaty, a także zawiązki.

Tutkarz cygarowiec

Chrząszcz żerujący na liściach, żywiący się tkanką. Jaja składa w tzw. tutce, którą tworzy z liścia i tam też żerują larwy. Tutkarz nie stanowi dużego zagrożenia.  Szkodnika zwalczamy usuwając zwinięte liście wraz ze złożonymi jajami.

Zwójki

Niewielkie motyle, stanowiące zagrożenie dla krzewów borówki w fazie larwalnej, przy masowym występowaniu szkodnika. Żerując na danym liściu, doprowadzają do jego zwinięcia się. Żywią się liśćmi.



Uwagi końcowe

Uprawa borówki wysokiej jest coraz powszechniejsza, co związane jest z jej wysokimi walorami smakowymi oraz wartością odżywczą owoców. Vaccinium x corymbisum dostarcza jagód pełnych witamin oraz innych składników, które wykazują dobroczynny wpływ na organizm człowieka, wpływając na poprawę jego funkcjonowania. Na podstawie licznych badań stwierdzono, że zawarte w jagodach borówki wysokiej składniki przeciwdziałają chorobom nowotworowym, obniżają zły cholesterol, poprawiają pamięć, wzrok,  wzmacniają układ krwionośny, a także opóźniają efekty starzenia.

Warto pomyśleć także o uprawie borówki amerykańskiej w pojemniku. Mając na uwadze system korzeniowy krzewu, należy dobrać odpowiedni pojemnik (30- 40 l), uzupełnić podłożem, nawozić ostrożnie, aby nie doszło do zasolenia podłoża i czuwać nad jego wilgotnością. Borówka na balkonie i tarasie, to doskonały sposób na letni wypoczynek, z możliwością smakowania, smacznych owoców bezpośrednio z krzewu.

Tekst: Grzegorz Bogucki

czytaj dalej...

0 komentarzy

Dodaj swój komentarz

Zobacz także

Kategorie